Thiếu kinh phí vận hành

Thời gian qua, công tác quan trắc môi trường đã góp phần tích cực vào việc bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, công tác này hiện gặp khó khăn do thiếu kinh phí.

Theo dõi các yếu tố môi trường tại Trạm đo không khí tự động Đồng Đế (TP. Nha Trang)

Theo Quy hoạch mạng lưới quan trắc môi trường trên địa bàn tỉnh năm 2009 được UBND tỉnh phê duyệt, toàn tỉnh có 23 vị trí quan trắc môi trường không khí, 16 vị trí quan trắc nước biển ven bờ, 18 vị trí quan trắc môi trường nước mặt, 11 vị trí quan trắc môi trường nước ngầm, 13 vị trí quan trắc đa dạng sinh học biển. Ngoài các vị trí quan trắc trong quy hoạch, trên địa bàn tỉnh còn có 12 trạm quan trắc, chủ yếu là quan trắc nước ngầm. Trong đó, có 1 trạm quan trắc chất lượng không khí tự động đặt tại khu vực Đồng Đế, TP. Nha Trang. Đây là trạm quan trắc hiện đại được Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) đầu tư. Các thiết bị đo của trạm tự động cập nhật số liệu liên tục 24/24 giờ, chuyển số liệu liên quan về trung tâm tại Tổng cục Môi trường, Bộ TN-MT để xử lý.

Ông Hoàng Trọng Vinh - Giám đốc Trung tâm Quan trắc TN-MT (Sở TN-MT) cho biết, thời gian qua, Trung tâm đã thực hiện khá tốt nhiệm vụ quan trắc môi trường không khí, nước mặt, nước biển ven bờ, nước ngầm trên địa bàn tỉnh phục vụ công tác bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Phòng thí nghiệm của Trung tâm cũng được đầu tư khá bài bản, có thể đáp ứng 80 - 90% yêu cầu nhiệm vụ, chỉ tiêu phân tích hiện nay… Tuy nhiên, hiện nay, văn phòng làm việc của Trung tâm (tại rạp Kim Đồng cũ) khá chật hẹp, gây khó khăn cho việc bố trí phòng thí nghiệm đạt chuẩn. Ngoài ra, Trạm đo tự động chất lượng không khí tại khu vực Đồng Đế hiện đang gặp khó khăn do thiếu kinh phí vận hành. Tuy Trạm được Bộ TN-MT đầu tư nhưng việc vận hành, sửa chữa lại không có kinh phí, Sở TN-MT phải đề nghị tỉnh hỗ trợ. Thời gian qua, tỉnh đã quan tâm cấp kinh phí 350 triệu đồng/năm, riêng năm 2014 là 600 triệu đồng. Tuy nhiên, việc hỗ trợ kinh phí không thể kéo dài, bởi Trạm thuộc trách nhiệm quản lý của Bộ TN-MT. Bên cạnh đó, nhu cầu thực tiễn đòi hỏi cần xây dựng một Trạm quan trắc nước mặt tự động tại TP. Nha Trang để chủ động theo dõi, quan trắc, kiểm soát ô nhiễm nguồn nước khu vực sông Cái nhưng hiện nay chưa có. “Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Khánh Hòa có đầu tư 1 trạm quan trắc quy mô nhỏ phục vụ nhu cầu của đơn vị, nhưng đối với công tác quản lý ngành, về lâu dài không thể vay mượn số liệu từ doanh nghiệp mà cần phải chủ động, có trạm quan trắc riêng”, ông Vinh nói.

Vừa qua, UBND tỉnh đã quyết định điều chỉnh mạng lưới quan trắc môi trường trên địa bàn tỉnh đến năm 2020. Sau quy hoạch, số trạm quan trắc tăng lên 16 trạm (gồm 13 trạm quan trắc nước ngầm, 1 trạm quan trắc không khí tự động tại Đồng Đế, bổ sung thêm 2 trạm quan trắc không khí tự động tại Nha Trang). “Tuy nhiên, việc bổ sung 2 trạm quan trắc không khí tự động tại Nha Trang đang gặp khó khăn do các đơn vị quản lý khu vực này không đồng ý cho đặt trạm, chưa kể nếu trạm hình thành cũng thiếu kinh phí vận hành”, ông Vinh cho biết thêm.

Được biết, các vị trí quan trắc và các trạm quan trắc có chức năng tương tự nhau, cùng lấy mẫu kiểm tra chất lượng môi trường theo các thông số yêu cầu. Tuy nhiên, các vị trí quan trắc nước ngầm cần xây trạm là do phải khoan sâu xuống lòng đất và lắp đặt khối bê tông vững chắc để bảo vệ giếng khoan. Tùy theo mũi khoan nông, sâu mà mức đầu tư của trạm có thể dao động từ 100 - 200 triệu đồng. Riêng trạm quan trắc không khí tự động nếu được đầu tư hiện đại phải tốn từ 5 - 6 tỷ đồng (bao gồm cả máy móc thiết bị).

P.L