Thị trường xe máy lại nóng lên

Sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu linh kiện phụ tùng và tiêu thụ xe máy đều tăng nhiều trong quý III - 2004. Sau hai năm suy giảm, thị trường xe máy đang dần dần phục hồi với những xu hướng sản xuất và tiêu dùng khác trước.

Theo Bộ Thương mại, trong 9 tháng đầu năm nay, cả nước đã nhập khẩu 293 triệu USD linh kiện và phụ tùng xe gắn máy, tăng 43,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng trong tháng 9-2004, trị giá nhập khẩu đạt 44 triệu USD, tăng 18 triệu USD so với trị giá nhập khẩu trung bình hàng tháng của quý I-2004. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, sản xuất xe gắn máy ở trong nước tám tháng qua tăng mạnh, đại 892.700 xe, tăng 52% so với cùng kỳ năm 2003, trong đó các DN ngoài quốc doanh sản xuất 99.670 xe, tăng 73% so với cùng kỳ năm ngoái. Ước tính trong tháng 9-2004, sản xuất xe gắn máy ở trong nước tiếp tục tăng, đạt hơn 110.000 xe, nâng tổng số xe máy sản xuất 9 tháng lên hơn một triệu xe máy.

Sản xuất xe máy tay ga tăng mạnh

Theo một số công ty lắp ráp xe máy 100% vốn trong nước, sản lượng xe máy sản xuất trong nước tăng trong 9 tháng qua chủ yếu là các loại xe tay ga của Đài Loan, Nhật Bản và Hàn Quốc; còn xe số chân của Trung Quốc lắp ráp ở Việt Nam giảm mạnh. Phần lớn số xe Trung Quốc tồn kho các doanh nghiệp (DN) phải đưa về các vùng nông thôn, hạ giá bán để thu hồi vốn.

Từ đầu năm 2004 đến nay, do nhu cầu xe tay ga cao cấp ở các thành phố tăng mạnh nên một số công ty có khả năng tài chính đã mạnh dạn đầu tư sản xuất, lắp ráp loại xe này để cạnh tranh giành thị phần với xe tay ga của các hãng nước ngoài sản xuất tại Việt Nam và xe tay ga nhập khẩu nguyên chiếc. Điển hình là Công ty Tiến Lộc đã đầu tư 80 tỷ đồng xây dựng nhà máy ở KCN Cát Lái quận 2 với trang bị công nghệ mới sản xuất, lắp ráp xe tay ga và đầu tháng 9-2004 đã tung ra thị trường TP. Hồ Chí Minh đợt đầu tiên 300 xe máy tay ga hiệu Saphire 125 cc.

Theo một số chủ cửa hàng xe máy trên đường Hoàng Văn Thụ, quận Phú Nhuận, TP Hồ Chí Minh, xe máy tay ga Saphire của Tiến Lộc có giá khá cao, đến 35 triệu đ/chiếc, (đã có thuế GTGT) nhưng vẫn bán chạy chủ yếu là do có động cơ 125 cc nhập khẩu từ Nhật Bản và có một số tính năng ưu việt hơn so với các loại xe tay ga khác có cùng dung tích xi lanh 125 cc như: đèn trước thiết kế theo kiểu xe ô-tô, cường độ chiếu sáng cao, có đèn báo khi có điện thoại gọi đến, đồng hồ báo giờ điện tử, đồng hồ đo tốc độ xe chạy và đồng hồ đo xăng có neon chiếu sáng...

Đa số các cửa hàng bán xe máy ở TP. Hồ Chí Minh đều nhận xét là nhu cầu mua sắm xe tay ga giá cao ngày càng tăng, trong khi nhu cầu mua xe máy Trung Quốc giảm mạnh. Tại chợ xe máy trên đường Lý Tự Trọng quận 1 TP. Hồ Chí Minh, hiện không còn cửa hàng nào bày bán xe Trung Quốc, khoảng 85% số lượng xe bày bán ở đây là xe tay ga lắp ráp trong nước và xe tay ga nguyên chiếc nhập khẩu từ Đài Loan và Nhật Bản, số xe ít ỏi còn lại là xe Hàn Quốc lắp ráp tại Việt Nam.

Thị trường xe máy sẽ phát triển ra sao?

Hơn một năm nay, nhiều DN xúc tiến mở rộng thị trường xe máy nông thôn, một số DN bắt đầu tìm thị trường xuất khẩu xe máy. Tuy nhiên, hai thị trường này phát triển khá chậm chạp, các DN vẫn chưa nghiên cứu, thiết kế và sản xuất những loại xe máy mới có chất lượng phù hợp với điều kiện sử dụng và túi tiền của bà con nông dân. Tại nhiều vùng nông thôn hiện nay, xe máy không chỉ đơn thuần là phương tiện đi lại mà còn được sử dụng để chở hàng hóa cho gia đình từ nhà ra chợ, từ ruộng vườn, ao đầm lên các đại lý thu mua rồi lại chở phân bón, thuốc trừ sâu, vật tư về gia đình hay nơi sản xuất. Do đó, nhiều vùng nông thôn ở phía nam, người dân vẫn còn đang sử dụng xe Honda nam đời 67 mặc dù rất cũ kỹ nhưng máy khoẻ, có thể kéo được cả một thùng hàng gắn đằng sau. Với giá bán xe máy mới loại rẻ hiện nay là 8-10 triệu đồng/chiếc thì vẫn còn khá cao so với thu nhập của nhiều hộ nông dân. Hướng xuất khẩu xe máy sản xuất, lắp ráp trong nước sang thị trường châu Phi cũng đã được một số DN như Hoa Lâm, Lisohaka xúc tiến nhưng cũng chỉ ở mức thử nghiệm với vài hợp đồng nhỏ lẻ, chủ yếu là do sức cạnh tranh yếu so với xe máy xuất khẩu của các nước trong khu vực và xe Wave Alpha giá thấp xuất khẩu của Honda.  Trong 8 tháng đầu năm nay, Honda Việt Nam đã xuất khẩu sang thị trường Philippines và Lào 34.700 xe Wave Alpha trị giá 18 triệu USD với tỷ lệ nội địa hóa hơn 70%.

Trong tương lai 5-10 năm tới, ngành công nghiệp xe máy Việt Nam sẽ phát triển theo hướng nào? Giữa tháng 9-2004, Bộ Công nghiệp đã phê duyệt đề cương xây dựng chiến lược phát triển ngành công nghiệp xe máy Việt Nam đến năm 2010 - tầm nhìn đến năm 2020. Theo đó Nhà nước sẽ không khuyến khích thành lập DN mới sản xuất xe máy mà khuyến khích các DN liên doanh, liên kết hình thành những tập đoàn sản xuất xe máy, phụ tùng có quy mô công nghiệp theo hướng chuyên môn hóa cao và hợp tác hóa cao, đầu tư công nghệ chế tạo động cơ trình độ cao, tư vấn thiết kế và chuyển giao công nghệ. Bộ Công nghiệp cũng đề ra kế hoạch phát triển đến năm 2010, ngành xe máy Việt Nam phải đáp ứng nhu cầu trong  nước khoảng 13 triệu chiếc/năm, xuất khẩu 300.000 chiếc/năm, tỷ lệ nội địa hóa toàn xe đạt hơn 90% , tỷ lệ nội địa hóa động cơ hơn 80%.

Theo Thời báo Kinh tế Việt Nam