Năm học 2002 - 2003, ngành Giáo dục - Đào tạo (GD - ĐT) đã triển khai thành công nhiệm vụ thay sách giáo khoa (SGK) lớp 1, lớp 6 trên địa bàn tỉnh. Với thành công này, hơn 23.900 học sinh (HS) lớp 1 và hơn 25.700 HS lớp 6 của tỉnh đã được hưởng một chương trình giáo dục mới nhiều ưu điểm hơn so với các năm học trước...
 |
| Giờ học Toán của học sinh lớp 1 trường Tiểu học Phước Tiến - không phải lớp học nào cũng đủ đồ dùng học tập như lớp học này. |
Năm học 2002 - 2003, ngành Giáo dục - Đào tạo (GD - ĐT) đã triển khai thành công nhiệm vụ thay sách giáo khoa (SGK) lớp 1, lớp 6 trên địa bàn tỉnh. Với thành công này, hơn 23.900 học sinh (HS) lớp 1 và hơn 25.700 HS lớp 6 của tỉnh đã được hưởng một chương trình giáo dục mới nhiều ưu điểm hơn so với các năm học trước.
Ưu điểm lớn nhất của SGK lớp 1 là sách đã thể hiện đúng các mục tiêu, yêu cầu được nêu trong chương trình, góp phần thể hiện đổi mới phương pháp dạy học, phát huy được tính tích cực cũng như tư duy của HS qua các dạng bài tập ứng dụng. Đối với SGK lớp 6, nội dung chương trình đã giảm được tính kinh viện, gần gũi hơn với đời sống, tạo điều kiện cho HS dễ học, dễ tiếp thu. Đặc biệt, tính liên hệ thực tế, vận dụng vào cuộc sống đã được quan tâm hơn và được lồng ghép một cách tự nhiên, không gò bó. Kênh hình hỗ trợ, minh họa phong phú, tạo hứng thú cho HS trong học tập. Nội dung được trình bày phù hợp với lứa tuổi HS và đặc trưng của từng bộ môn, có yêu cầu phân hóa đối với HS. Về phương pháp dạy học, trong cách trình bày SGK lớp 6 mới đã hỗ trợ tích cực cho việc tổ chức giảng dạy trên lớp của giáo viên (GV). Đội ngũ GV đã có sự chuyển biến trong việc cải tiến về mặt phương pháp nên giờ học sinh động hơn, HS tiếp thu kiến thức dễ dàng hơn.
Một yêu cầu quan trọng đối với việc thay SGK lớp 1, lớp 6 là các thiết bị, đồ dùng dạy học (ĐDDH) đi kèm. Năm học qua, tuy còn nhiều khó khăn nhưng ngành GD - ĐT đã thực hiện đầy đủ các quy định của Bộ về mua sắm thiết bị dạy học cho lớp 1, lớp 6. Cụ thể, đối với lớp 1 (toàn tỉnh có 798 lớp), các môn Toán, Tiếng Việt, Đạo đức, Thể dục mỗi lớp 1 bộ, các môn còn lại mỗi trường 1 bộ. Đối với lớp 6 (toàn tỉnh có 604 lớp) 4 lớp 1 bộ cho tất cả các môn. Đánh giá về chất lượng cũng như việc cung ứng thiết bị, ĐDDH, ông Lê Tuấn Tứ - Phó Giám đốc Sở GD - ĐT cho biết: “Nhìn chung, bộ ĐDDH biểu diễn (dành cho GV) chấp nhận được, GV sử dụng trên lớp đã có hiệu quả sư phạm. Bộ đồ dùng học tập thực hành dùng cho HS tuy còn có những chi tiết chưa hoàn chỉnh, một số bộ chất lượng chưa cao nhưng đã có tác dụng tốt trong quá trình học tập của HS. Việc cung ứng ĐDDH về các trường đã kịp phục vụ cho giảng dạy”.
