Nỗi lo mua hàng dịp Tết

Cứ đến dịp Tết, nhu cầu mua sắm của người dân lại tăng cao. Và gần như thành quy luật, cứ đến thời điểm này, hàng hóa bắt đầu tăng giá. Tuy nhiên, điều khiến người tiêu dùng lo lắng hơn cả là mua phải hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng trong dịp Tết…

Cứ đến dịp Tết, nhu cầu mua sắm của người dân lại tăng cao. Và gần như thành quy luật, cứ đến thời điểm này, hàng hóa bắt đầu tăng giá. Tuy nhiên, điều khiến người tiêu dùng lo lắng hơn cả là mua phải hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng trong dịp Tết…

Chỉ còn khoảng ba tuần nữa là đến Tết. Đây là lúc mọi người mọi nhà đổ xô đi mua sắm hàng Tết. Có thể thấy, nguồn hàng cung ứng cho thị trường Tết Nhâm Thìn 2012 rất dồi dào, phong phú với nhiều mẫu mã mới. Hàng hóa ở các siêu thị, chợ đầu mối và các chợ nhỏ rất nhiều. Điều này là do những biện pháp quản lý khá tích cực của các ngành chức năng như chống đầu cơ, tích trữ và bình ổn giá cả… Những mặt hàng thiết yếu như gạo nếp, đường, dầu ăn, thịt gia súc, gia cầm, thực phẩm chế biến, trứng gia cầm, rau, củ, quả đều được quản lý chặt chẽ, không tăng giá đột biến và đảm bảo sự ổn định của thị trường. Tuy nhiên, cho dù hàng hóa dồi dào, giá cả vẫn tăng.

Nếu so sánh với năm ngoái thì mặt hàng bánh kẹo tăng giá khoảng 10 - 20%. Đây là mặt hàng có nhu cầu tiêu thụ rất cao trong dịp Tết nhưng vì chi phí nguyên liệu đầu vào như bột mì, kem, bơ, sữa, đường và các nguyên phụ liệu khác đều tăng nên giá thành tăng là điều không thể tránh khỏi. Ngoài ra, việc tăng giá còn có thể do lãi suất ngân hàng. Nhiều doanh nghiệp vay vốn ngân hàng để đầu tư sản xuất hàng hóa cần phải điều chỉnh để bảo đảm lợi nhuận khi mà mức lãi vay khá cao. Một nguyên nhân nữa, khá quan trọng là các thương lái thu gom nguyên liệu từ thực phẩm, trứng gia cầm, trái cây… để xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc khiến hàng khan hiếm.
Tuy nhiên, điều khiến người tiêu dùng còn e ngại hơn cả là tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng trong dịp Tết. Những mặt hàng dễ bị làm giả, làm nhái nhất là bánh kẹo, rượu nhập khẩu, thực phẩm chế biến… Nguồn hàng này có thể được sản xuất bởi các công ty nội địa “ăn theo”, nhưng phần lớn là do nhập lậu từ biên giới. Điều này khiến người tiêu dùng đứng trước nhiều rủi ro khi mua sắm.

Hàng giả, hàng nhái và hàng kém chất lượng có thể “giết chết” hàng thật do “ưu thế” giá. Ngoài nhái thương hiệu, dùng tên gần giống với tên của sản phẩm uy tín đang bán chạy trên thị trường, những cơ sở làm ăn gian dối còn nhái y hệt mẫu mã bao bì và lô gô để đánh lừa người tiêu dùng.

Sản phẩm giả, ngoài việc ảnh hưởng đến sự cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng, giảm động lực tăng trưởng của nền kinh tế nói chung và doanh nghiệp uy tín nói riêng, còn có thể gây hại đến tài chính, sức khỏe của người tiêu dùng, nhất là các mặt hàng thực phẩm được tiêu thụ nhiều trong dịp Tết.

Điều này đặt ra vấn đề là phải quản lý thị trường tốt, đặc biệt là vào dịp Tết. Thật ra, nếu làm đúng các quy định pháp lý về quản lý thị trường thì rất khó để hàng giả, hàng lậu có thể xâm nhập thị trường. Tuy nhiên, vào dịp Tết, lượng hàng hóa lưu thông quá nhiều, lực lượng chức năng còn mỏng nên chưa thể kiểm soát được hết. Đó là chưa kể các đơn vị làm ăn gian dối có những thủ đoạn hết sức tinh vi để “qua mặt” cơ quan chức năng và người tiêu dùng. Chẳng hạn, các cơ sở sản xuất rượu giả, thực phẩm chế biến “ăn theo” những thương hiệu nổi tiếng có thể tung ra thị trường những sản phẩm nhái rất khó phân biệt bằng mắt thường nếu chỉ nhìn vào bao bì, nhãn mác hay tem chống giả. Hoặc các sản phẩm công nghệ cao như điện thoại di động, hàng điện tử, gia dụng… nhập lậu từ biên giới có độ tinh xảo gần như hoàn hảo mà chỉ cơ quan chuyên môn hoặc các chuyên gia mới phát hiện.

Vì thế, để đảm bảo ổn định hàng hóa trong dịp Tết, tránh tăng giá, hạn chế hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, bên cạnh các biện pháp quản lý vĩ mô của Chính phủ, các cơ quan chức năng cần có những biện pháp cụ thể. Lực lượng Quản lý thị trường, Hải quan, Công an… nên tăng cường các đợt cao điểm chống hàng lậu, hàng giả trong dịp này; phối hợp để tăng cường kiểm tra, kiểm soát nguồn gốc hàng hóa trong quá trình vận chuyển, lưu thông ra thị trường; kiểm tra các cơ sở sản xuất, các điểm kinh doanh hàng Tết, kho, bến, bãi tập kết hàng… để phát hiện sớm hàng lậu, hàng nhái. Ngoài ra, công tác tuyên truyền cần được đẩy mạnh; đẩy mạnh cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Người tiêu dùng cũng cần trang bị kiến thức cho mình để không bị nhầm lẫn khi mua hàng trong dịp Tết.

THU THỦY