Tăng cường năng lực cho kinh tế hợp tác

Kinh tế hợp tác đóng vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp của tỉnh Khánh Hòa, thế nhưng lĩnh vực này đang gặp rất nhiều khó khăn. Tăng cường năng lực cho kinh tế hợp tác sẽ tạo động lực cho nông nghiệp phát triển…

Theo lãnh đạo Liên minh Hợp tác xã (HTX) tỉnh, hiện nay, Khánh Hòa có 65 HTX nông nghiệp và 108 tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Những năm qua, kinh tế hợp tác đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động sản xuất nông nghiệp trên địa bàn, trong đó HTX giữ vai trò “bà đỡ” của kinh tế tập thể. Các HTX nông nghiệp chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực sản xuất lúa nước, đảm đương gần 50% diện tích toàn tỉnh (tương đương 10.000ha). HTX gần gũi và gắn bó với đời sống cư dân nông nghiệp, đảm đương nhiệm vụ chỉ đạo sản xuất, cung cấp dịch vụ hỗ trợ (thủy lợi, làm đất, cung cấp giống, vật tư, phân bón…), có mối quan hệ chặt chẽ với chính quyền và góp phần xây dựng nông thôn mới… Gần đây, tổ hợp tác cũng đã xuất hiện, có vai trò tương tự HTX nhưng quy mô nhỏ hơn, hoạt động chủ yếu đẩy mạnh tiêu thụ nông sản.

Sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ tại HTX Thủ công mỹ nghệ xuất khẩu Vĩnh Phước (thị xã Ninh Hòa)

Tuy nhiên, theo kết quả điều tra của Chi cục Phát triển nông thôn, kinh tế hợp tác đang gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là các HTX. Hầu hết các HTX nông nghiệp trong tỉnh có quy mô nhỏ, nguồn vốn ít, cơ sở vật chất yếu kém (bình quân gần 1,8 tỷ đồng/HTX, trong đó tài sản cố định chiếm 54%), thiếu cán bộ có năng lực nên rất khó tổ chức sản xuất kinh doanh hiệu quả. Tuy các HTX đã chuyển đổi theo Luật HTX, nhưng cung cách làm việc cũng chỉ là “bình mới, rượu cũ”. Một số HTX thành lập theo chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương nên cán bộ thiếu quan tâm đến các hoạt động của HTX. Kết quả phân loại HTX mới đây cho thấy, chỉ có 19 HTX đạt loại tốt (29%), 17 khá (26%), 29 HTX xếp loại trung bình và yếu. Các HTX nông nghiệp mới chỉ tập trung khâu sản xuất, chưa quan tâm đến tiêu thụ sản phẩm. Điều này tạo cơ hội cho thương lái lấn lướt, gây tình trạng ép giá nông sản.

Thời gian qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh có nhiều quan tâm, giải quyết khó khăn, bất cập trong hoạt động của các HTX như: hỗ trợ thuế thu nhập doanh nghiệp, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hỗ trợ đào tạo cán bộ HTX… Tuy nhiên, chính sách hỗ trợ phát triển HTX vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của nền kinh tế. Bên cạnh đó, tổ hợp tác cũng có những bước tiến, song do thiếu nguồn lực, trình độ và chính sách cho loại hình này nên kết quả rất hạn chế, công tác bao tiêu nông sản vẫn còn bấp bênh…

Theo ông Trương Hữu Lan - Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn, kinh tế hợp tác hoạt động chưa hiệu quả là do những tồn tại sau: Nhận thức về kinh tế hợp tác, HTX từ cán bộ đến người dân còn hạn chế, chưa đúng với bản chất. Trong hoạt động, các HTX chưa năng động, sáng tạo; công tác quản lý nhà nước đối với HTX còn chồng chéo, chưa có sự phối hợp giữa các cơ quan…

Để phát triển kinh tế hợp tác, đặc biệt là kinh tế HTX, Nhà nước cần quan tâm đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền địa phương và người dân về vai trò, chức năng của HTX và kinh tế hợp tác; tăng cường sự chỉ đạo của các cấp ủy về đổi mới kinh tế tập thể, trọng tâm là phát triển kinh tế hợp tác; hoàn thiện thể chế, chính sách, tạo môi trường thuận lợi cho kinh tế hợp tác phát triển; chỉ đạo đăng ký lại các HTX hoạt động theo Luật HTX; phát hiện điển hình tiên tiến để nhân rộng. Mặt khác, ngành chức năng cần xây dựng và phát triển các mô hình liên kết giữa doanh nghiệp với HTX theo chuỗi giá trị, gắn sản xuất với chế biến, tiêu thụ nông sản thông qua hợp đồng, đảm bảo các HTX nông nghiệp đạt tiêu chí về xây dựng nông thôn mới với chất lượng đạt loại khá trở lên; tăng cường đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ theo Chương trình khung đào tạo HTX nông nghiệp; kiện toàn bộ máy quản lý nhà nước về kinh tế hợp tác…

P.L