Chậm triển khai vì thiếu quy chế

Đề án Hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2016 - 2020 là một hướng giải quyết việc làm thiết thực. Tuy nhiên, hiện nay, đề án vẫn chưa thể triển khai do quy chế hỗ trợ vay vốn chưa hoàn thiện.

Đề án Hỗ trợ người lao động (NLĐ) đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2016 - 2020 là một hướng giải quyết việc làm thiết thực. Tuy nhiên, hiện nay, đề án vẫn chưa thể triển khai do quy chế hỗ trợ vay vốn chưa hoàn thiện.

Hướng giải quyết việc làm thiết thực

Theo lãnh đạo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH), trung bình mỗi năm có gần 20 doanh nghiệp hoạt động xuất khẩu lao động (XKLĐ) tuyển chọn khoảng 1.000 lao động trên địa bàn tỉnh đi làm việc theo hợp đồng 3 năm tại các nước như: Đài Loan, Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức... Tuy nhiên, từ năm 2011 đến năm 2015, toàn tỉnh chỉ có hơn 300 người đăng ký tham gia nên vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu tuyển chọn lao động cho các nhà tuyển dụng. Nguyên nhân là do NLĐ thiếu vốn để đi XKLĐ, trong khi đó, tỉnh vẫn chưa có chính sách hỗ trợ NLĐ.

Người lao động tìm hiểu thông tin xuất khẩu lao động tại Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh

Để tạo điều kiện cho NLĐ trên địa bàn tỉnh tham gia XKLĐ, năm 2015, UBND tỉnh ban hành Đề án Hỗ trợ NLĐ đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016 - 2020. Tại kỳ họp thứ 10, HĐND tỉnh khóa V cũng đã thông qua Nghị quyết triển khai đề án này. Theo đó, phấn đấu đến hết năm 2020, toàn tỉnh đưa 500 NLĐ đi XKLĐ, trước mắt trong năm 2016 phấn đấu có 80 lao động đi XKLĐ. Những thị trường mà NLĐ hướng đến là: Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức… Đây là những thị trường có uy tín, thu nhập cao. Chi phí xuất cảnh ở những thị trường này khoảng 120 triệu đồng/người và sẽ được tỉnh hỗ trợ bằng nguồn ngân sách tỉnh ủy thác qua Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) tỉnh. Đối tượng của đề án gồm: lao động là thân nhân gia đình người có công với cách mạng, hộ nghèo, cận nghèo, hộ bị thu hồi đất nông nghiệp, NLĐ dân tộc thiểu số được hỗ trợ vay 100% chi phí đi XKLĐ; các đối tượng khác được hỗ trợ vay tối đa 80% chi phí. NLĐ tham gia XKLĐ được vay vốn phải có hộ khẩu thường trú ở Khánh Hòa từ 5 năm trở lên; phải hoàn trả vốn vay sau 3 năm kể từ khi đi làm việc ở nước ngoài.

Chưa có quy chế vay vốn

Để triển khai đề án, UBND tỉnh đã giao Sở LĐ-TB-XH phối hợp với NHCSXH và các ngành chức năng xây dựng quy chế cho vay vốn. Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng quy chế, các đơn vị chưa thống nhất.

Ông Mai Xuân Trí, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB-XH cho biết: “Nghị quyết 13 của HĐND tỉnh nêu rất rõ là việc cho vay vốn bằng hình thức tín chấp, nhưng NHCSXH cho rằng với mức vay trên 50 triệu đồng thì phải thế chấp tài sản. Chính vì thế đến nay vẫn chưa xây dựng được quy chế”. Trong khi đó, bà Võ Hải Thư - Giám đốc NHCSXH lý giải: “Trong đề án có đề cập, nếu NLĐ được hỗ trợ vay vốn của Trung ương (cụ thể theo Nghị định 61 của Chính phủ) thì phần chênh lệch còn lại tỉnh cho vay. Như vậy, NLĐ đã vay vốn của Trung ương thì phải thực hiện bằng hình thức thế chấp tài sản, đó là quy định của Chính phủ nên chúng tôi buộc phải tuân thủ”.       

Ông Lê Hữu Thọ, Giám đốc Sở LĐ-TB-XH cho biết, trước khi XKLĐ, NLĐ phải mất khoảng 6 tháng để học nghề, ngoại ngữ, các kỹ năng khác, rồi phải trải qua thi tuyển, sát hạch của chuyên gia nước tuyển dụng. Nếu chậm trễ như thế này thì e rằng, chỉ tiêu đặt ra trong năm 2016 khó hoàn thành. Đồng thời, cơ hội giải quyết việc làm cho NLĐ sẽ bị bỏ lỡ.

Trong tháng 4-2016 phải triển khai

Để tháo gỡ vướng mắc trên, mới đây, UBND tỉnh đã tổ chức cuộc họp với các ngành chức năng để tìm hướng giải quyết.

Tại cuộc họp, đa số đại biểu đều thống nhất việc NHCSXH bảo vệ quan điểm của mình là đã vay tiền của Trung ương thì phải thế chấp tài sản. Tuy nhiên, nếu thế chấp tài sản thì sẽ không có NLĐ nào muốn tham gia. Trước bài toán này, đồng chí Trần Sơn Hải - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh đề nghị nên thực hiện vay vốn theo 1 kênh duy nhất, tức là ngân sách tỉnh cho vay 100% vốn bằng hình thức tín chấp. Ý kiến này được hầu hết các sở, ban, ngành tán thành.

Tuy nhiên, theo đại diện Sở Tư pháp, việc cho vay tín chấp rủi ro khá cao. Bởi hiện nay, tình trạng NLĐ Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, hết thời hạn nhưng không về nước mà bỏ trốn hoặc ở lại rất nhiều. Nếu trường hợp này xảy ra đối với những lao động mà tỉnh cho vay vốn thì ai chịu trách nhiệm trả số nợ này? Do đó, trong quy chế cho vay cần phải nói rõ hướng thu hồi nợ và xử lý rủi ro, ràng buộc trách nhiệm người vay vốn trả nợ đúng hạn.

Cuộc họp đi đến thống nhất, việc hỗ trợ vay vốn đối với NLĐ đi làm việc ở nước ngoài là bằng hình thức tín chấp theo Nghị quyết 13 của HĐND tỉnh và không liên quan đến nguồn vốn của Trung ương. Do đó, Sở LĐ-TB-XH cần phối hợp chặt chẽ với NHCSXH để hoàn thiện quy chế cho vay, trình UBND tỉnh trong tháng 4-2016 để nhanh chóng triển khai đề án.

PHÚ VINH