Những người tuần rừng

Trong cuộc chiến bảo vệ rừng, những người tuần rừng đang phải đối mặt với vất vả, nguy hiểm. Tuy nhiên, điều đó đã góp phần tôi luyện ý chí của mỗi người.

Trong cuộc chiến bảo vệ rừng, những người tuần rừng đang phải đối mặt với vất vả, nguy hiểm. Tuy nhiên, điều đó đã góp phần tôi luyện ý chí của mỗi người.

Đi tuần trong đêm

Sau nhiều lần liên hệ, cuối cùng, chúng tôi cũng được lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm Khánh Hòa cho theo chân lực lượng Kiểm lâm khi làm nhiệm vụ. Nhìn ánh mắt của Phó Chi cục trưởng Trần Minh Thu, chúng tôi hiểu được phần nào những lo lắng của ông. “Vất vả, nguy hiểm lắm đấy. Các anh phải hết sức cẩn thận!”, ông Thu ái ngại.

Trên đường tuần rừng.

Đúng hẹn, 20 giờ ngày 11-3, chúng tôi có mặt tại dốc A Meo (thị trấn Khánh Vĩnh) - nơi lực lượng cơ động của Chi cục Kiểm lâm tỉnh đang đóng chốt. Anh Nguyễn Văn Điện - phụ trách Đội cơ động xởi lởi: “Các anh có quen thức đêm không? Anh em chúng tôi cứ như thân vạc, lấy đêm làm ngày”. Sau khi dặn dò chúng tôi từng chi tiết trên đường tuần tra như: nên giữ khoảng cách thế nào, lúc mai phục ra sao, khi gặp lâm tặc nên làm gì..., anh Điện mới có vẻ yên tâm phần nào. Trong câu chuyện với anh, chúng tôi được biết, Đội Kiểm lâm cơ động này gồm những người xuất sắc của các Hạt Kiểm lâm được Chi cục điều động về. Nhiệm vụ của đội là phản ứng nhanh trước các hành vi khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép trên địa bàn tỉnh. Thời gian gần đây, huyện Khánh Vĩnh được xác định là điểm nóng về vận chuyển gỗ trái phép nên đội được lệnh cắm chốt tại đây. “Tuy cắm chốt ở Khánh Vĩnh, nhưng khi có tin báo xuất hiện trường hợp vi phạm ở các địa phương khác, chúng tôi lại lập tức lên đường”, anh Điện cho biết.

Khi chúng tôi đang ngồi trò chuyện, có nhiều đối tượng cảnh giới xuất hiện gần khu vực đóng chốt. Chúng phân công nhau ngồi ở các ngả đường hoặc chạy xe máy lượn lờ qua chốt để theo dõi động tĩnh của lực lượng Kiểm lâm. Nếu thấy có động, chúng sẽ báo cho đồng bọn biết để kịp thời đối phó… Khoảng 22 giờ 30, nguồn tin báo của cơ sở cho biết, một số đối tượng lâm tặc có khả năng vận chuyển gỗ trong đêm theo hai hướng đường bộ và đường sông Cái. Nắm được tình hình đó nên khi nhận được tin báo, anh Điện nhanh chóng phân công anh em chia làm hai tốp đến những vị trí thuận lợi mai phục lâm tặc. Để đánh lạc hướng theo dõi của bọn chúng, các anh phải ngụy trang dưới nhiều hình thức khác nhau. Lầm lũi trong đêm khuya lạnh, các anh băng rừng, lội suối để đến địa điểm phục kích.

Anh Võ Thanh Hưng đánh dấu một gốc cây mới bị lâm tặc đốn hạ.

