Tai nạn lao động: Hậu quả khôn lường

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa vẫn còn không ít đơn vị xem nhẹ công tác an toàn lao động. Do đó, hàng năm, số vụ tai nạn lao động vẫn xảy ra, để lại những hậu quả khôn lường...

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa vẫn còn không ít đơn vị xem nhẹ công tác an toàn lao động (ATLĐ). Do đó, hàng năm, số vụ tai nạn lao động (TNLĐ) vẫn xảy ra, để lại những hậu quả khôn lường...

Sau tai nạn là... nghèo khó

Mới đây, cùng đoàn công tác của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH), chúng tôi đến thăm và trao quà hỗ trợ cho gia đình bà Trần Thị Anh (61 tuổi, xã Cam Hải Đông, huyện Cam Lâm), có con trai là Trần Xuân Quang (sinh năm 1978) chết do TNLĐ. Bà Anh kể, gia đình chỉ có hai mẹ con, Quang làm việc tại một xưởng sản xuất bê tông với công việc gia công lồng sắt. Do Quang mới vào làm nên đơn vị này chưa ký hợp đồng lao động chính thức, không thể tham gia bảo hiểm xã hội. Vào một ngày tháng 5-2014, Quang đang làm việc thì bị điện giật, mọi người đưa đi cấp cứu nhưng không qua khỏi. Sau khi xảy ra tai nạn, công ty đã lo hơn 50 triệu đồng tiền mai táng và hỗ trợ gia đình 80 triệu đồng. Với số tiền ít ỏi đó, bà Anh dùng một ít sửa lại căn nhà dột nát, phần còn lại chỉ đủ dùng trong vài tháng. Hiện tại, bà Anh sức khỏe yếu nên không đi làm; hàng ngày, hàng xóm hảo tâm cho gì thì nhận đó. Mất đi trụ cột, gia đình bà đang đứng trước nguy cơ trở thành hộ nghèo.

Đại diện Sở Lao động -Thương binh và Xã hội thăm, tặng quà một gia đình có người thân bị tai nạn lao động.

Năm 2013, chị Trần Thị Vi Thảo (thị xã Ninh Hòa) bị TNLĐ gãy xương đùi, dập nát xương ống chân trái buộc phải cắt bỏ. Sau khi bị tai nạn, công ty chỉ chi trả các khoản chi phí điều trị. Cũng chính từ đó, chị Thảo mất khả năng lao động vì không thể di chuyển được. Hàng ngày, chị phải nằm một chỗ, mọi sinh hoạt, cơm áo, gạo, tiền đều trông nhờ vào anh em, họ hàng, bà con lối xóm. Điều chị lo lắng nhất là tương lai của 2 đứa con đang tuổi ăn, tuổi học vì chồng chị đã mất cách đây vài năm. Giờ đây, gia đình chị đang gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc sống...

Ông Mai Xuân Trí, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB-XH cho biết, có một thực tế là khi TNLĐ xảy ra, người lao động (NLĐ) không những bị tổn hại về tính mạng hoặc sức khỏe, mất khả năng làm việc, mà gia đình của họ cũng gặp khốn đốn, thu nhập bị giảm sút và có thể rơi vào tình trạng đói nghèo. Trong khi đó, chủ sử dụng lao động cũng phải tốn kém chi phí y tế, giám định thương tật, bồi thường, trợ cấp cho người bị TNLĐ...; đó là chưa kể uy tín của doanh nghiệp (DN) bị ảnh hưởng, hoạt động sản xuất bị gián đoạn do phải ngừng việc để khắc phục hậu quả, phục vụ điều tra nguyên nhân gây tai nạn. Hiện nay, mỗi năm, trên địa bàn tỉnh xảy ra hàng chục vụ TNLĐ. Đó mới chỉ là con số ngành chức năng thống kê được do DN báo cáo và không thể che giấu. Trên thực tế, con số này còn cao hơn nhiều.

Nguyên nhân do đâu?

Theo lãnh đạo Thanh tra Sở LĐ-TB-XH, nguyên nhân xảy ra TNLĐ là do công tác quản lý nhà nước về ATLĐ chưa phát huy hết hiệu quả, đặc biệt là số cuộc thanh tra, kiểm tra còn quá ít. Bên cạnh đó, số lao động tự do chưa được huấn luyện một cách có hệ thống về công tác ATLĐ, phòng, chống cháy nổ. Công tác thông tin, tuyên truyền về ATLĐ, phòng, chống cháy nổ còn hạn chế, chưa đầy đủ, nhất là những DN mới đi vào hoạt động. Với những DN vừa và nhỏ, tư nhân hoặc hộ cá thể có vốn đầu tư ít, gặp khó khăn về tài chính... nên điều kiện đầu tư bảo hộ lao động (BHLĐ) quá thấp; môi trường làm việc của NLĐ chưa đảm bảo, tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra TNLĐ và bệnh nghề nghiệp.

