Sóng thần là gì?

Sóng thần là các con sóng lớn, có thể cao đến hàng chục mét, đổ vào những vùng hải đảo, ven biển.

* Sóng thần là gì?

Sóng thần theo minh họa của người Nhật từ xa xưa.

Sóng thần là các con sóng lớn, có thể cao đến hàng chục mét, đổ vào những vùng hải đảo, ven biển.

Nguyên nhân gây ra sóng thần là do việc nâng cao hay hạ thấp đáy biển trên một khu vực lớn do những trận động đất mạnh xảy ra ở ngoài biển hay do phun trào núi lửa, sạt lở đất ven biển (một nguyên nhân hiếm khi xảy ra là do thiên thạch lớn rơi xuống biển).

* Sóng thần có đặc điểm nguy hiểm gì khi tiến vào đất liền?

Một con sóng thần rất mạnh nhưng ngoài biển sâu khó nhận biết được vì nó chỉ là những con sóng thấp, có bước sóng dài. Chỉ khi đến gần bờ, vận tốc của nó chậm lại, bước sóng ngắn lại và năng lượng dồn nén, đẩy nước biển dâng cao thành những con sóng có thể đạt chiều cao của những tòa nhà cao 20 - 30m.

* Tại sao các trận sóng thần mang tính chất địa phương lại rất nguy hiểm?

Các trận sóng thần mang tính chất địa phương có thể tấn công vào đất liền chỉ sau 10 phút. Khoảng thời gian đó quá ngắn để có thể phát tín hiệu cảnh báo kịp thời. Với những người dân sống gần bờ biển, những rung động của mặt đất chính là dấu hiệu cảnh báo sóng thần.

Tuy nhiên, đối với các trận sóng thần ở ngoài khơi xa, nhờ hệ thống các trạm đo và các trung tâm cảnh báo sóng thần, có thể tính toán và cảnh báo thời điểm đổ bộ của sóng thần.

* Dấu hiệu của sóng thần

Sóng thần xảy ra ở Indonesia ngày 26-12-2004.

Một trận động đất là dấu hiệu cảnh báo tự nhiên về sóng thần và nó có thể gây ra sóng thần cách đó hàng nghìn km chỉ vài giờ sau khi cơn rung chấn xảy ra.

Khi sóng thần sắp xảy ra, mặt nước biển có sự tăng giảm bất thường. Nếu có dấu hiệu động đất, sau đó mặt nước biển rút xuống nhanh chóng, đó có thể là dấu hiệu của sóng thần sắp ập tới.

* Điều nên làm và không nên làm khi nhận được tin cảnh báo sóng thần

Khi đang ở bãi biển, nếu bạn cảm nhận thấy có trận động đất và nước biển đột nhiên rút ra xa, hãy nghĩ rằng sóng thần có thể đang đến gần, khẩn trương chạy đến khu vực đất cao ngay lập tức.

Khi nhận được cảnh báo về sóng thần, hãy lập tức sơ tán đến nơi đất cao, đừng sử dụng điện thoại hay đứng nhìn con sóng đang tới (tốc độ sóng thần rất lớn, sóng thần di chuyển rất nhanh xuyên đại dương).

Nếu cảm thấy hoặc nghe thấy về một trận động đất mạnh, đừng chờ đợi thông báo chính thức về sóng thần, hãy đề nghị gia đình và bạn bè cùng chạy đến vùng đất cao hơn.

* Những đồ dùng sinh hoạt cần mang theo khi sơ tán sóng thần

Hành lý bạn mang theo gồm: Tiền và tài sản có giá trị (gọn nhẹ), giấy tờ cần thiết, quan trọng của cá nhân và gia đình, thuốc men, túi cấp cứu, lương thực (lương khô, mì ăn liền…) có thể để được lâu, nước uống tối thiểu cho các thành viên trong gia đình trong 1, 2 ngày.

* Làm gì khi bạn đang ở trên tàu đi trên biển mà nhận được cảnh báo sóng thần?

Do sóng thần không thể cảm nhận được ở đại dương nên tàu thuyền không nên trở về cảng khi đang có sóng thần. Sóng thần có thể gây ra sự thay đổi nhanh chóng mực nước biển và tạo nên những dòng chảy nguy hiểm ở cảng và bến tàu. Chủ tàu có thể đưa tàu của mình ra biển nếu có đủ thời gian và được cho phép (tuy nhiên, đừng mạo hiểm tính mạng bằng cách cố di chuyển đến vùng nước sâu nếu như những con sóng đầu tiên đã đến quá gần). Khi được cảnh báo sóng thần, hãy tìm đến những vùng nước sâu ít nhất là trên 300m. Mọi người không nên ở trên những con tàu neo đậu ở bến cảng vì sóng thần có sức mạnh khủng khiếp, sẽ phá hủy tất cả mọi vật trên đường đi của nó.

VÕ ANH KIỆT - THÂN VĂN ĐÓN
(Đài KTTV khu vực Nam Trung bộ)