Cây quả giun chữa bệnh

Cây có tên này vì thường được dân gian dùng để tẩy giun cho trẻ em. Nhiều người trồng nó làm cảnh, gọi là sứ quân tử. Tương truyền,...

Cây quả giun.

Cây có tên này vì thường được dân gian dùng để tẩy giun cho trẻ em. Nhiều người trồng nó làm cảnh, gọi là sứ quân tử. Tương truyền, Quách sứ quân đã sử dụng hạt cây chữa nhiều bệnh cho trẻ em. Vì vậy, nó được gọi là "hạt của ông sứ quân", người đời sau gọi chệch đi thành sứ quân tử.

Cây quả giun cũng có tên "sinh bạch tử hồng" vì hoa lúc mới ra có màu trắng, sau đó chuyển sang màu hồng, rồi đỏ (sắp tàn). Dân gian còn gọi nó là cây quả nấc vì khi dùng nhiều sẽ gây nấc cụt.

Theo Đông y, sứ quân tử vị ngọt, tính ôn, không có độc, vào hai kinh tỳ và vị, chữa cam tích ở trẻ em, trị tiểu tiện đục, tả lỵ, làm khỏe tỳ vị, lở ngứa. Hiện nay, nhiều vùng nông thôn vẫn dùng quả cây này để tẩy giun cho trẻ em. Theo kết quả nghiên cứu của giáo sư Đỗ Tất Lợi, cả lá, cành, hoa của cây đều có tác dụng tẩy giun.

Một số bài thuốc Nam thường dùng trong dân gian:

- Chữa giun kim, giun đũa ở trẻ em 2-4 tuổi: Hạt quả giun 2-4 hạt, lấy nhân giã nát, trộn với mật ong hoặc đường cho trẻ ăn.

Trên thực tế, có thể dùng 3-5 hạt cho trẻ em, 10 hạt cho người lớn, liều tối đa 20 g (mỗi hạt tương đương 1 g). Ba giờ sau khi uống, nên uống thuốc tẩy. Có thể dùng riêng hoặc kết hợp với các thuốc khác có tác dụng trừ giun như hạt cau, đại hoàng. Có thể tính liều theo cách sau: Trẻ em mỗi tuổi dùng 1 quả, người lớn 15 quả, uống trước khi đi ngủ, ngày 1 lần, uống liền 3 ngày.

Nếu không có hạt, lấy lá sứ quân tử 30-60 g sắc uống cũng ra được giun.

- Chữa trẻ tiêu hóa kém, ăn kém do giun: Sứ quân tử 4 phần, thóc ngâm nảy mầm 1 phần. Hai thứ sao vàng, đem tán bột mịn, trộn với đường, cho trẻ ăn ngày 1-2 thìa cà phê bột với nước cháo hoặc mật ong.

- Chữa đau nhức răng: Sứ quân tử 10 quả đập nát, sắc sôi trong 15 phút. Dùng nước sắc này để ngậm (có thể nuốt cũng được).

- Chữa trẻ em hư thũng, mặt, chân tay phù: Sứ quân tử 40 g, đập bỏ vỏ, lấy nhân tẩm mật nướng hoặc sao khô, tán bột. Ngày uống 4 g với nước cháo hoặc nước cơm.

Chú ý: Uống quả giun với nước nóng thì xổ giun ngay; uống với nước chè thì dễ bị nấc, hiện tượng nấc thường qua nhanh. Nếu uống quá liều sẽ bị say, có thể sắc 20 g vỏ quả uống để giã say.

BS Quang Tuấn, Sức Khỏe & Đời Sống