Bên cạnh đó, đa số NLĐ chưa được đào tạo nghề. Khi NLĐ vào làm việc, DN chỉ hướng dẫn thao tác công việc mà phớt lờ việc tập huấn, học tập nội quy lao động và trang bị BHLĐ. Vì vậy, sự hiểu biết về ATLĐ, mối nguy hiểm cần đề phòng trong lao động còn yếu kém. Một số lao động tuy đã được đào tạo cơ bản, được huấn luyện về ATLĐ, BHLĐ, nhưng do chủ quan, không nêu cao ý thức chấp hành nội quy nên đã gây ra những TNLĐ đáng tiếc cho bản thân và những người xung quanh.

Kết quả kiểm tra các vụ TNLĐ cho thấy, việc thực hiện pháp luật lao động và công tác quản lý BHLĐ ở các DN còn nhiều vi phạm. Phần lớn DN không thường xuyên kiểm tra các yếu tố về môi trường lao động, tỷ lệ khám sức khỏe cho NLĐ còn thấp, công tác huấn luyện ATLĐ cho NLĐ chưa được thực hiện nghiêm túc, có DN chỉ chăm lo cho lợi nhuận mà không đầu tư, chăm lo, trang bị BHLĐ cho NLĐ.

Cần nâng cao nhận thức cho doanh nghiệp và người lao động

Theo ông Mai Xuân Trí, thực tế các vụ TNLĐ đều có thể phòng tránh được, điều cốt yếu là nâng cao nhận thức từ cả phía NLĐ và người sử dụng lao động. Về phía DN, cần xác định rõ việc đảm bảo ATLĐ cho NLĐ là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng và được đầu tư xứng đáng về thời gian, tâm huyết, tài chính và nhân lực. Người sử dụng lao động cần quản lý chặt chẽ các quy trình thực hiện ATLĐ. Bên cạnh đó, các thiết bị máy móc phải được kiểm tra, kiểm định thường xuyên, khi vận hành phải tuân thủ nghiêm ngặt về an toàn, kỹ thuật để tránh xảy ra TNLĐ. Ngoài ra, DN cần phối hợp với các bộ phận liên quan nghiên cứu, đề xuất các biện pháp cải tạo điều kiện môi trường lao động nhằm loại bỏ bớt yếu tố nguy hiểm, độc hại dễ phát sinh cho NLĐ.

Các DN khi tiếp nhận NLĐ vào làm việc cần tổ chức huấn luyện về ATLĐ. Trong quá trình sản xuất, NLĐ cần phải nêu cao tinh thần tự giác chấp hành các quy định về an toàn vệ sinh lao động. Đối với những công việc nặng nhọc, nguy hiểm, độc hại hoặc tiếp cận với các loại máy, thiết bị, vật tư luôn phải tập trung cao độ và chấp hành nghiêm ngặt những quy định về ATLĐ, DN cần phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường tuyên truyền cho NLĐ pháp luật về an toàn vệ sinh lao động nhằm nâng cao nhận thức, ý thức cảnh giác và phòng ngừa TNLĐ.

Đặc biệt, các ngành chức năng cần phối hợp chặt chẽ trong việc thanh tra, kiểm tra các DN có nhiều lao động giản đơn, hoạt động trong lĩnh vực xây dựng về việc thực hiện ATLĐ, việc ký kết hợp đồng lao động, đóng bảo hiểm xã hội... Từ đó, xử lý nghiêm đối với DN vi phạm, cố tình không thực hiện quy định của pháp luật nhằm góp phần hạn chế TNLĐ, bảo vệ được quyền lợi của NLĐ nếu chẳng may xảy ra tai nạn.

PHÚ VINH - HƯU THÁI

Theo thống kê chưa đầy đủ của Sở LĐ-TB-XH, toàn tỉnh có hơn 6.500 DN với hơn 157.700 lao động. Tuy nhiên, chỉ có 66 DN thực hiện báo cáo định kỳ về tình hình TNLĐ, ATLĐ cho cơ quan chức năng.

Từ năm 2010 đến nay, toàn tỉnh đã xảy ra 107 vụ TNLĐ làm 22 người chết, 61 người bị thương nặng, gây thiệt hại hơn 2,9 tỷ đồng. Các vụ tai nạn chủ yếu xảy ra ở lĩnh vực công nghiệp, xây dựng, khai thác. Hầu hết những người bị TNLĐ trở nên tàn phế, mất việc làm và trở thành gánh nặng cho gia đình, xã hội.