Người tiêu dùng chưa biết cách bảo vệ mình

Năm 2014, trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa có nhiều trường hợp người tiêu dùng bị xâm hại quyền lợi. Tuy nhiên, chỉ có 40 trường hợp tìm đến Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng để được giúp đỡ.

Năm 2014, trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa có nhiều trường hợp người tiêu dùng (NTD) bị xâm hại quyền lợi. Tuy nhiên, chỉ có 40 trường hợp tìm đến Hội Bảo vệ quyền lợi NTD để được giúp đỡ.

Sản phẩm kém chất lượng mà anh Trần Đình Long mua phải

Lỡ mua đành chịu

Anh Trần Đình Long (trú 404/8 Lê Hồng Phong, TP. Nha Trang) đặt mua một chiếc máy massage hiệu Nikita của Nhật với giá 1 triệu đồng trên mạng xã hội. Mức giá này thấp hơn nhiều so với giá bán trên thị trường. Sau 4 tháng sử dụng, chiếc máy massage bị cháy. Điện cho nơi bán hàng, họ nói hàng xách tay nên không ai bảo hành. Đem máy đi sửa, anh Long mới biết đây chỉ là hàng nhái. Tương tự, bạn Nguyễn Phương Anh (công nhân Khu công nghiệp Suối Dầu, huyện Cam Lâm) kể: “Tôi đã nhiều lần mua hàng trên mạng. Rất nhiều món hàng đã mua có giá khá rẻ nhưng cũng có những món đồ sau khi dùng tôi mới biết đó là hàng nhái, hàng kém chất lượng. Dù vậy, tôi cũng đành chịu vì người bán hàng ở tận Hà Nội hoặc TP. Hồ Chí Minh thì hơi sức đâu đến đó mà khiếu nại”.

Thời gian qua, đã có không ít trường hợp NTD bị xâm hại quyền lợi. Trong đó, chủ yếu rơi vào những người mua hàng qua facebook. Từ mạng xã hội này, NTD có thể tham khảo thông tin và đặt mua đủ loại mặt hàng từ thực phẩm, mỹ phẩm, quần áo thời trang cho đến nhà cửa, ô tô... Mua bán online rất tiện lợi, nhưng lại là miếng mồi béo bở để dân lừa đảo tung hoành. Bởi khi đã mua bán trên mạng, chẳng có cơ quan thẩm định nào đứng ra bảo đảm món hàng đó là thật như trong cửa hàng chính hãng.

Mù mờ về quyền lợi

Tại hội thảo “Quyền của NTD Việt Nam: Các vấn đề và giải pháp” do Viện Nghiên cứu xã hội, kinh tế và môi trường (iSEE) tổ chức cuối tháng 3-2015 có một thông tin đáng lưu tâm: “90% NTD Việt Nam không biết cơ quan nào bảo vệ quyền lợi cho mình”. Kết quả khảo sát của iSEE thực hiện vào đầu năm 2015 cho thấy, có tới 46% NTD mua phải hàng kém chất lượng/số lượng so với quảng cáo, 40% mua phải hàng có nguồn gốc xuất xứ không rõ ràng. Tuy nhiên, chỉ có 2 - 3% NTD khiếu nại hoặc khởi kiện khi quyền của mình bị vi phạm. Lý do được đưa ra chủ yếu là sợ mất thời gian, không tin vào cơ chế bảo vệ và sợ tốn tiền. Đặc biệt, có gần 90% NTD Việt Nam không biết cơ quan, hiệp hội bảo vệ quyền NTD.

Chị Nguyễn Thị Tuyết Nhung (60/3 Núi Một, TP. Nha Trang) cho biết: “Tôi thấy người ta rao bán máy làm sữa chua trên mạng facebook với giá khá mềm nên tôi đã gọi điện đặt mua. Tuy nhiên, khi hàng được giao đến tận nhà thì không giống như hàng mẫu. Tôi không chịu lấy hàng nhưng vẫn phải trả 20.000 đồng phí vận chuyển. Lúc đó, tôi chỉ biết đôi co với người bán hàng thôi chứ đâu biết nhờ ai giúp, vì trước giờ chưa nghe Hội Bảo vệ quyền lợi NTD”.

Theo Hội Bảo vệ quyền lợi NTD tỉnh, đa số NTD khi mua sản phẩm chỉ quan tâm tới thông tin cơ bản như ngày sản xuất, giá cả, thương hiệu, nguồn gốc và chủ yếu dựa vào thông tin có sẵn trên mạng xã hội hoặc tham khảo kinh nghiệm từ người quen. Hầu như ít ai quan tâm tới trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp khi mua sản phẩm. Bà Nguyễn Thị Trang - Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi NTD tỉnh cho biết: “Thời gian qua, chúng tôi nhận được một số phản ánh của NTD về việc bị xâm phạm quyền lợi khi mua hàng. Phần lớn đều rơi vào các trường hợp mua hàng qua mạng. Thậm chí có trường hợp chuyển tiền vào tài khoản của người bán nhưng không nhận được sản phẩm. Các trường hợp như vậy rất khó giải quyết. Chúng tôi phải nhờ đến công an kinh tế để có thể giải quyết vụ việc. Tuy nhiên, số lượng người biết tìm đến Hội để nhờ giúp đỡ chưa nhiều. Cả năm 2014, chúng tôi chỉ nhận 40 trường hợp khiếu nại. Thời gian gần đây, nhiều người biết đến Hội hơn, nhất là sau vụ sản phẩm của Tân Hiệp Phát bị khiếu nại ở Cam Ranh. Đến thời điểm hiện tại, chúng tôi đã thụ lý 30 trường hợp. Trong đó, có cả NTD là người nước ngoài”.

Đình Lâm - Thế Anh