Đẩy mạnh việc công nhận các làng nghề

Hiện nay, các cấp, ngành và chính quyền địa phương đang đẩy nhanh quy trình công nhận các nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống trên toàn tỉnh. Báo Khánh Hòa đã trao đổi với ông Trương Hữu Lan, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn xung quanh vấn đề này.

- Xin ông cho biết thực trạng các nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống ở Khánh Hòa hiện nay?

- Khánh Hòa có nhiều làng nghề tồn tại rất lâu như: đúc đồng, làm nón (huyện Diên Khánh); làm bún, bánh, nem chả (thị xã Ninh Hòa, huyện Diên Khánh); đồ gốm, sứ, chế biến nước mắm (huyện Vạn Ninh, TP. Nha Trang); dệt chiếu cói (thị xã Ninh Hòa, Nha Trang); hải sản mỹ nghệ, mành ốc mỹ nghệ (TP. Nha Trang, TP. Cam Ranh); chế tác trầm hương từ cây dó bầu (huyện Vạn Ninh, thị xã Ninh Hòa); mây tre đan (thị xã Ninh Hòa, huyện Diên Khánh, huyện Cam Lâm)… Mặc dù các nghề, làng nghề đã tồn tại lâu đời nhưng đến nay chưa được công nhận.

- Việc được công nhận các nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống sẽ có gì khác so với chưa được công nhận, thưa ông?

- Việc UBND tỉnh công nhận nghề truyền thống, làng nghề và làng nghề truyền thống nhằm ghi nhận, tôn vinh những đóng góp của làng nghề và các sản phẩm đặc thù của làng nghề truyền thống trên địa bàn tỉnh. Mặt khác, khuyến khích, động viên nhân dân các xã, phường, thị trấn trong tỉnh khôi phục nghề truyền thống, du nhập nghề mới để phát triển sản xuất, phục vụ tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, góp phần giải quyết việc làm, giảm nghèo, nâng cao thu nhập gắn với thực hiện thắng lợi Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Khi được công nhận, các nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống sẽ phát triển gắn với công tác quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; công tác quy hoạch, kế hoạch phát triển làng nghề, ngành nghề; được tạo điều kiện quan hệ giao dịch với các tổ chức có liên quan để phát triển sản xuất, tiêu thụ sản phẩm và hưởng các chính sách ưu đãi của Nhà nước theo quy định.

- Các nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống phải đạt được những tiêu chí nào để được công nhận, thưa ông?

- Nghề truyền thống được hiểu là nghề đã hình thành từ lâu đời, tạo ra những sản phẩm độc đáo, có tính riêng biệt, được lưu truyền và phát triển cho đến ngày nay hoặc có nguy cơ bị mai một, thất truyền. Để được công nhận, nghề truyền thống phải đạt được 3 tiêu chí gồm: đã xuất hiện tại địa phương trên 50 năm, tính đến thời điểm đề nghị công nhận; tạo ra những sản phẩm mang bản sắc văn hóa dân tộc và gắn với tên tuổi của một hay nhiều nghệ nhân hoặc tên tuổi của làng nghề.

Với làng nghề phải có tối thiểu 30% tổng số hộ trên địa bàn tổ, thôn hoặc các điểm dân cư tương tự của một xã, phường, thị trấn tham gia các hoạt động ngành nghề nông thôn; hoạt động sản xuất, kinh doanh ổn định tối thiểu 2 năm tính đến thời điểm đề nghị công nhận và chấp hành tốt các chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Làng nghề truyền thống phải đạt tiêu chí của một làng nghề và phải có ít nhất 1 nghề truyền thống. Đối với những làng chưa đạt tiêu chuẩn có tối thiểu 30% tổng số hộ trên địa bàn tổ, thôn hoặc các điểm dân cư tương tự của một xã, phường, thị trấn tham gia các hoạt động ngành nghề nông thôn; hoạt động sản xuất, kinh doanh ổn định tối thiểu 2 năm nhưng có ít nhất một nghề truyền thống được công nhận thì cũng được công nhận là làng nghề truyền thống.

- Được biết, việc công nhận nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống phải được hoàn thành trong quý III/2016. Vậy, hoạt động này được thực hiện theo quy trình nào, thưa ông?

- UBND cấp xã hướng dẫn các tổ chức, cá nhân, các làng nghề của địa phương mình lập hồ sơ và nộp về UBND cấp xã. UBND cấp xã có trách nhiệm tổng hợp, lập danh sách và tờ trình gửi về UBND cấp huyện để từ đó UBND cấp huyện tổng hợp, gửi về Hội đồng xét công nhận cấp tỉnh. Việc này phải được hoàn thành trước ngày 27-5-2016. Sau khi nhận được hồ sơ từ các huyện, thị xã, thành phố, Hội đồng xét công nhận cấp tỉnh sẽ tiến hành rà soát, tổ chức thẩm định trực tiếp tại các làng nghề, trên cơ sở đó thống nhất danh sách để trình UBND tỉnh ra quyết định công nhận. Nhiệm vụ đặt ra là phải hoàn thành các công đoạn trong quý II/2016 để hội nghị vinh danh công nhận nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống được tổ chức vào quý III/2016.

- Xin cảm ơn ông!

CÔNG ĐỊNH (Thực hiện)