Chưa hết nỗi lo thiếu nước sản xuất

Năm 2015, nắng hạn kéo dài đã khiến nhiều khu vực ruộng đồng trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa không có nước tưới, phải ngưng sản xuất. Bước sang năm 2016, dựa trên mực nước tại các hồ chứa, lượng nước phục vụ cho các mùa vụ trong năm có thể sẽ không đáp ứng đủ so với nhu cầu.

Năm 2015, nắng hạn kéo dài đã khiến nhiều khu vực ruộng đồng trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa không có nước tưới, phải ngưng sản xuất. Bước sang năm 2016, dựa trên mực nước tại các hồ chứa, lượng nước phục vụ cho các mùa vụ trong năm có thể sẽ không đáp ứng đủ so với nhu cầu.

Năm 2015, tổng giá trị sản xuất nông nghiệp toàn tỉnh đạt hơn 9.600 tỷ đồng, giảm 2,11% so với năm 2014. Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT), do thời tiết nắng nóng kéo dài, các hồ chứa không cung cấp đủ nước phục vụ sản xuất nông nghiệp mặc dù ngành chức năng đã thực hiện nhiều giải pháp tiết kiệm nước. Các phương án phòng, chống hạn và xâm nhập mặn; công tác hỗ trợ kinh phí chống hạn, khắc phục hậu quả hạn hán, hỗ trợ giống cây trồng khôi phục sản xuất… được quan tâm đặc biệt nhưng vẫn chưa đủ khỏa lấp hết thiệt hại do nắng hạn gây ra. Diện tích gieo trồng các loại cây hàng năm chỉ hơn 74.500ha, đạt gần 89% so với kế hoạch. So với năm 2014, diện tích gieo trồng đã giảm gần 14%, năng suất cây trồng cũng bị ảnh hưởng nặng nề bởi thiếu nước. Cụ thể, sản lượng lương thực đạt 211,67 tấn, giảm tới 23,36%, phần lớn trong số đó là do sản lượng lúa giảm mạnh.

Hồ chứa nước Tà Rục đã tích được 81% lượng nước

Theo đánh giá của Chi cục Thủy lợi, trên địa bàn tỉnh, lượng mưa 6 tháng đầu năm 2015 thiếu hụt so với trung bình nhiều năm cùng kỳ từ 38 đến 71%, nâng cấp độ rủi ro do hạn hán trong nhiều thời điểm lên cấp 4. Cùng với đó, lượng dòng chảy trên các sông tỉnh Khánh Hòa tính đến hết tháng 6-2015 thiếu hụt từ 83 đến 87% so với trung bình cùng kỳ nhiều năm (ở cấp độ rủi do hạn hán là cấp 4). Trong các tháng tiếp theo, lượng mưa các nơi tiếp tục ở mức thấp nên tình trạng thiếu nước, khô hạn tiếp tục xảy ra nghiêm trọng. Đến đầu tháng 11-2015, trên địa bàn tỉnh có mưa một vài nơi. Mực nước trên các sông lên cao so với 6 tháng đầu năm từ 0,3 đến 0,5m nhưng vẫn duy trì ở mức dưới báo động I. Trong tháng cuối cùng của năm 2015, lượng mưa không quá nhiều nhưng cũng đủ bổ sung đáng kể lượng nước vào các hồ chứa, phần nào “giải hạn” cho các hồ chứa. Cụ thể, tính đến ngày 4-1-2016, trong số 19 hồ chứa nước trên toàn tỉnh, có tới 11 hồ chứa đạt tỷ lệ từ 98 đến 100% so với dung tích; 4 hồ chứa khác đạt trên 70%.

Tuy vậy, theo ông Nguyễn Thái Như Trị, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi: “Những hồ chứa có dung tích lớn lại chưa đạt được lượng nước cần thiết. Chẳng hạn, hồ Đá Bàn mới chỉ có được 26% lượng nước so với sức chứa, con số này ở hồ Eakrongrou là 29%. Đây đều là những hồ chứa lớn hàng đầu của tỉnh, có chức năng điều tiết nước sản xuất nông nghiệp trên diện tích rộng lớn của Ninh Hòa và Vạn Ninh. Vì thế, dự báo 2 địa phương này sẽ thiếu nước sản xuất trong năm 2016. Ngược lại, dựa trên mực nước các hồ chứa nằm ở khu vực phía nam của tỉnh, các địa phương: Nha Trang, Diên Khánh, Cam Lâm, Cam Ranh, Khánh Sơn, Khánh Vĩnh sẽ đủ nước sản xuất cho các mùa vụ trong năm nay”.

Theo cơ quan chức năng, vào khoảng tháng 5 hàng năm sẽ có các đợt mưa tiểu mãn, dựa vào đợt mưa này mới đánh giá hết được tình hình tác động tới sản xuất các vụ mùa còn lại trong năm. Còn vào thời điểm này, người dân đang xuống giống vụ lúa đông xuân 2015 - 2016. Tuy nhiên, tại Ninh Hòa, đã có hơn 2.000ha chưa thể gieo trồng vì thiếu nước sản xuất. Điều này cho thấy, việc thiếu nước phục vụ sản xuất tiếp tục là vấn đề nóng trong năm 2016. Vào thời điểm này năm trước, hồ Đá Bàn đã tích được 30,49 triệu m3 nước, đạt tỷ lệ 41% mà vẫn chưa đủ cung cấp nước cho hoạt động sản xuất nông nghiệp. Theo mực nước được đo vào ngày 4-1-2016, hồ Đá Bàn mới chỉ có 19,75 triệu m3 nước, đạt 26% so với dung tích.

Mới đây, trong cuộc họp trực tuyến ngành Nông nghiệp toàn quốc, Bộ NN-PTNT đánh giá, sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản trong năm 2015 gặp nhiều khó khăn. Một trong những khó khăn lớn nhất đó là hiện tượng El Nino, gây ra nhiều thời tiết cực đoan, bao gồm nắng hạn kéo dài, lượng mưa ít. Hiện tượng này đã tác động xấu tới hoạt động sản xuất nông nghiệp mạnh nhất trong vòng 60 năm qua, trong đó khu vực các tỉnh miền Trung - Tây Nguyên chịu nhiều thiệt hại nhất. Xem ra, việc điều tiết nước cho hoạt động sản xuất nông nghiệp trong tỉnh năm 2016 tiếp tục đặt ra nhiều thách thức, không chỉ đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn từ các cấp, ngành mà đôi khi, chuyện mưa nắng còn phụ thuộc rất lớn vào… ông trời.

H.Đ