Có một miền Nha Trang xưa

"Nha Trang bây giờ chỉ còn "đặc sản" là khách sạn cao tầng và kẹt xe!". Đó là lời nhận xét của cô bạn Hà thành lâu ngày trở lại Nha Trang. Bảo với bạn rằng, thực ra, nếu chịu khó kiếm tìm, ở Nha Trang vẫn còn những khoảng lặng vùng ven ẩn chứa nét đẹp Nha Trang xưa.

“Nha Trang bây giờ chỉ còn "đặc sản" là khách sạn cao tầng và kẹt xe!”. Đó là lời nhận xét của cô bạn Hà thành lâu ngày trở lại Nha Trang. Bảo với bạn rằng, thực ra, nếu chịu khó kiếm tìm, ở Nha Trang vẫn còn những khoảng lặng vùng ven ẩn chứa nét đẹp Nha Trang xưa.

Từ Nha Trang xưa…

Buổi sớm mai, tôi dậy sớm đưa bạn ngược lên đường 23 -10, đến ngã ba cây dừa rồi đi vào xã Vĩnh Thái, tìm đến Nha Trang xưa! Chuyện về Nha Trang xưa bắt đầu cách đây khoảng 15 năm. Ngày đó, chị Trương Đình Ngọc Yến - người con của đất Thái Thông vì quá yêu những nét xưa cũ của làng quê Nha Trang nên khi kế thừa mảnh đất của ba mẹ đã dày công xây dựng nên một khu du lịch mang đậm chất truyền thống. 11 căn nhà cổ được dựng lên trên mảnh đất chừng 2ha với những vườn rau, ao sen bung nở trong ngày hạ…, cùng với đó là những món ăn dân dã mà đậm đà đã làm say lòng lữ khách. Thế nhưng, những biến động trong đời sống riêng tư, chị không còn thời gian chăm bẵm đứa con tinh thần của mình khiến Nha Trang xưa tàn tạ. Mãi gần đây, chị Nguyễn Thị Ngọc Ánh mới tiếp quản, gầy dựng lại. Và may mắn thay, người con gái gốc Thái Bình ấy đã vực dậy Nha Trang xưa như chưa từng có sự đứt gãy nào!

Vẫn là tấm bảng hiệu với dòng chữ Nha Trang xưa không cầu kỳ ấy, nhưng hôm nay mọi thứ đã giàu sức sống hơn. Bước qua cổng gỗ lim, ta như chạm vào bức tranh quê hồn hậu với ngôi nhà cổ kính, mái ngói thâm nâu bám rêu xanh tự bao giờ! Này đây là vườn rau được trồng với nhau một cách lộn xộn, đúng kiểu chất phác của người dân thôn quê Việt Nam thuở xưa. Kia là những bụi ớt đầy trái xanh đỏ trồng dọc lối đi. Rồi đâu đó lấp ló những cây đủ đủ, những trái mướp đung đưa, xa xa vẫn là hồ sen thơm ngát. Từ ngày tiếp quản Nha Trang xưa, chủ nhân mới đã dày công sưu tập thêm những hiện vật để trang trí cũng là để lưu giữ nét đẹp xưa. Một bộ bàn ghế xưa, chiếc máy may cũ đã sẵn kim chỉ chực chờ khâu áo cho ai, chiếc cối đá mòn vẹt theo thời gian, khuôn đúc đồng của làng nghề Phú Lộc (huyện Diên Khánh)… và cả những bình gốm Lư Cấm thô ráp quen thuộc một thời. Vừa xuýt xoa khen ngợi, cô bạn nằng nặc muốn chụp ảnh để lưu giữ những sắc màu thời gian!

Trở lại Nha Trang xưa, tôi vui khi gặp lại cô Thỏa - người đầu bếp chuyên đổ bánh xèo năm xưa vẫn thủy chung với công việc của mình. Bắt chuyện, người phụ nữ chân chất ấy tâm sự rằng mình ở lại đây bởi quý tấm lòng của những người chủ của nó. Từ chị Ngọc Yến hồi trước đến Ngọc Ánh bây giờ đều là những người tâm huyết với văn hóa Nha Trang. Ừ thì đó là kinh doanh, nhưng đằng sau đó còn là chuyện ứng xử với văn hóa tiền nhân, lưu giữ nét đẹp xưa… của mảnh đất mình đang sống. Nghe vậy, bỗng dưng lòng xúc động. Trở lại đây hôm nay, tôi được ngắm khu vườn mướt xanh được chủ nhân tự tay vun trồng, được ngắm những chiếc lò bánh căn, bánh ướt có cô Thỏa đổ bánh trong ánh hồng lửa than! Trở lại để được ăn những món ăn dân dã trong hương đồng gió nội, trong những chiếc chén bát xưa nay không mấy ai dùng… mà rưng rưng một trời ký ức. Ăn ở Nha Trang xưa là ăn cả một nỗi niềm xưa cũ, ăn cả những nét văn hóa truyền thống đang dần nhạt phai!

Đến Sen Thiền quán

Về Thái Thông hôm nay, tôi ngỡ như đang lạc vào một miền xưa khi tiếp nối Nha Trang xưa là những Làng xưa Nha Trang và Sen thiền quán… Tinh thần bảo tồn lưu giữ những nét đẹp xưa cũ ấy đang lan tỏa. Những mái nhà thâm nâu màu thời gian với hàng cau thẳng tắp đón ánh nắng mai, những vườn rau mướt xanh tạo nên một khung cảnh đẹp như miền cổ tích.

Khác với Nha Trang xưa và Làng xưa Nha Trang đậm chất thôn dã, Sen Thiền là một nhà hàng chay được bài trí đẹp mắt. Điều thú vị, tuy có sự khác biệt về phong cách ẩm thực nhưng lại rất ăn rơ về mặt không gian văn hóa. Về mặt kiến trúc, Sen Thiền quán là một sự tiếp nối của Nha Trang xưa khi giữ lại được những căn nhà có tường vàng đặc trưng và những khung cửa sổ hình mái vòm theo kiểu Pháp cũ. Chọn cho mình chiếc bàn ngoài cùng, tôi gọi ly nước đậu đỏ mát lành. Những cơn gió nhẹ khẽ rung làm những nhụy sen tàn theo gió thoang thoảng hương thơm thật tinh khiết. Xa xa là khoảnh đồng làng còn sót lại trước cơn lốc đô thị hóa, những mái nhà ngói có hàng cau thẳng phía trước sân nhà. Cả một vùng ký ức đồng quê ùa về khi có vài chú trâu đang đằm nước... Chiều xuống! Sen Thiền quán chìm trong ánh hoàng hôn. Ánh nắng từ phía tây đổ bóng trên mái lầu tạo nên những luồng sáng tối tuyệt đẹp. Lúc mặt trời rực lên phía sau ngọn cây, chim từ đâu bay về tạo nên một bức tranh nông thôn vô cùng yên ả.

Nha Trang đang phát triển từng ngày nhưng không hẳn đã mất đi tất cả vẻ đẹp yên bình của nó! Yêu Nha Trang, bạn đừng chỉ lướt trên bề mặt phố biển rồi choáng ngợp trước ánh đèn rực rỡ, kiến trúc của khách sạn cao tầng dọc đường Trần Phú… Thay vào đó, bạn nên chậm lại để khám phá nét đẹp ở vùng ven thành phố biển!

XUÂN THÀNH