Ngũ gia bì - Vị thuốc trong y học cổ truyền

Hỏi: Nhà tôi có trồng cây ngũ gia bì và thường dùng ngâm rượu để chữa đau bụng, đau lưng, mỏi gân cốt. Nhưng gần đây đọc một tài liệu y học cổ truyền...

Hỏi: Nhà tôi có trồng cây ngũ gia bì và thường dùng ngâm rượu để chữa đau bụng, đau lưng, mỏi gân cốt. Nhưng gần đây đọc một tài liệu y học cổ truyền thấy có chụp ảnh cây ngũ gia bì không giống với cây nhà tôi đang trồng. Mong bác sĩ cho biết thêm một số thông tin về loại cây này, như cách dùng và liều dùng ra sao? Có một hay nhiều loại ngũ gia bì?

Trả lời: Còn gọi là xuyên gia bì, thích gia bì (ngũ gia bì gai).

Tên khoa học Acanthopanax aculeatus Seem. Acanthopanax aculeatum Hook. Acanthopanax trifoliatus (L). Merr.
Thuộc họ Ngũ gia bì Araliaceae.

Ngũ gia bì (Cortex Acanthopanacis) là vỏ rễ phơi khô của cây ngũ gia bì. Vì lá có 5 lá chét to chụm vào với nhau và chỉ dùng vỏ rễ làm thuốc nên có tên như vậy. Ngoài vị trên, tên ngũ gia bì còn chỉ nhiều vị khác nhau. Cần chú ý tránh nhầm lẫn.

Công dụng và liều dùng

Ðông y coi ngũ gia bì là một vị thuốc có tác dụng mạnh gân cốt, khu phong hóa thấp, chủ trị đau bụng, yếu chân, trẻ con lên 3 tuổi chưa biết đi, đau lưng, tê chân, làm mạnh gân cốt, tăng trí nhớ, ngâm rượu uống rất tốt. Theo tài liệu cổ: Ngũ gia bì vị cay, tính ôn vào 2 kinh can và thận.

Ngày dùng 6-12g dưới dạng thuốc sắc hay ngâm rượu.

Rượu ngũ gia bì:

Ngũ gia bì sao vàng 100g, rượu 1 lít. Ngâm trong 10 ngày, thỉnh thoảng lắc đều. Ngày uống một cốc con vào buổi tối trước bữa cơm chiều, chữa đau người, đau lưng, đau xương.

Ðơn thuốc dùng cho phụ nữ:

Ngũ gia bì, mẫu đơn bì, xích thược, đương quy, mỗi vị 40g, tán nhỏ. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 4g, chữa những phụ nữ bị lao lực, mệt mỏi hơi thở ngắn, sốt, ra nhiều mồ hôi, không muốn ăn uống.

GS. ÐỖ TẤT LỢI
Theo Sức khỏe đời sống