Cần xem lại căn cứ ra quyết định

Chính quyền cần xem xét lại đất thu hồi trái quy định cho người dân.

Từ năm 1976 đến năm 1994, Tổ hợp Chế biến gỗ Khánh Xương (gọi tắt là Tổ hợp KX) thuê đất của người dân để làm mặt bằng sản xuất. Năm 1994, đơn vị này di dời đi nơi khác, nhưng thay vì trả đất cho người dân, UBND huyện Diên Khánh lại lấy luôn phần đất này dù trước đó chưa hề có quyết định quản lý nào về đất đai…

Ông Nguyễn Sĩ - ở thôn Phú Ân Nam, xã Diên An (huyện Khánh Xương, tỉnh Phú Khánh cũ; nay thuộc thị trấn Diên Khánh, huyện Diên Khánh) có một lô đất diện tích khoảng 3.300m2 tại thị trấn Diên Khánh. Năm 1976, ông Sĩ cho Tổ hợp KX thuê 896m2 làm xưởng sản xuất. Sau khi ông Sĩ mất, con ông là Nguyễn Kề vẫn cho Tổ hợp KX (lúc này đổi thành Xí nghiệp Lâm nghiệp Diên Khánh) thuê tiếp. Năm 1994, bên cho thuê muốn lấy lại lô đất nhưng bên thuê (lúc này đổi tên thành Lâm trường Diên Khánh) không chịu trả. Vì vậy, ông Nguyễn Cả - đại diện cho các anh em (con ông Sĩ) là Nguyễn Kề, Nguyễn Văn Mười, Nguyễn Chút… đã gửi đơn khiếu nại đến UBND huyện Diên Khánh.

Ngày 18-7-1994, ông Đỗ Hữu Minh Đường - Phó Chủ tịch UBND huyện chủ trì cuộc họp với các ban, ngành trong huyện và có biên bản ghi rõ: Lô đất trên là của gia đình ông Sĩ, cho Lâm trường Diên Khánh thuê. Cơ sở này không thuộc diện cải tạo công thương nghiệp, không thuộc diện Nhà nước hóa giá; Lâm trường Diên Khánh cũng không có giấy tờ pháp lý chứng minh nguồn gốc lô đất. Căn cứ vào đó, UBND huyện Diên Khánh đã ra Quyết định số 82/QĐ-UB ngày 26-8-1994, trả lời đơn khiếu nại với nội dung: Từ trước đến nay, UBND tỉnh, huyện chưa có bất kỳ quyết định hoặc văn bản nào thu hồi, quản lý sử dụng đất này và cũng chưa hề có chủ trương cải tạo, hóa giá cơ sở này trong thời kỳ cải tạo công thương nghiệp. Yêu cầu Lâm trường Diên Khánh, chậm nhất vào ngày 20-9-1994 phải thanh lý hợp đồng, chuyển cơ sở đi nơi khác, trả lại quyền quản lý, sử dụng đất cho gia đình anh em ông Nguyễn Cả.

Tuy nhiên, đến ngày 27-2-1995, cũng chính UBND huyện Diên Khánh lại ban hành Quyết định số 27/UB bãi bỏ Quyết định số 82/QĐ-UB ngày 26-8-1994 với lý do thẩm quyền giải quyết vụ việc phải thuộc về UBND tỉnh. Quyết định cũng yêu Phòng Nông nghiệp hoàn chỉnh hồ sơ, trình UBND tỉnh giải quyết theo thẩm quyền.

Ngày 28-6-1997, UBND tỉnh mới ra Quyết định số 1496/QĐ-UB bác đơn khiếu nại của gia đình anh em ông Nguyễn Cả. Lý do bác đơn: Lô đất trên được ông Sĩ thỏa thuận cho Tổ hợp KX thuê sử dụng. Nhưng căn cứ Thông tư số 31/BXD ngày 18-10-1977 của Bộ Xây dựng thì Nhà nước xóa bỏ chế độ cho thuê đất và tiếp tục quản lý, phân phối các loại đất này. Do vậy, UBND tỉnh cho phép Lâm trường Diên Khánh tiếp tục sử dụng toàn bộ diện tích mà Lâm trường đã thuê của gia đình ông Nguyễn Sĩ (nay là anh em ông Nguyễn Cả) từ trước đến nay. Căn cứ quyết định của UBND tỉnh, chính quyền huyện Diên Khánh đã tiến hành việc thu hồi, quản lý toàn bộ diện tích mà Lâm trường Diên Khánh đã thuê trước đây mà không hề có quyết định thu hồi, quản lý nào. Gia đình ông Nguyễn Cả đã nhiều lần khiếu nại về quyết định của UBND tỉnh nhưng chưa được xem xét giải quyết.

Qua nghiên cứu hồ sơ, có thể thấy, nếu không bàn đến thẩm quyền, nội dung Quyết định 82/QĐ của UBND huyện Diên Khánh đã thể hiện được căn cứ quan trọng xác định điều kiện không giải quyết đối với loại đất theo chính sách cải tạo XHCN là phải có quyết định quản lý, trong khi “từ trước đến nay, UBND tỉnh, huyện chưa có bất kỳ quyết định hoặc văn bản nào thu hồi, quản lý sử dụng đất này và cũng chưa hề có chủ trương cải tạo, hóa giá cơ sở này trong thời kỳ cải tạo công thương nghiệp”. Nhưng không hiểu sao, điều này không được thừa nhận chính quyền lại cho rằng ông Sĩ cho thuê đất tức là góp vốn vào Công ty hợp doanh nên khi Nhà nước có quyết định cải tạo Công ty cũng có nghĩa là cải tạo luôn phần đất mà ông Sĩ cho thuê. Trong khi đó, ông Sĩ chỉ cho Tổ hợp KX thuê đất hàng tháng chứ không góp vốn kinh doanh. Như vậy, nếu Nhà nước không có quyết định cải tạo đối với riêng phần đất của ông Sĩ thì mặc nhiên đến nay, quan hệ này vẫn là quan hệ cho thuê đất và cần được chính quyền các cấp xem xét trả lại đất cho người dân.

NAM PHONG