Hồ chứa nước Tà Rục: Chưa hiệu quả vì thiếu kênh mương

Đến nay, hồ chứa nước Tà Rục (hồ Tà Rục) tại xã Cam Phước Tây, huyện Cam Lâm (Khánh Hòa) đã thi công xong công trình đầu mối, bắt đầu tích nước nhưng không phát huy hết hiệu quả vì chưa được đầu tư hệ thống kênh mương.

Đến nay, hồ chứa nước Tà Rục (hồ Tà Rục) tại xã Cam Phước Tây, huyện Cam Lâm (Khánh Hòa) đã thi công xong công trình đầu mối, bắt đầu tích nước nhưng không phát huy hết hiệu quả vì chưa được đầu tư hệ thống kênh mương.

Hồ Tà Rục đang đợi kênh mương

Hồ hoàn thành, kênh chưa có

Những ngày này, bất kể ngày đêm, nông dân 2 xã Cam Phước Đông (TP. Cam Ranh) và Cam Phước Tây (huyện Cam Lâm) phải liên tục đi tìm nguồn nước để chống hạn, cứu lúa, dù những cánh đồng này chỉ cách hồ Tà Rục 3 - 4km.

Ông Trần Đình Lập, Chủ tịch UBND xã Cam Phước Tây cho biết, hiện hồ Tà Rục đã hoàn thành công trình đầu mối nhưng lại chưa có kênh mương. Vì vậy, địa phương phải tận dụng kênh mương cũ của đập Quyết Thắng trước đây (nằm phía dưới hồ Tà Rục) để tưới cho các diện tích gần đó. Hiện nay, hệ thống kênh mương của đập Quyết Thắng chỉ tưới được khoảng 500ha, bao gồm 200ha ở xã Cam Phước Đông, 300ha ở xã Cam Phước Tây. “Toàn xã có 900ha đất sản xuất hàng năm, trong đó 700ha có nhu cầu nguồn nước tưới từ hồ Tà Rục, nhưng hiện chỉ có 300ha được hưởng nguồn nước này thông qua đập Quyết Thắng. Hiện nay, kênh chính vẫn đang giai đoạn kiểm kê, còn kênh nhánh thì đang giải tỏa nên chưa biết khi nào hệ thống kênh mương mới được hoàn thiện. Chúng tôi rất mong chủ đầu tư sớm xây dựng kênh mương để phát huy hiệu quả công trình” - ông Lập chia sẻ.

Được biết, không chỉ xã Cam Phước Tây mà nhiều địa phương phía hạ du hồ Tà Rục đều kỳ vọng công trình này khi hoàn thành sẽ cung cấp nước để người dân chuyển đổi các loại cây rau, thanh long, xoài, táo… có hiệu quả kinh tế để thay thế cho những cây đang dùng nước trời như mía, mì. Ông Đỗ Hồng Hải, Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Nam Khánh Hòa cho biết, tháng 5-2015, đơn vị mới chính thức tiếp nhận hồ Tà Rục từ Ban Quản lý đầu tư - xây dựng thủy lợi 7 (đơn vị chủ đầu tư, thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), nhưng hiện nay đơn vị đã khai thác công trình, cấp nước chống hạn cho người dân thông qua sử dụng kênh mương của đập Quyết Thắng. Hiện Công ty đã đấu thầu xong và đang thi công 10km kênh nhánh, tổng đầu tư khoảng 30 tỷ đồng để cấp nước cho các xã. Theo kế hoạch, tháng 12-2015 sẽ hoàn thành kênh nhánh, nhưng chủ đầu tư và các nhà thầu phấn đấu đẩy nhanh tiến độ và dự kiến tháng 10-2015 sẽ xong. “Bây giờ thì đập chờ kênh, sắp tới hệ thống kênh nhánh hoàn thiện xong mà kênh chính chưa có thì cũng phải chờ mới có nước để cấp cho ruộng đồng. Vì vậy, mặc dù kênh nhánh đã xong nhưng việc điều tiết nước vẫn tiếp tục gặp nhiều khó khăn” - ông Hải nói.

Trông chờ cấp trên

Ông Nguyễn Đình Thắng, Giám đốc Ban Quản lý đầu tư - xây dựng thủy lợi 7 (Ban 7) cho biết, công trình hồ Tà Rục có tổng đầu tư ban đầu khoảng 700 tỷ đồng, sau đó điều chỉnh lên gần 1.000 tỷ đồng. Trong đó, phần vốn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khoảng 700 tỷ đồng, nhưng đến nay mới cấp được gần 500 tỷ đồng, chỉ đủ để thi công hoàn thành công trình đầu mối. Hiện còn thiếu 200 tỷ đồng để thi công các hệ thống kênh mương. Theo thiết kế, công trình có 2 kênh chính: kênh Nam (dài 4km), kênh Bắc (dài 15km) cùng hàng loạt kênh cấp 1. Hiện nay, kênh Nam đang trong giai đoạn thi công, còn kênh Bắc thì chưa có kinh phí. Ông Thắng thừa nhận, do chưa có hệ thống kênh mương nên công trình không phát huy được hiệu quả như thiết kế ban đầu. Mặt khác, công trình có kế hoạch hoàn thành trong năm 2015, nhưng do chưa có vốn để xây dựng kênh mương nên dẫn đến chậm tiến độ.

Theo Ban 7, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đưa nguồn vốn đầu tư hệ thống kênh mương hồ Tà Rục vào kế hoạch của giai đoạn 2016 - 2020. Vì thế, vừa qua, Ban 7 đã rà soát, cắt giảm các hạng mục chưa thực sự cấp thiết để giảm vốn đầu tư từ 200 tỷ đồng xuống còn 150 tỷ đồng, đồng thời có văn bản kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẩn trương cấp vốn giai đoạn 2014 - 2016. “Trong tình hình hạn hán như hiện nay, công trình hàng trăm tỷ đồng nhưng chỉ tưới được mấy trăm héc-ta thì chưa phát huy được hiệu quả. Nếu chậm đầu tư kênh mương thì không chỉ không phát huy hiệu quả mà giá thành sẽ tăng lên. Vì thế, chúng tôi đang kiến nghị sớm bổ sung vốn trong năm 2015 để hoàn thành công trình trong năm 2016” - ông Thắng cho biết.

Mùa mưa sắp tới, hồ Tà Rục sẽ tiếp tục tích nước, nhưng những vùng đất của 6 xã trong vùng dự án được thụ hưởng vẫn chưa có nước tưới. Ước mơ của người dân chuyển đổi những cây trồng có hiệu quả kinh tế cao vẫn phải chờ vì chưa biết khi nào công trình hồ Tà Rục mới được hoàn thành.

Bảo Ngọc