Trong tháng 1, Đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh đã ra quân kiểm tra an toàn thực phẩm dịp Tết Nguyên đán tại các địa phương. Qua kiểm tra, các cơ sở kinh doanh, sản xuất lớn, có thương hiệu đều chấp hành khá tốt các quy định về an toàn thực phẩm, ...
Trong tháng 1, Đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh đã ra quân kiểm tra an toàn thực phẩm (ATTP) dịp Tết Nguyên đán tại các địa phương. Qua kiểm tra, các cơ sở kinh doanh, sản xuất lớn, có thương hiệu đều chấp hành khá tốt các quy định về ATTP, nhưng một số cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, hộ gia đình thì ý thức đảm bảo ATTP chưa cao.
Nhiều khó khăn
Qua kiểm tra cho thấy, phần lớn các hộ đã có ý thức thực hiện khám sức khỏe định kỳ, xác nhận kiến thức về ATTP cho một số người trực tiếp sản xuất, có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện vệ sinh ATTP. Thế nhưng, các hộ chưa chú trọng về cơ sở vật chất. Sàn nhà nơi sản xuất vẫn còn ẩm thấp, các hố ga còn lộ thiên, nhà vệ sinh nằm lẫn trong khu sản xuất, dụng cụ sản xuất chưa được vệ sinh thường xuyên.
 |
| Kiểm tra an toàn thực phẩm tại Siêu thị Co.opmart |
Ngoài những lỗi vi phạm trên, trong đợt kiểm tra tại làng sản xuất nem trên đường Nguyễn Trung Trực (thị xã Ninh Hòa), hầu hết người dân đều thực hiện việc gói nem trên sàn nhà, phía dưới chỉ lót tấm bạt, điều này rất dễ gây nhiễm khuẩn cho sản phẩm. Tại một số cơ sở sản xuất bánh mì ở huyện Cam Lâm, nơi sản xuất xuống cấp, nhiều dụng cụ sản xuất đã lâu không được vệ sinh…
Ông Lê Đình Đờn - Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh cho biết, so với những năm trước, hiện nay, hầu hết các cơ sở kinh doanh, chế biến thực phẩm đã nắm bắt được Luật ATTP, thể hiện qua việc các cơ sở thực hiện tương đối đầy đủ giấy tờ liên quan đến ATTP, đầu tư cơ sở vật chất khang trang. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều cơ sở, nhất là các cơ sở nhỏ lẻ, hộ gia đình do tập trung nhiều vào lợi nhuận nên chưa có sự đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị. Một số làng nghề sản xuất theo thói quen mà không biết những thói quen đó ảnh hưởng đến vấn đề ATTP của sản phẩm.
Trả lời câu hỏi với việc ra quân kiểm tra hơn 40 cơ sở kinh doanh, chế biến thực phẩm, trong khi toàn tỉnh có hàng ngàn cơ sở, liệu công tác ATTP trong dịp Tết có được đảm bảo, ông Đờn cho biết, hiện nay, việc quản lý về ATTP đã được phân cấp. Ngoài đoàn kiểm tra liên ngành cấp tỉnh, các huyện, thị xã, thành phố, các xã, phường cũng thành lập các đoàn kiểm tra liên ngành ra quân kiểm tra trong dịp này. Tuy nhiên, ông Đờn thừa nhận, hiện nay, các cơ sở kinh doanh, sản xuất trên địa bàn quá nhiều trong khi lực lượng thanh tra, kiểm tra các cấp quá mỏng nên chưa kiểm soát hết được các vấn đề về ATTP ở cơ sở. “Lực lượng đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh có 9 người, trong khi số lượng các cơ sở kinh doanh, chế biến thực phẩm cấp tỉnh quản lý hơn 12.000 cơ sở. Bình quân mỗi ngày, chúng tôi kiểm tra 10 cơ sở thì trong một năm chỉ có thể kiểm tra được hơn 3.000 cơ sở” - ông Đờn nói.
Một khó khăn nữa là chi phí để thực hiện xét nghiệm các mẫu thực phẩm nghi ngờ không đảm bảo ATTP trong quá trình kiểm tra khá cao, trong khi kinh phí được cấp để làm các xét nghiệm rất eo hẹp. Vì thế, các đoàn kiểm tra rất hạn chế việc lấy mẫu để xét nghiệm. Ngoài ra, thời gian có kết quả kiểm nghiệm thường dao động từ 7 đến 15 ngày. Do đó, khi có được kết quả, các sản phẩm đã được chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh tung ra thị trường và gần như người tiêu dùng đã tiêu thụ hết, không còn để thu hồi, tiêu hủy hay truy xuất nguồn gốc sản phẩm khi xảy ra trường hợp vi phạm Luật ATTP. Điều này cũng gây khó khăn trong công tác kiểm tra, giám sát ATTP.
Công tác quản lý chưa hiệu quả
Trong đợt giám sát năm 2015 của HĐND tỉnh về việc thực hiện chính sách, pháp luật về ATTP trên địa bàn tỉnh cũng cho thấy nhiều bất cập trong việc quản lý. Cụ thể, theo Luật ATTP và Nghị định số 38/2012 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật ATTP thì lĩnh vực ATTP có 3 ngành cùng tham gia quản lý gồm: Y tế, Nông nghiệp và Công Thương. Thực tế cho thấy, trong lĩnh vực ATTP, các sản phẩm quá rộng và có sự đan xen chồng lấn nhau. Để thanh tra các sản phẩm, các ngành phải lập đoàn kiểm tra liên ngành, trong khi đó các ngành đều đối mặt với thực trạng chung là thiếu kinh phí, thiếu nhân lực có chuyên môn. Chính sự chồng chéo này khiến công tác quản lý chưa hiệu quả.
Bên cạnh đó, hệ thống tổ chức quản lý ATTP đã được phân cấp, nhưng hiện nay, việc quản lý ATTP ở cấp huyện, nhất là cấp xã rất lỏng lẻo. Nguyên nhân là do các thành viên Ban chỉ đạo An toàn vệ sinh thực phẩm ở cấp này đều kiêm nhiệm, hoạt động mua bán phần lớn diễn ra vào sáng sớm và cuối giờ chiều, buổi tối nên việc tổ chức đoàn kiểm tra gặp khó khăn. Cán bộ chuyên trách về ATTP ở cấp này cơ bản không được đào tạo sâu về chuyên môn, nghiệp vụ, chủ yếu thông qua các lớp bồi dưỡng, tập huấn. Kinh phí dành cho hoạt động này hạn hẹp, không được trang bị các thiết bị kiểm tra ATTP. Vì thế, nhiều lãnh đạo xã, phường thừa nhận khi ra quân, đoàn kiểm tra chủ yếu kiểm tra hộ kinh doanh có đảm bảo yêu cầu về thủ tục hành chính, còn thực phẩm có bảo đảm ATTP không thì hầu hết các đoàn kiểm tra không dám kết luận vì việc kiểm tra chủ yếu bằng cảm quan.
Với những bất cập, khó khăn trên, để giải quyết được bài toán ATTP không đơn giản, rất cần một giải pháp căn cơ hơn.
T.L
