Thực hiện nhiệm vụ khoa học công nghệ ở cơ sở: Cần được quan tâm

Hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ ở cơ sở tuy đã có nhiều chuyển biến nhưng vẫn còn khó khăn, vướng mắc cần được tháo gỡ để sớm đưa kết quả nghiên cứu vào thực tiễn.

Hoạt động nghiên cứu khoa học (KH) và chuyển giao công nghệ (CN) ở cơ sở tuy đã có nhiều chuyển biến nhưng vẫn còn khó khăn, vướng mắc cần được tháo gỡ để sớm đưa kết quả nghiên cứu vào thực tiễn.

Việc đưa kết quả của đề tài cấp tỉnh đã nghiệm thu vào ứng dụng tại các cơ sở còn gặp nhiều khó khăn. (Ảnh mang tính chất minh họa).

Nhiều khó khăn

Thời gian qua, các địa phương, đơn vị cấp cơ sở đã có nhiều cố gắng trong hoạt động KH-CN, đưa kết quả đề tài, dự án KH-CN cấp tỉnh sau khi nghiệm thu ứng dụng vào thực tiễn quản lý, sản xuất và đời sống. Sở KH-CN đã phối hợp với các địa phương, đơn vị từng bước đổi mới việc xây dựng kế hoạch, nhiệm vụ KH-CN hàng năm theo hướng triển khai, thực hiện các đề tài có tính cấp bách, cần thiết ứng dụng vào thực tiễn. Một số đề tài thuộc lĩnh vực nông lâm thủy sản đã tạo ra các mô hình sản xuất có hiệu quả tổng hợp về kinh tế - xã hội, đặc biệt đối với vùng nông thôn miền núi, những địa bàn vùng sâu vùng xa và vùng ven biển, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, tạo ra hàng hóa có giá trị cao. Ngoài ra, các lĩnh vực khác như: y tế, khoa học xã hội và nhân văn... đã cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để các ngành, đơn vị, địa phương xây dựng, triển khai các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, góp phần tuyên truyền giáo dục... Năm 2015, toàn tỉnh có 21 đề tài KH-CN cơ sở đang triển khai.

Tuy nhiên, trong thực tế, các cơ sở, đơn vị vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Bà Lê Thị Thu Hồng - Phó Trưởng phòng Kinh tế TP. Cam Ranh, phụ trách hoạt động KH-CN cơ sở cho biết: “Hội đồng xét duyệt đề tài thường là lãnh đạo các phòng, ban nên chưa thật sự nắm bắt các nội dung, phạm vi của đề tài. Chúng tôi phải mời các chuyên gia có chuyên môn cao từ tỉnh về để tư vấn, phản biện đề tài. Kinh phí cho mỗi đề tài cơ sở cũng hạn chế”. Năm 2015, TP. Cam Ranh triển khai đề tài “Bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của cư dân vùng biển đảo ở TP. Cam Ranh” với kinh phí thực hiện 100 triệu đồng. Để thực hiện đề tài hiệu quả hơn, chủ nhiệm đề tài và Phòng Kinh tế đã kiến nghị UBND thành phố hỗ trợ thêm kinh phí.

Năm nay, thị xã Ninh Hòa cũng đang triển khai 2 đề tài cấp cơ sở. Theo ông Trần Lân - Phó Trưởng phòng Kinh tế thị xã Ninh Hòa, mỗi năm, số lượng đề tài KH-CN cấp cơ sở rất ít, 1 - 2 đề tài. Nguyên nhân là do lực lượng cán bộ có thể làm nghiên cứu KH phải hoàn thành chuyên môn, nghiệp vụ nên rất khó bố trí thời gian thực hiện đề tài. Việc đăng ký và thực hiện nhiệm vụ KH-CN cấp cơ sở chưa được quan tâm đúng mức về cả nguồn lực và nhân lực. “Việc đưa kết quả đề tài, dự án KH-CN cấp tỉnh sau khi nghiệm thu để ứng dụng vào thực tiễn cũng gặp khó do điều kiện tự nhiên, khí hậu, thổ nhưỡng không phù hợp. Bên cạnh đó, việc mời chủ nhiệm đề tài cấp tỉnh về tập huấn, hướng dẫn cho địa phương, người dân cũng không thuận lợi”, ông Lân nói.

Cần quan tâm đề xuất những vấn đề từ thực tế

Bà Hoàng Thị Lệ Hà - Phó Giám đốc Sở KH-CN cho biết, Sở thường xuyên tổ chức giao ban, phối hợp với các huyện, thị xã, thành phố, các đơn vị nhằm đánh giá thực trạng hoạt động nghiên cứu KH và chuyển giao CN, công tác quản lý nhà nước về KH-CN cấp huyện; đồng thời đánh giá kết quả chương trình phối hợp hoạt động KH-CN với các ban, hội, đoàn thể trong tỉnh. Qua đó, từng bước giải đáp, tháo gỡ những khó khăn của cấp cơ sở. Sở sẽ phối hợp với các địa phương, đơn vị và chủ nhiệm đề tài cấp tỉnh đã được nghiệm thu để triển khai phù hợp với điều kiện cụ thể của mỗi địa phương, đơn vị; tiếp tục phối hợp với các địa phương tuyên truyền, đẩy mạnh thực hiện chương trình sở hữu trí tuệ và kịp thời tháo gỡ những khó khăn vướng mắc. Thời gian tới, Sở sẽ chủ động rà soát các văn bản pháp luật về thực hiện đề tài cơ sở để việc tổ chức thực hiện không rườm rà, phức tạp; giải quyết những vấn đề vướng mắc và tạo điều kiện cho các chủ nhiệm đề tài cấp tỉnh tập trung nghiên cứu, xây dựng mô hình sản xuất hiệu quả.

Về vấn đề kinh phí, theo quy định của Trung ương, quyết định của UBND tỉnh, chi sự nghiệp KH-CN không quy định thành một mục chi trong nguồn chi thường xuyên ngân sách cấp huyện, cấp xã. Vì vậy, nguồn kinh phí sự nghiệp KH-CN cấp tỉnh chỉ hỗ trợ đối với hoạt động quản lý nhà nước về KH-CN cấp huyện theo khả năng cân đối ngân sách hàng năm của tỉnh. Tuy nhiên, để đảm bảo hoạt động quản lý KH-CN cấp huyện, các địa phương có thể căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ được giao để xây dựng kế hoạch và dự toán kinh phí hoạt động KH-CN hàng năm. Ngoài ra, hàng năm, Sở đã cân đối và bố trí kinh phí từ nguồn chi sự nghiệp KH-CN của tỉnh để hỗ trợ các địa phương tuyên truyền, phổ biến, tập huấn triển khai ứng dụng kết quả đề tài KH-CN cấp tỉnh đã nghiệm thu, các hoạt động quản lý nhà nước trên địa bàn, phổ biến văn bản pháp luật về KH-CN... “Sở KH-CN mong muốn các địa phương quan tâm đề xuất những vấn đề từ thực tế và phối hợp chặt chẽ với các ngành, đơn vị liên quan trong quá trình ứng dụng các thành tựu KH-CN nhằm gắn kết với thực tiễn sản xuất và đời sống, tạo ra sản phẩm, góp phần tăng thu nhập cho người dân”, bà Hà nói.

MAI HOÀNG