Cây rẻ quạt trị ho và viêm họng

Trong Đông y, vị thuốc này có tên là xạ can. Nó được dùng trong nhiều bài thuốc và chế phẩm trị viêm đường hô hấp rất công hiệu. Không dùng xạ can cho phụ nữ có thai.

Xạ can được coi là một vị thuốc quý chữa viêm họng, viêm amiđan có mủ, ho nhiều đờm, khản tiếng; chữa sốt, đại tiểu tiện không thông, sưng vú tắc tia sữa, đau kinh. Ngày dùng 3-6 g dưới dạng thuốc sắc hoặc bột làm viên ngậm, viên uống. Hoặc dùng 10-20 g thân rễ xạ can tươi, rửa sạch, nhúng qua nước sôi, giã nát với vài hạt muối, vắt nước ngậm và nuốt dần, bã hơ nóng, đắp vào cổ.

Trong y học cổ truyền Trung Quốc và một số nước Đông Nam Á, xạ can được dùng phổ biến làm thuốc trừ nhiệt độc, long đờm, điều trị viêm họng, đau họng, viêm thanh quản, viêm amiđan, ho khạc ra nhiều đờm và hen khó thở. Ngày dùng 3-9 g.

Bài thuốc có xạ can

Chữa viêm họng: Xạ can 4 g, kinh giới 16 g, kim ngân, huyền sâm, sinh địa mỗi vị 12 g; bạc hà, cỏ nhọ nồi, tang bạch bì mỗi vị 8 g. Sắc uống ngày một thang.

Chữa viêm họng, ho đờm: Xạ can 6 g, sâm đại hành 15 g, mạch môn 15 g, cát cánh 6 g. Sắc uống ngày một thang.

Viên nén chữa viêm họng: Mỗi viên có 0,08 g bột rễ và lá xạ can, bột cát cánh 0,01 g, bột trần bì 0,01 g, tá dược vừa đủ. Mỗi ngày dùng 10 viên, chia làm 3 lần ngậm.

Viên nén và sirô sâm can điều trị viêm họng cấp và mạn tính:

Mỗi viên nén chứa lượng cao tương đương 0,2 g xạ can và 0,5 g huyền sâm. Sirô chứa 8 g xạ can và 20 g huyền sâm trong 100 ml. Người lớn: mỗi ngày uống hay ngậm 8-15 viên, chia 3 lần. Trẻ em: Uống sirô mỗi ngày 2-3 thìa cà phê, chia 3 lần.

Chữa viêm amiđan cấp tính: Xạ can 6 g; kim ngân hoa, cỏ nhọ nồi, bồ công anh, mỗi vị 16 g, huyền sâm, sinh địa, sơn đậu căn mỗi vị 12 g; bạc hà, ngưu bàng tử mỗi vị 8 g; cát cánh 6 g. Sắc uống ngày một thang.

Chữa viêm amiđan mạn tính: Xạ can 8 g, huyền sâm 16 g; sa sâm, mạch môn, tang bạch bì, ngưu tất mỗi vị 12 g; thăng ma 6 g, cát cánh 4 g. Sắc uống ngày một thang.

(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)