Hoàn thiện quy trình kỹ thuật sản xuất giống nhân tạo cá chim vây vàng

Ngày 17-7, Hội đồng Khoa học và Công nghệ tỉnh Khánh Hòa nghiệm thu loại xuất sắc đề tài khoa học cấp tỉnh "Hoàn thiện quy trình sản xuất giống nhân tạo cá chim vây vàng và tổ chức chuyển giao cho người dân tại Khánh Hòa".

Ngày 17-7, Hội đồng Khoa học và Công nghệ tỉnh Khánh Hòa nghiệm thu loại xuất sắc đề tài khoa học cấp tỉnh “Hoàn thiện quy trình sản xuất giống nhân tạo cá chim vây vàng và tổ chức chuyển giao cho người dân tại Khánh Hòa”. Thành công của đề tài đã góp phần đa dạng hóa đối tượng nuôi, tạo thêm việc làm và thu nhập cho các cơ sở sản xuất giống cũng như hộ nuôi cá thương phẩm.

Cá chim vây vàng là loài cá nổi, ưa hoạt động, dễ nuôi, có khả năng nuôi với mật độ cao trong lồng hoặc trong ao ở cả nước lợ và nước mặn. Trước đây, nhiều người nuôi ở một số tỉnh, trong đó có Khánh Hòa thường nhập giống từ Đài Loan về nuôi, sử dụng thức ăn chủ yếu là cá tạp. Năm 2009, Trường Đại học Nha Trang đã thực hiện thành công đề tài cấp tỉnh “Thử nghiệm sản xuất giống cá chim vây vàng tại Khánh Hòa”. Kết quả nghiên cứu của đề tài đã bước đầu sản xuất thành công giống cá chim vây vàng. Nguồn cá giống được cung cấp cho người nuôi thuộc các tỉnh Khánh Hòa, Phú Yên, Ninh Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu và Kiên Giang. Phản hồi của người nuôi cho thấy nguồn cá giống này nuôi cho tỷ lệ sống cao và khả năng sinh trưởng tốt. Tuy nhiên, đề tài vẫn còn hạn chế ở tỷ lệ sống giai đoạn cá bột lên cá hương (cỡ 2-2,5cm) còn thấp (10,64%), từ tháng 6 đến tháng 10, tỷ lệ dị hình ở cá giống còn khá cao (5,79%), chất lượng trứng và ấu trùng thu từ tháng 5-10 thấp hơn các tháng còn lại. Yêu cầu đặt ra đối với các nhà khoa học của trường là cần tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện công nghệ sản xuất giống cá chim vây vàng ở quy mô đại trà. Vì thế, trên cơ sở kết quả nghiên cứu trước đây, từ năm 2012, các nhà khoa học Trường Đại học Nha Trang thực hiện đề tài cấp tỉnh “Hoàn thiện quy trình sản xuất giống nhân tạo cá chim vây vàng và tổ chức chuyển giao cho người dân tại Khánh Hòa”. Đề tài do Phó Giáo sư - Tiến sĩ (PGS-TS) Lại Văn Hùng, Trưởng bộ môn Nuôi thủy sản nước mặn, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản (Đại học Nha Trang) làm chủ nhiệm.

Kết quả đề tài, PGS-TS Lại Văn Hùng và các cộng sự đã hoàn thiện quy trình kỹ thuật sản xuất giống nhân tạo cá chim vây vàng từ khâu nuôi vỗ cá bố mẹ, cho đẻ và ấp nở trứng đến kỹ thuật ương nuôi cá bột mới nở đến 30 ngày tuổi và kỹ thuật ương nuôi cá giống. Theo đó, nhóm nghiên cứu đã tuyển chọn 61 cặp cá bố mẹ 3 năm tuổi, khỏe mạnh, có trọng lượng gần 2,8kg/con từ lồng nuôi thương phẩm của Trạm Nghiên cứu nuôi biển (Đại học Nha Trang) để đưa vào nuôi vỗ. Ở đề tài, tỷ lệ sống của cá bố mẹ đạt 95,7%, tỷ lệ thành thục 86,74%. Trong thời gian nuôi vỗ, cá bố mẹ cần bổ sung hàm lượng vitamin E thích hợp là 750mg/kg thức ăn. Khi cá bố mẹ thành thục, chúng được tiêm hormone kích thích cá sinh sản. Sau 7 đợt cho đẻ, tỷ lệ trứng thụ tinh đạt hơn 81% và tỷ lệ nở hơn 82,5%. Sau khi cá đẻ, trứng được vớt và đưa vào các bể ấp nở rồi chuyển vào các bể ương bằng xi măng có sục khí. Giai đoạn ương cá bột mới nở đến 30 ngày tuổi (cỡ 1,5 - 2cm), kết quả ương nuôi đạt tỷ lệ sống trung bình 17,33% và tỷ lệ dị hình 2,09%. Giai đoạn ương nuôi cá giống từ 30 ngày tuổi (kích thước cỡ 1,5-2 cm) đến khi cá đạt cỡ 4-5cm, cá đạt tỷ lệ sống hơn 90%...

Kiểm tra đàn cá bố mẹ.

Bên cạnh việc hoàn thiện quy trình kỹ thuật sản xuất giống nhân tạo cá chim vây vàng, nhóm thực hiện đề tài còn thực hiện tập huấn và chuyển giao kỹ thuật sản xuất giống nhân tạo cá chim vây vàng cho các cơ sở sản xuất giống. Các cơ sở nhận chuyển giao đã sản xuất được gần 190.000 con giống với tỷ lệ sống trung bình 6,26%.

PGS-TS Đỗ Văn Khương, nguyên Viện trưởng, hiện là Chủ tịch Hội đồng Khoa học - Đào tạo Viện Nghiên cứu Hải sản với tư cách ủy viên phản biện đã nhận xét: “Giá thành sản xuất con giống 4 - 5cm là 1.900 đến 2.000 đồng/con, do vậy, giá bán cá giống sản xuất tại Khánh Hòa 2.800 đến 3.500 đồng/con, thấp hơn nhiều so với giá cá giống cùng loại nhập từ nước ngoài (4.000 - 5.000 đồng/con) sẽ góp phần giảm giá thành sản xuất, phát triển nghề nuôi thương phẩm cá chim vây vàng. Thành công của đề tài góp phần đa dạng hóa đối tượng nuôi biển, tạo thêm việc làm và thu nhập cho các cơ sở sản xuất giống và các hộ dân.

Theo PGS-TS Lại Văn Hùng, kết thúc đề tài, nhóm nghiên cứu kiến nghị được giao lại đàn cá bố mẹ để tiếp tục quản lý, nghiên cứu sản xuất giống, nhân rộng mô hình phục vụ nghề nuôi cá chim vây vàng tại địa phương.

N.D