Tuy đạt được những kết quả khả quan trên, nhưng qua 1 năm triển khai thay SGK lớp 1, lớp 6 vẫn còn nhiều vướng mắc cần tháo gỡ. Vướng mắc đầu tiên và nổi bật nhất vẫn là ĐDDH. Vì nhiều nguyên nhân, ĐDDH được cấp về các trường thiếu đồng bộ, không cùng chủng loại nên gây khó khăn cho cả nhà phân phối, người theo dõi quản lý ở Sở GD - ĐT, Phòng Giáo dục, trường học, GV và HS. Đến nay, vẫn còn một số lượng không nhỏ thiết bị chưa được cấp về tới trường. Nghiêm trọng nhất là gần như toàn bộ số băng đĩa dùng cho giảng dạy và học tập các trường chưa được nhận. Ở các vùng nông thôn và các xã huyện miền núi, số HS có đồ dùng học tập còn ít. Đặc biệt có lớp học ở Khánh Sơn, Khánh Vĩnh, Cam Ranh chỉ 10% HS có bộ đồ dùng thực hành. Việc cấp ĐDDH lớp 6 về cơ sở cũng có sự bất cập. Do sự phân bổ lớp 6 tại các trường không phải là bội số của 4 nên đã gây ra tình trạng bất hợp lý, trường có 5 lớp 6 và trường có 8 lớp 6 được cấp 2 bộ như nhau. Về chất lượng, đánh giá một cách khái quát bộ ĐDDH lớp 1 có chất lượng tốt hơn ĐDDH lớp 6. Trong bộ ĐDDH lớp 6, ĐDDH các môn Toán, Sinh, Sử, Hóa, Văn chất lượng tốt hơn các môn khác. Theo phản ánh của nhiều GV, ĐDDH các môn Vật lý, Địa lý, Thể dục, Âm nhạc chất lượng kém. Trong đó, độ bền, độ chính xác của các loại lực kế chưa cao, các thí nghiệm giãn nở vì nhiệt khó thành công ở môn Vật lý, mô hình trái đất quay quanh mặt trời chất lượng thấp (môn Địa lý), bóng ném thiếu khối lượng, nệm mỏng không đủ độ êm, chất lượng thước dây (môn Thể dục) và đàn ghi ta (môn Âm nhạc) kém. Đối với bộ ĐDDH lớp 1, khiếm khuyết cơ bản là bộ chữ cái ít, chưa đủ dùng khi dạy phần âm, que tính chất lượng chưa cao, một số bảng cài khó sử dụng…
Bên cạnh những vướng mắc về ĐDDH, nội dung SGK lớp 1, lớp 6 mới cũng còn một số tồn tại. Đối với SGK lớp 1, khối lượng và mức độ kiến thức một số môn còn nặng. Có một số chủ đề luyện nói chưa sát thực tế địa bàn sinh sống của HS. Sự sắp xếp các kiến thức, kỹ năng trong sách Toán, Tiếng Việt một số chỗ chưa hợp lý. Tranh ảnh phục vụ cho các từ khóa, từ ứng dụng, luyện nói còn bất cập. Tranh minh họa để GV dạy còn ít. Có những bài yêu cầu có hoạt cảnh dẫn đến không có thời gian để tập luyện (môn Đạo đức). Đối với SGK lớp 6, tồn tại chủ yếu ở môn Tiếng Anh và môn Ngữ văn. Theo đó, sách GV và sách HS môn Tiếng Anh còn nhiều sai sót, một số hình ảnh không tốt cho người xem. Sự sắp xếp một số bài trong chương trình môn Ngữ văn chưa phù hợp với trình tự kiến thức, số tiết phân phối cho mỗi bài không khớp với SGK.
Theo kế hoạch, năm học 2003 - 2004, ngành GD - ĐT sẽ thực hiện thay SGK lớp 2, lớp 7. Để thực hiện tốt kế hoạch này, trước mắt cần khắc phục những tồn tại của việc thay SGK lớp 1, lớp 6. Được như vậy, công tác thay sách mới thật sự đạt hiệu quả, thể hiện được tính đồng bộ, nhất quán.
HẢI YẾN