Sau khoảng 30 phút chạy lòng vòng đến địa điểm mai phục, tổ đường bộ do anh Nguyễn Văn Dũng chỉ huy đã vào vị trí. Giữa đêm khuya, chúng tôi ngồi như những pho tượng hồi hộp phục kích lâm tặc. Hơn hai giờ mai phục trong tư thế như vậy, bỗng xa xa có tiếng xe máy vọng đến, anh Dũng nhận định: “Đây không phải xe chở gỗ, vì chạy từ dưới lên, rất nhiều khả năng là đối tượng đi thám thính tình hình. Nếu thấy yên, chúng sẽ thông báo cho các đối tượng từ trên rừng chuyển gỗ xuống”. Theo lệnh anh Dũng, các anh em trong nhóm lập tức củng cố lại vị trí mai phục của mình cho kín đáo hơn. Khi đối tượng đến gần chỗ chúng tôi ẩn nấp, lập tức chiếc xe rồ ga, đèn pha sáng lóa rọi xung quanh. Đối tượng còn dùng đèn pin rọi xuống mặt đất, rồi đột ngột lên xe phóng như bay theo hướng đi lên lúc nãy. Lập tức, anh Dũng nói với mọi người, tổ mai phục đã bị lộ. Các anh lên xe chạy ngược vào rừng. Những đoạn đường với ổ trâu, ổ gà, lòng máng, mai rùa rất nguy hiểm. Có những đoạn đường đá bàn chông, xe máy chạy chỉ cần sơ sẩy một chút là có thể gặp tai nạn. Một thời gian truy tìm nhưng không thấy tung tích của lâm tặc cũng như tang vật, anh Dũng nhận được lệnh trở về chốt để hành quân vào khu vực rừng Khánh Phú truy tìm một chiếc xe tải có thể chở gỗ đi trong đêm. Vừa về đến chốt, chúng tôi lại lên chiếc U-oát theo các anh làm nhiệm vụ. Dọc đường đi, anh Điện cho biết, theo nguồn tin cơ sở báo về, khả năng rạng sáng, xe tải của đối tượng B.P sẽ chở gỗ về dưới xuôi. Nhiệm vụ của đội là phải tìm ra vị trí chúng ẩn náu để có thể đưa ra phương án tác chiến hiệu quả nhất. Anh Điện chỉ đạo cho tài xế, khi gặp xe của đối tượng vi phạm phải tìm cách chặn đầu xe để tránh trường hợp đối tượng có thể manh động lao thẳng xe vào anh em. Chạy khắp các địa điểm khả nghi, chúng tôi vẫn không phát hiện được vị trí ẩn nấp của chiếc xe tải. Lúc này đã hơn 4 giờ 30 phút, chúng tôi đành quay trở về… Ngay tối hôm sau, chúng tôi nhận được tin, các anh bắt được 5 bè gỗ với gần 2m3 gỗ nhóm II và nhóm IIA.

Rừng xanh in dấu chân anh

Những hộp gỗ lâm tặc bỏ lại trong rừng lâu ngày đã bị mục nát.

Một dịp khác đến Hạt Kiểm lâm Khánh Vĩnh, chúng tôi được bố trí cùng các anh đi tuần tra ở khu vực tiểu khu 185 thuộc rừng Sơn Thái. Những bước chân trèo đèo, lội dốc của các anh cứ thoăn thoắt. Tổ tuần tra hôm đó có 6 người, do anh Võ Thanh Hưng - Đội trưởng Đội Cơ động của Hạt phụ trách. Anh Hưng là một trong những người có thâm niên với nghiệp tuần rừng (53 năm tuổi đời và hơn 30 năm tuổi nghề), đã từng đi khắp các cánh rừng trên địa bàn huyện Khánh Vĩnh. Anh Hưng tâm sự: “Năm 1978, khi đang học trường lâm nghiệp thì tôi được lệnh lên đường nhập ngũ. Sau gần 5 năm trong quân ngũ, tôi lại trở về với ngành và gắn bó từ đó đến nay”. Đôi chân anh Hưng đã từng đi đến những cánh rừng ở Sơn Thái, Khánh Phú, Cầu Bà, Khánh Thượng... Vì vậy, khi hỏi anh rừng nào có những loại cây gì, anh đều trả lời vanh vách. Thậm chí, có những tiểu khu anh nhớ đến từng thân cây lớn bé, những loài thú rừng.

Gắn bó với rừng trong một thời gian dài, chứng kiến nhiều cánh rừng bị bức tử, kéo theo đó là lũ lụt bất thường ngày càng phổ biến, trong lòng người kiểm lâm không tránh khỏi chạnh lòng. Đánh dấu gốc cây mới bị lâm tặc đốn hạ, anh Hưng xót xa: “Càng ngày, diện tích rừng càng bị thu hẹp. Nó không chỉ làm ảnh hưởng đến nguồn tài nguyên quốc gia mà còn tác động xấu đến môi trường”. Theo anh Hưng, trong rất nhiều lần truy quét các đối tượng lâm tặc, anh nhận thấy, những người trực tiếp khai thác, vận chuyển gỗ trái phép hầu hết là dân nghèo. Họ là người vất vả nơi rừng thiêng nước độc, nhưng không phải là người được hưởng lợi nhiều nhất khi khai thác gỗ trái phép; kẻ hưởng lợi là những đầu nậu, trùm buôn bán gỗ lậu. Nói về điều này, anh Cao Xuân Đơ (người Raglai) - kiểm lâm viên có 22 năm trong nghề cho biết: “Người Raglai mình trước đây chỉ vào rừng để khai thác gỗ về phục vụ nhu cầu cần thiết của gia đình. Sau này, do nhu cầu gỗ ở dưới xuôi ngày càng lớn, cuộc sống gặp khó khăn nên nhiều người dân đã phá rừng để có thu nhập”. Trong những chuyến tuần rừng, khi bắt gặp các đối tượng phá rừng là người dân tộc thiểu số, bên cạnh việc xử lý theo đúng quy định của pháp luật, anh Đơ còn tranh thủ phân tích những hậu quả từ việc phá rừng của họ. Có trường hợp, khi biết hoàn cảnh khó khăn của đối tượng, anh đã tìm cách giúp đỡ.

