Nỗi lo thiếu đất nghĩa trang

Hiện nay, nhiều nghĩa trang trên địa bàn tỉnh phải đóng cửa do hết đất chôn cất. Trong khi đó, các nghĩa trang dùng chung, dự án công viên nghĩa trang tuy được quy hoạch nhưng lại chậm triển khai...

Hiện nay, nhiều nghĩa trang trên địa bàn tỉnh phải đóng cửa do hết đất chôn cất. Trong khi đó, các nghĩa trang dùng chung, dự án công viên nghĩa trang tuy được quy hoạch nhưng lại chậm triển khai...

Nhiều nghĩa trang đóng cửa

Theo ông Ngô Xuân Hiếu (thôn Tây Bắc 1, xã Đại Lãnh, huyện Vạn Ninh), nghĩa trang xã Đại Lãnh nằm trên địa bàn thôn Tây Nam 2 hình thành từ trước năm 1980. Ban đầu, đây chỉ là nơi chôn cất tự phát, nhưng về sau được mở rộng và trở thành nghĩa trang chính thức và duy nhất của xã. Do diện tích nhỏ hẹp, lại nằm trong khu dân cư nên nghĩa trang này từ chục năm nay đã trở nên quá tải và không thể mở rộng thêm. Từ đó đến nay, khi người dân trên địa bàn có người thân mất, tìm được nơi để chôn cất là việc rất khó khăn. “3 năm trước, khi người thân của tôi qua đời, nghĩa trang Đại Lãnh không còn chỗ trống nên gia đình phải liên hệ với nhiều xã lân cận để xin được chôn cất trong nghĩa trang của địa phương họ, nhưng không được chấp nhận. Cuối cùng, chúng tôi phải đưa thi hài người thân về quê ở tỉnh Bình Định để mai táng”, ông Hiếu kể. Điều khiến nhiều người ái ngại đó là hầu hết các hộ xung quanh sử dụng nước giếng để sinh hoạt mà nghĩa trang lại quá gần khu dân cư.

Dự án Công viên nghĩa trang Khánh Hòa đang được thi công

Theo ông Trần Đình Thú - Chủ tịch UBND xã Đại Lãnh, 5 năm qua, UBND xã đã có chủ trương hạn chế việc chôn cất ở khu nghĩa trang địa phương; đồng thời liên hệ với các xã lân cận như: Vạn Thọ, Vạn Thạnh, Vạn Phước, Vạn Khánh… nhằm tạo điều kiện cho những gia đình ở Đại Lãnh có người quá cố được chôn cất “tạm” ở những địa phương này nhưng không dễ dàng gì. “Chúng tôi rất mong nghĩa trang dùng chung cho các xã cánh bắc huyện Vạn Ninh sớm được xây dựng. Khi nghĩa trang mới được xây dựng, địa phương sẽ cho di dời phần mộ để giải tỏa khu nghĩa trang hiện tại nhằm đảm bảo môi trường trong khu dân cư”, ông Thú nói.

Ông Văn Ngọc Út - Ban Quản lý nghĩa trang Giáo hội Phật giáo Việt Nam huyện Cam Lâm (tại xã Suối Cát) cho biết, nghĩa trang này đưa vào sử dụng từ năm 1994, hiện nay đã sử dụng hết 3/4 công suất, quỹ đất còn lại chỉ khoảng hơn 1ha, đang được ưu tiên cho các phật tử của giáo hội. Ông Tâm, người dân sống gần nghĩa trang cho hay: “Một số khu đất chưa có mộ trong nghĩa trang này đã có chủ từ nhiều năm trước. Hiện nay, vẫn có người hỏi tôi hướng dẫn tìm mua đất chôn cất, bởi họ sợ sau này hết chỗ”.

Ông Lương Đức Huệ - Chủ tịch UBND xã Suối Cát (huyện Cam Lâm) cho biết: “Hiện nay, đất dành cho người quá cố đang là vấn đề cấp bách của xã, bởi quỹ đất ở 2 nghĩa trang trên địa bàn đã gần hết. Nếu không sớm mở rộng đất nghĩa trang, trong tương lai, xã sẽ thiếu chỗ chôn cất người quá cố. Địa phương đang có kế hoạch san lấp một phần diện tích đất đồi để mở rộng nghĩa trang, đáp ứng một phần nhu cầu chôn cất của người dân, nhưng diện tích mở rộng tối đa cũng chỉ khoảng 1.500m2”.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, tại Vạn Ninh hiện nay có 23 nghĩa trang, trong năm 2016 có 18 nghĩa trang phải đóng cửa. Tại Cam Lâm, trong số 37 nghĩa trang hiện hữu, có đến 27 nghĩa trang phải đóng cửa và 4 nghĩa trang phải di dời trong năm 2016. Tại TP. Cam Ranh, hiện nay đã có 8 nghĩa trang phải đóng cửa, di dời, dự kiến đến năm 2020 sẽ có thêm nhiều nghĩa trang khác tiếp tục đóng cửa vì hết diện tích đất. Tại TP. Nha Trang, hiện nay có 60 điểm nghĩa trang, hầu hết đã hết quỹ đất chôn cất, trong đó có 2 nghĩa trang lớn là Nghĩa trang Phước Đồng (hiện nay đất chôn cất đã hết) và Nghĩa trang phía Bắc (diện tích đất chôn cất đang thu hẹp dần). Tương tự, tại các địa phương khác trong tỉnh, nhiều nghĩa trang cũng phải đóng cửa trong thời gian tới do quỹ đất phục vụ chôn cất đã hết.

