Nhiều chuyển biến, nhưng ...

Tình hình vệ sinh học đường đã được cải thiện đáng kể, thể hiện rõ những nỗ lực của mạng lưới y tế trường học trong thời gian qua; tuy vậy, vẫn còn những hạn chế rất đáng quan tâm…

Phần lớn các trường đều thực hiện tốt

Kết quả kiểm tra đợt 1 năm học 2012 - 2013 của Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh tại 30 trường mầm non, trung học phổ thông, trung tâm giáo dục thường xuyên, trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng và đại học trên địa bàn tỉnh cho thấy, có 4 trường đạt loại xuất sắc, 18 trường loại tốt, 7 trường loại khá và không có trường nào bị xếp loại kém. Nhận định chung của đoàn kiểm tra là các trường đã thực hiện tốt phần lớn các quy định về vệ sinh trường học.

Tất cả các đơn vị, trường học được kiểm tra trong đợt này đều đã thành lập Ban sức khỏe và đều có nhân viên phụ trách về y tế (trong đó, 15/30 trường có nhân viên y tế chuyên trách). Có 22/30 trường có phòng y tế, tủ thuốc, giường khám và lưu bệnh, trong đó, 8 trường có tủ thuốc được trang bị các loại thuốc thiết yếu và các trang thiết bị chuyên môn cần thiết phục vụ sơ cứu. 8 đơn vị, trường học còn lại cũng đã bố trí Góc sức khỏe. 25/30 trường đã tổ chức khám quản lý sức khỏe định kỳ hàng năm cho học sinh.

Vệ sinh môi trường và học đường đã được nhiều trường chú trọng. Trong ảnh: Khuôn viên trường Hà Huy Tập - một trong những trường được kiểm tra.

Điều đáng mừng là trong bối cảnh dịch bệnh diễn ra khá phức tạp như hiện nay; các đơn vị, trường học này đều đã chủ động triển khai tốt công tác phòng, chống dịch, nhất là đối với dịch sốt xuất huyết và dịch tay chân miệng vốn khá “nóng” đầu năm học này. Công tác vệ sinh và tuyên truyền giáo dục sức khỏe thường xuyên được đẩy mạnh với nội dung phong phú và hình thức khá đa dạng, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của học sinh, sinh viên. Vệ sinh môi trường và học đường được chú trọng. Hầu hết cơ sở, trường học được kiểm tra đều đạt yêu cầu cơ bản của trường học “xanh - sạch - đẹp”. Sân trường sạch, phẳng, thông thoát, có trang bị thùng rác công cộng kín, đảm bảo vệ sinh; riêng các sân tập thể dục, thể thao tương đối đạt yêu cầu và được kiểm tra an toàn trước mỗi buổi tập.

Nhìn chung, các phòng học đều sạch, đảm bảo ánh sáng, nhất là tại khu vực bảng; có trang bị quạt trần hoặc quạt ở hai bên tường để tăng đáng kể độ thông thoáng. Từng phòng học đều có đủ dụng cụ làm vệ sinh. Các phòng thí nghiệm và phòng thực hành đều được xây dựng xa phòng học và phần lớn là ở vị trí cuối hướng gió thông thường. Các phòng này đều có nội quy sử dụng cụ thể, đầy đủ. Những trường có bếp ăn đều thực hiện tốt yêu cầu an toàn thực phẩm, đảm bảo cơ bản những quy định của ngành y tế về cơ sở vật chất cũng như các khâu chế biến, lưu mẫu thức ăn theo quy định và không ngừng tăng cường về nhận thức gắn liền với việc kiểm tra, quản lý sức khỏe đối với những người trực tiếp tham gia chuẩn bị bữa ăn cho học sinh, sinh viên.

Cần tiếp tục khắc phục

Tuy vậy, kết quả kiểm tra cũng cho thấy hạn chế vẫn còn khá nhiều. Có đến 50% số đơn vị, trường học được kiểm tra đến nay vẫn chưa có nhân viên y tế chuyên trách. Một số nhân viên kiêm nhiệm (như văn thư kiêm y tế, thủ quỹ kiêm y tế...) không thiết tha và chú tâm với công việc kiêm nhiệm này. Có nơi lại chưa được tập huấn công tác y tế trường học, chưa qua các lớp tập huấn sơ cấp cứu dẫn đến khó khăn trong việc tham mưu cho lãnh đạo nhà trường về xây dựng kế hoạch cũng như đôn đốc, thực hiện và quản lý công tác này một cách bài bản, chu đáo. Cũng do không có cán bộ y tế chuyên trách nên công tác tuyên truyền giáo dục, tư vấn về các vấn đề liên quan đến sức khỏe và phòng, chống dịch bệnh ở một số trường còn hạn chế. Mặt khác, do nhân viên kiêm nhiệm không có trình độ chuyên môn nên cũng không thể trang bị các dụng cụ y tế hoặc các loại thuốc thiết yếu, hoặc nếu có cũng rất sơ sài. Được biết, tỉnh đã có chủ trương đào tạo cán bộ y tế học đường theo địa chỉ. Hy vọng, tồn tại này sẽ sớm được khắc phục trong thời gian tới.

Việc thực hiện khám, quản lý sức khỏe học sinh hiện đang gặp một số khó khăn do có trường không đủ kinh phí khám. Mặt khác, do số lượng học sinh trên từng địa bàn quá đông nên các trung tâm y tế không đủ nhân lực thành lập đoàn khám có đầy đủ các chuyên khoa, dẫn đến chất lượng khám không cao. Ở một số trung tâm giáo dục thường xuyên, giáo dục kỹ thuật tổng hợp - hướng nghiệp, phần lớn học sinh, học viên học theo chế độ tại chức nên nhiều năm nay chưa thực hiện được việc khám sức khỏe định kỳ. Đáng chú ý là đa số các trường cũng chưa tổ chức khám sức khỏe hàng năm cho chính cán bộ, giáo viên, nhân viên của đơn vị mình.

Một hạn chế khá phổ biến nhưng cũng rất khó khắc phục là nhiều trường chưa đạt yêu cầu về vị trí, diện tích xây dựng trường, chưa đảm bảo quy định về sân chơi, bãi tập và cả diện tích cây xanh cần thiết. Một số trường, diện tích phòng học chưa đảm bảo, bàn ghế không phù hợp với chiều cao học sinh, việc bố trí đèn chưa hợp lý hoặc sử dụng cửa sổ lá lách khiến độ chiếu sáng trong phòng học không đảm bảo. Điều này có thể dẫn đến nhiều căn bệnh học đường. Nhà vệ sinh trường học cũng là một hạn chế đáng được ngành Giáo dục và Đào tạo cũng như từng đơn vị, trường học quan tâm cải thiện mạnh mẽ hơn nữa về cả đầu tư xây dựng cũng như giáo dục ý thức sử dụng cho học sinh.

LÊ VĂN