Tuần tra ban đêm.

Tuy phải đối mặt với lâm tặc, với những hiểm nguy rình rập, nhưng điều đó không làm các anh chùn bước, nản chí. Anh Hưng kể, nhiều lần vào rừng gặp các đối tượng đang khai thác gỗ trái phép, các anh đã bị chúng hăm dọa, hành hung, thậm chí có những đối tượng sau khi bị lực lượng chức năng tịch thu gỗ và phương tiện đã có thái độ chống đối quyết liệt hoặc lao thẳng xe vào để “một mất một còn”. Anh Hưng cho biết: “Mới đây, gia đình tôi không chỉ bị lâm tặc đe dọa, chúng còn ném đá, ném vật dơ vào nhà”. Anh Cao Xuân Đơ kể, trước Tết Nguyên Quý Tỵ, các anh phát hiện một ô tô mang biển kiểm soát Phú Yên chở gỗ lậu. Tuy đã yêu cầu tài xế dừng xe, nhưng tên này rồ ga chạy thẳng. Các anh phải đuổi theo từ Km 50 đường Khánh Lê - Lâm Đồng đến tận địa phận huyện Diên Khánh. Dọc đường đi, tài xế cho xe lạng lách, anh Đơ nổ súng cảnh cáo nhưng hắn vẫn ngoan cố.

Hiện nay, lực lượng chức năng trên địa bàn huyện Khánh Vĩnh đang ráo riết truy quét, bắt giữ các đối tượng vi phạm nên lâm tặc trở cảnh giác hơn. Chúng tìm mọi thủ đoạn để đối phó với lực lượng Kiểm lâm. “Bây giờ, không phải kiểm lâm theo dõi lâm tặc mà lâm tặc theo dõi kiểm lâm”, anh Hưng nhận xét. Quả thật, tại những nơi lực lượng Kiểm lâm đóng quân, cả ngày lẫn đêm luôn có đối tượng theo dõi. Chỉ cần Kiểm lâm xuất quân, lập tức chúng sẽ điện thoại cho đồng bọn để tránh né. Chính vì thế, lực lượng Kiểm lâm phải nghĩ ra nhiều hình thức để đánh lạc hướng bọn chúng, có như vậy mới hoàn thành nhiệm vụ.

Trồng rừng đã khó, giữ rừng càng khó hơn. Chia tay lực lượng tuần rừng trên địa bàn Khánh Vĩnh, chúng tôi mang theo nỗi băn khoăn về những cánh rừng xanh ngày càng cạn kiệt và trăn trở về nghề nghiệp của các anh.

Giang Đình - Bích La

Ông Trần Minh Thu - Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Khánh Hòa: Trên địa bàn tỉnh có hơn 211,5 nghìn hecta rừng với hơn 170.500 ha rừng tự nhiên. Riêng rừng đặc dụng hơn 16.000 ha, rừng phòng hộ gần 99.000 ha và rừng sản xuất 84.000 ha. Trong khi đó, lực lượng Kiểm lâm thực hiện công tác bảo vệ rừng chỉ có 128 người. Để thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ rừng, lực lượng Kiểm lâm rất cần được tăng cường nhân lực, vật lực. Ngoài ra, cần có những quy định cụ thể về trách nhiệm, nghĩa vụ của các chủ rừng để họ tăng cường bảo vệ rừng; chính quyền cấp xã phải phát huy hơn nữa vai trò của mình trong việc tuyên truyền, nâng cao ý thức bảo vệ rừng của người dân - yếu tố then chốt để bảo vệ rừng bền vững.