Giai đoạn 2011 - 2015, từ nguồn kinh phí của Trung ương, địa phương và các doanh nghiệp, kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh Khánh Hòa đã có những bước thay đổi rõ rệt.
Giai đoạn 2011 - 2015, từ nguồn kinh phí của Trung ương, địa phương và các doanh nghiệp, kinh tế - xã hội (KT-XH) vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) của tỉnh Khánh Hòa đã có những bước thay đổi rõ rệt. Tuy nhiên, theo UBND tỉnh, thời gian tới cần thêm nhiều chương trình hỗ trợ hơn nữa, nhất là hỗ trợ đất sản xuất và nước sạch.
 |
| Đồng bào dân tộc Raglai ở Khánh Vĩnh tăng gia sản xuất phát triển kinh tế |
Bước đi đột phá
Bằng việc tập trung nguồn lực, huy động vốn, chương trình KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi đã góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào DTTS. Tỉ lệ hộ nghèo trong đồng bào DTTS giảm từ 52,38% năm 2011 còn 20,4% năm 2014, thu nhập bình quân đạt hơn 7,2 triệu đồng/người/năm, 100% xã miền núi có đường ô tô đến trung tâm xã, 100% xã có trạm y tế, 97% số hộ DTTS được sử dụng điện lưới quốc gia, hơn 90% dân số miền núi được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh…
Thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ về Chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người dân thuộc hộ nghèo ở các vùng khó khăn (năm 2009), đến nay, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết và UBND tỉnh đã ban hành Quyết định về việc quy định hỗ trợ trực tiếp cho người dân thuộc hộ nghèo ở miền núi, hải đảo, vùng đồng bào DTTS. Từ năm 2011 đến 2014, tỉnh đã hỗ trợ cho 22.809 lượt hộ nghèo với tổng kinh phí hơn 14 tỷ đồng, trong đó kinh phí địa phương khoảng 8 tỷ đồng. Cũng trong giai đoạn này, đã có 2.818 hộ đồng bào DTTS thuộc vùng khó khăn của tỉnh được Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay với tổng kinh phí 14,887 tỷ đồng để đầu tư sản xuất, phát triển kinh tế gia đình.
Năm 2011, Tỉnh ủy ban hành Nghị quyết về Chương trình phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2011 - 2015, định hướng đến năm 2020. Trên cơ sở đó, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch triển khai. Bằng nhiều nguồn vốn huy động, lồng nghép các chương trình, tỉnh đã đầu tư 273 tỷ đồng để triển khai thực hiện, trong đó ngân sách tỉnh khoảng 74 tỷ đồng. Thời gian qua, tỉnh đã tổ chức 148 lớp tuyên truyền nâng cao nhận thức cho đồng bào DTTS với gần 8.500 người tham gia; tập huấn cho 670 lượt người về kỹ thuật chăn nuôi, canh tác và hỗ trợ hơn 350 hộ xây dựng mô hình sản xuất; lắp công tơ điện cho 257 hộ và cấp nước sinh hoạt cho gần 2.000 hộ; xây dựng, nâng cấp 32km đường giao thông vào khu sản xuất…
Tại buổi làm việc mới đây với lãnh đạo tỉnh, đồng chí Giàng Seo Phử - Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Chính phủ, đánh giá: “Khánh Hòa là tỉnh đầu tiên và duy nhất có một chương trình riêng về hỗ trợ phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS. Đây là quyết định mang tính đột phá, hợp lý của lãnh đạo tỉnh. Chương trình đã mang lại hiệu quả thiết thực, giúp KT-XH đồng bào DTTS đi lên”.
Thiếu đất sản xuất và nước sạch
Theo ông Đào Công Thiên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, tuy có những bước tiến rõ rệt sau các chương trình hỗ trợ, nhưng hiện nay, nhiều vùng đồng bào DTTS vẫn gặp khó khăn, đặc biệt là về đất sản xuất và nước sinh hoạt. Vì vậy, UBND tỉnh đề nghị Trung ương bố trí vốn thực hiện hỗ trợ đất ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt cho đồng bào DTTS nghèo và hộ nghèo ở vùng đặc biệt khó khăn.
