Ông Lê Thanh Bình trước sự lựa chọn được - mất

Vụ án điển hình này, Báo Khánh Hòa đã nhiều lần đề cập. Tuy nhiên, trước sự lựa chọn được - mất, ông Lê Thanh Bình cần có quyết định sáng suốt.

Vụ án điển hình này, Báo Khánh Hòa đã nhiều lần đề cập. Tuy nhiên, trước sự lựa chọn được - mất, ông Lê Thanh Bình cần có quyết định sáng suốt.

Kỳ I: BẢN ÁN VÀ THI HÀNH ÁN

Căn nhà, các công trình phụ trên thửa đất khoảng 400m², tại tổ 3, khóm Phan Bội Châu, thị trấn Diên Khánh là tài sản của ông Lê Hoa và bà Trần Thị Xù. Ông Hoa, bà Xù sinh được 5 người con gồm các ông bà: Lê Văn Hoàng, Lê Thị Rớt, Lê Văn Long, Lê Văn Hổ, Lê Thị Bảy. Năm 1948, bà Xù chết, ông Hoa kết hôn với bà Nguyễn Thị Giang. Ông Hoa và bà Giang sinh được 3 người con gồm các ông bà: Lê Thanh Bình, Lê Thị Kim Lan, Lê Thị Út. Ngoài ra, bà Giang còn có 2 người con riêng là Đoàn Thị Ngay và Đoàn Văn Bẩy. Năm 1976, bà Giang và ông Hoa lần lượt qua đời. Nhà, đất do ông Bình và 2 người con của ông Long (ông Long chết năm 1964) là Lê Văn Lân và Lê Văn Lanh quản lý sử dụng. Năm 1983, do nhà hư hỏng, dột nát, ông Bình và ông Lân, ông Lanh bán một phần đất được 19 chỉ vàng, ông Bình bỏ thêm 11 chỉ nữa làm lại căn nhà. Năm 1998, Nhà nước mở đường, đền bù 46.598.600 đồng, ông Bình nhận hết. Như vậy, khi phát sinh tranh chấp (năm 1999) giữa nguyên đơn là ông Lê Văn Lân và bị đơn là ông Lê Thanh Bình, tài sản thừa kế được xác định gồm căn nhà chính diện tích 53,94m²; căn nhà phụ diện tích 21,87m²; nhà quán, sân phơi, giếng nước… trên diện tích đất 297,3m².

Ngày 18-7-2000, Tòa án nhân dân (TAND) huyện Diên Khánh mở phiên tòa xét xử sơ thẩm. Ngày 25, 26-9-2000, TAND tỉnh mở phiên tòa xét xử phúc thẩm. Trước khi mở phiên tòa sơ thẩm, Hội đồng xét xử huyện Diên Khánh đã định giá khối tài sản và 297m² đất nói trên có tổng giá trị là 237.560.780 đồng.

Án sơ thẩm và phúc thẩm xử: Ông Lân và ông Lanh được nhận phần thừa kế của bà Xù và ông Hoa, cộng 2 khoản với số tiền 33.654.443 đồng. Ngoài ra 2 ông Lân, Lanh còn đượïc 3 đồng thừa kế khác là các ông bà Lê Thị Rớt, Lê Văn Hổ, Lê Thị Bảy cho toàn bộ kỷ phần với số tiền 33.654.443 đồng x 3 = 100.935.329 đồng. Như vậy, tổng số tiền đượïc chia và được cho của ông Lanh, ông Lân là 134.617.772 đồng. Phần tài sản được chia và 108,7m² đất tổng giá trị 86.391.000 đồng 2 ông không những không phải trả mà còn được nhận 48.226.772 đồng. Ông Bình được hưởng thừa kế của ông Hoa, bà Giang 13.857.712 đồng; được các đồng thừa kế Lê Thị Kim Lan, Lê Thị Út, Đoàn Thị Ngay và Đoàn Văn Bẩy cho kỷ phần, tổng cộng 69.288.560 đồng. Ông Bình được nhận tài sản, số tiền trước đây được đền bù và 188,3m² đất, tổng trị giá 181.035.200 đồng. Riêng phần thừa kế 33.654.443 đồng của ông Lê Văn Hoàng, do chưa tìm được địa chỉ nên tạm cho ông Bình nợ, khi nào tìm được sẽ trả sau. Trước mắt, ông Lê Thanh Bình chỉ thanh toán cho 2 ông Lân, Lanh 48.226.772 đồng.

Tuy vợ chồng ông Lê Thanh Bình và bà Mai Thị Nguyệt có đơn đề nghị giám đốc thẩm bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Khánh Hòa nhưng theo quy định của pháp luật, án có hiệu lực nên phải thi hành.