Những vấn đề đặt ra

Trong điều kiện nhiều nghĩa trang trên địa bàn tỉnh đã và sắp phải đóng cửa, di dời thì việc xây dựng các nghĩa trang mới được nhiều người kỳ vọng sẽ giải được bài toán khó về nỗi lo thiếu đất chôn cất hiện nay. Nhưng thực tế, việc triển khai xây dựng các nghĩa trang mới đang bộc lộ một số bất cập, tuy đã được quy hoạch địa điểm nhưng chưa triển khai xây dựng.

Theo ông Võ Lục Phẩm - Phó Chủ tịch UBND huyện Vạn Ninh, trên địa bàn có nghĩa trang phía bắc (30,53ha) và nghĩa trang phía nam (33,4ha) đã được quy hoạch nhưng chưa được xây dựng. Mặc dù UBND huyện đã kêu gọi đầu tư bằng nguồn vốn ngoài ngân sách nhưng vẫn chưa có kết quả khả quan.

Tương tự, tại huyện Cam Lâm có 7 nghĩa trang quy hoạch mở rộng đã được UBND tỉnh phê duyệt, nhưng đến nay mới có Công viên nghĩa trang Khánh Hòa (xã Suối Cát) là nghĩa trang liên huyện, quy mô mở rộng 90ha, mới thực hiện đến bước lập các thủ tục giải phóng mặt bằng để triển khai xây dựng. Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh, trong số 16 nghĩa trang dùng chung đã được tỉnh phê duyệt cũng đang nằm trong giai đoạn quy hoạch địa điểm và giải phóng mặt bằng… Đó là chưa kể việc quy hoạch các nghĩa trang hiện nay có sự chồng lấn với một số quy hoạch khác.

Trong khi đó, việc kêu gọi xã hội hóa đầu tư xây dựng nghĩa trang trên địa bàn tỉnh cũng đang gặp nhiều khó khăn. Theo báo cáo của Sở Xây dựng, trên địa bàn tỉnh có 9 dự án xây dựng công viên nghĩa trang, mở rộng nghĩa trang bằng nguồn vốn xã hội hóa. Tuy nhiên đến nay, chỉ có Dự án Công viên nghĩa trang Vĩnh Thái, dự án mở rộng Nghĩa trang phía Bắc TP. Nha Trang và dự án mở rộng Nghĩa trang Dốc Ké (huyện Vạn Ninh) đã đi vào hoạt động, còn lại các dự án khác vẫn đang trong quá trình triển khai, thậm chí có dự án chưa được triển khai. Lý giải về nguyên nhân các dự án xây dựng nghĩa trang bằng nguồn vốn xã hội hóa chậm tiến độ, đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, chủ yếu là do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng và năng lực của một số nhà đầu tư chưa cao. Trong thời gian tới, Sở Kế hoạch - Đầu tư sẽ tăng cường kiểm tra, đôn đốc các nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án.

Một giải pháp để giải bài toán khó về đất chôn cất hiện nay được nhiều người đồng tình là việc đầu tư xây dựng các nhà hỏa táng. Theo phân tích của ông Phạm Bình Hoàn - Phó Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh: Từ năm 2004 đến nay, 2 lò hỏa táng ở Nghĩa trang phía Bắc TP. Nha Trang đã phục vụ hỏa táng cho 7.512 trường hợp, gần bằng với số mộ chôn cất tại Nghĩa trang phía Bắc TP. Nha Trang từ năm 1990 đến nay (7.952 mộ). Vấn đề đặt ra là phải tuyên truyền, vận động người dân thực hiện hỏa táng. Ngoài ra, cần nâng cấp trang thiết bị tại các lò hỏa táng, tạo được sự hài lòng của người dân khi thực hiện hỏa táng cho người thân.

Nhiều ý kiến cho rằng, việc xây dựng các cơ sở hỏa táng là giải pháp rất thực tế và bức thiết. Trước mắt, cùng với việc nâng cấp các lò hỏa táng tại TP. Nha Trang, tỉnh cần quan tâm đầu tư thêm các cơ sở hỏa táng phục vụ cho nhu cầu người dân của tỉnh.

Mới đây, Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh đã tiến hành khảo sát tình hình triển khai thực hiện việc xây dựng, quản lý, sử dụng nghĩa trang và cơ sở hỏa táng trên địa bàn tỉnh. Qua khảo sát nhận thấy, các địa phương đã triển khai tương đối tốt việc xây dựng, quản lý, sử dụng nghĩa trang. Tuy nhiên, các nghĩa trang hiện có ở nhiều địa phương đã và đang quá tải, trong khi việc quy hoạch xây dựng nghĩa trang vẫn còn chồng chéo; việc xây dựng các nghĩa trang dùng chung giữa các địa phương theo quy hoạch của Sở Xây dựng chưa được đẩy nhanh; việc kêu gọi xã hội hóa trong đầu tư nghĩa trang còn nhiều khó khăn…

NHÓM PV