Tại huyện Khánh Vĩnh hiện vẫn còn hơn 1.000 hộ dân thiếu đất sản xuất. Xã Khánh Hiệp là trung tâm lúa nước của huyện nhưng hầu như năm nào cũng bị khô hạn, cần đầu tư một trạm bơm nước ở thôn Ba Cẳng để tưới cho hơn 100ha lúa nước ở đây. Ông Nguyễn Quốc Thịnh, Phó Ban Dân tộc HĐND tỉnh cho biết, tỉnh đang thực hiện việc bóc tách đất rừng giao cho đồng bào và đến nay đã thực hiện được 2 đợt. Tuy nhiên, đa số đất cần bóc tách là đất đã có chủ, nguồn gốc đất không sạch, cần kinh phí rất lớn để hỗ trợ cây cối và vật kiến trúc trên đất. “Mới đây, huyện Khánh Sơn được hỗ trợ 250 triệu đồng để hỗ trợ cây cối lấy lại đất, Khánh Vĩnh được hỗ trợ 1,5 tỷ đồng để thực hiện công tác đo đạc, cắm mốc. Đất cho đồng bào thì có nhiều nhưng không có kinh phí để bóc tách, bởi tỉnh không thể cân đối ngân sách cho việc này”, ông Thịnh nói. Về vấn đề nước sinh hoạt, các chương trình hỗ trợ không tương xứng so với nhu cầu thực tế. Hiện nay, mỗi huyện miền núi cần từ 1 đến 2 hồ chứa nước nhưng tỉnh không có kinh phí.
Bên cạnh đó, hiện nay, UBND tỉnh đang đề xuất huyện miền núi Khánh Sơn và xã Ninh Tây (thị xã Ninh Hòa) được hưởng chính sách các huyện, xã giáp Tây Nguyên. Ông Mấu Thái Cư, Quyền Chủ tịch UBND huyện Khánh Sơn cho rằng, tuy về địa lý huyện không giáp các tỉnh Tây Nguyên nhưng địa hình toàn huyện chủ yếu đồi núi, cách trung tâm tỉnh 100km, đồng bào DTTS nhiều… Trong khi đó, bà Trần Thị Cúc, Trưởng phòng Dân tộc UBND thị xã Ninh Hòa cho biết, Ninh Tây có 6 thôn chủ yếu là đồng bào Raglai và Ê đê sinh sống, trong đó có thôn Sông Búng đặc biệt khó khăn. Xã giáp huyện Ma Đrắk (Đắk Lắk), các thôn đều nằm rải rác trên núi, thiếu nước sinh hoạt, cuộc sống rất khó khăn.
“Thời gian tới, các ngành chức năng cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng chính sách pháp luật trong vùng đồng bào DTTS; đẩy mạnh phát triển sản xuất, giảm nghèo bền vững bằng cách lựa chọn mô hình phù hợp với đồng bào DTTS; tập trung ưu tiên con em đồng bào DTTS trong đào tạo và tuyển dụng lao động… Các giải pháp cần thực hiện đồng bộ, thiết thực và hiệu quả”, ông Thiên nói.
VĂN KỲ
Đề án hơn 126 tỷ đồng vẫn chưa được triển khai
Thực hiện Quyết định ngày 20-5-2013 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt chính sách đất ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt cho hộ đồng bào DTTS nghèo và hộ nghèo ở thôn, xã đặc biệt khó khăn giai đoạn 2013 - 2015, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định phê duyệt đề án với tổng kinh phí 126,758 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương 84,108 tỷ đồng. Kế hoạch sẽ hỗ trợ đất ở cho 210 hộ với tổng diện tích gần 7ha, hỗ trợ đất sản xuất cho 1.505 hộ với tổng diện tích khoảng 976ha, hỗ trợ nước sinh hoạt cho 1.351 hộ, xây dựng mới và sửa chữa 30 công trình cấp nước… Tuy nhiên hiện nay, nguồn vốn Trung ương hỗ trợ chưa được phân bổ, ngân sách tỉnh gặp khó khăn nên chưa bố trí được vốn để triển khai thực hiện.