Ngày 21-12-2000, Đội Thi hành án Diên Khánh ra quyết định thi hành án. Thực tế bản án trên, ông Bình thừa khả năng thi hành, nhưng ông đã không làm điều đó mà còn tìm cách tẩu tán tài sản. Ngày 25-6-2001, Đội Thi hành án Diên Khánh ra quyết định và ngày 11-7-2001 tổ chức cưỡng chế giao phần nhà đất Tòa tuyên cho 2 ông Lê Văn Lân và Lê Văn Lanh; đồng thời kê biên phần còn lại. Quá trình kê biên, Thi hành án Diên Khánh và chính quyền, các đoàn thể địa phương kiên trì giải thích, vận động ông Bình cố gắng thi hành phần còn lại của bản án để đảm bảo quyền lợi của các bên, nhưng vợ chồng ông Bình không nghe. Tình thế buộc Ban chỉ đạo thi hành án huyện Diên Khánh phải tổ chức bán đấu giá. Ngày 18-9-2001, Đội Thi hành án Diên Khánh bán đấu giá. Bà Lê Thị Kim Liên, trú thị trấn Diên Khánh trúng đấu giá với số tiền 260,4 triệu đồng.

Ngày 6-12-2001, lãnh đạo huyện Diên Khánh và các ngành chức năng có buổi làm việc với vợ chồng ông Bình. Tại buổi làm viêïc, Chủ tịch UBND huyện, đồng thời là Trưởng Ban chỉ đạo thi hành án dân sự huyện đề nghị nếu ông Bình tìm được nguồn tài chính để thi hành án và chịu trả phần trượt giá vàng cho bà Lê Thị Kim Liên thì huyện dàn xếp trả lại nhà cho ông. Ông Bình chấp nhận và xin khoảng thời gian 20 ngày để lo liệu. Nhưng đáng tiếc, sau đó không rõ vì lý do gì, ông Lê Thanh Bình đã không thực hiện cam kết mà còn tiếp tục gửi đơn khiếu nại đi nhiều nơi với thái độ gay gắt. Đáng phê phán hơn, ông Bình còn tái chiếm phần đất 108,7m² và các công trình trên đất đã được Đội Thi hành án giao cho ông Lê Văn Lân và ông Lê Văn Lanh theo quyết định của bản án. Bộ Tư pháp và Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao (VKSNDTC) chỉ đạo: Tiếp tục giải thích, thuyết phục để ông Bình hiểu rõ quyền, nghĩa vụ của mình nhằm tự nguyện thi hành án; sau đó tổ chức cho 2 bên đương sự là ông Bình và bà Liên gặp nhau để trao đổi thống nhất việc mua bán, đảm bảo vừa hợp lý lại hợp tình. Riêng việc ông Bình tái chiếm phần nhà đất mà Thi hành án đã giao cho ông Lân, ông Lanh, theo ông Chu Uông Lưu, Bộ trưởng Bộ Tư pháp thì đó là hành vi vi phạm pháp luật; đề nghị UBND huyện Diên Khánh áp dụng biện pháp cưỡng chế hành chính thu hồi giao cho người được thi hành án nhằm đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật. Phía bà Lê Thị Kim Liên, theo Cục Thi hành án, trước đây bà Liên có đề nghị xin nhận một phần nhà đất đã mua, nay do lo ngại về sau “khó ăn ở” nên bà yêu cầu nhận toàn bộ tài sản hoặc nhận lại tiền nhưng phải được bồi thường thiêït hại. Những yêu cầu của bà Liên là có sơ sở. Thế nhưng, do người phải thi hành án không có thiện chí, luôn thách thức, chống đối, vi phạm pháp luật, nên cần phải cưỡng chế để giao cho bà Liên. Ngày 10-5-2006, VKSNDTC có công văn trả lời Cục Thi hành án, nhấn mạnh: Kiên quyết cưỡng chế giao nhà đất cho người đã mua trúng đấu giá. Có như vậy mới giữ vững kỷ cương pháp luật, chấm dứt sự khiếu nại gây ảnh hưởng không tốt trong dư luận nhân dân địa phương.

Được sự chỉ đạo của cấp trên, Ban chỉ đạo thi hành án huyện Diên Khánh triển khai xây dựng kế hoạch cưỡng chế thi hành kết quả bán đấu giá. Công việc đang tiến hành thì ngày 18-5-2007, vợ chồng ông Lê Thanh Bình đập phá toàn bộ căn nhà cũ đã được bán đấu giá để thi hành án, xây lại căn nhà mới 3 tầng.

NGUYỄN XUÂN

Kỳ II: SỰ LỰA CHỌN CUỐI CÙNG