Hiện nay, các loại nước giải khát tự chế được bày bán tràn lan ở chợ, vỉa hè, trước cổng trường học... Tuy giá rẻ nhưng liệu có đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm?
Hiện nay, các loại nước giải khát tự chế được bày bán tràn lan ở chợ, vỉa hè, trước cổng trường học... Tuy giá rẻ nhưng liệu có đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm?
Trưa 2-10, chúng tôi đến khu vực gần Trường Đại học Nha Trang. Giờ tan trường, các quán nước giải khát ven đường đông nghịt khách. Các loại nước giải khát đều được pha chế sẵn cho vào vỏ chai nhựa đã qua sử dụng. Màu vàng tươi của nước chanh dây, màu trắng của nước dừa tắc, màu nâu sẫm của nước đậu đỏ, trông thật bắt mắt, tất cả đều có giá 3.000 đồng/ly.
Tận mắt chứng kiến công đoạn chế biến nước dừa tắc tại một quán ở khu vực này, chúng tôi không khỏi ngán ngẩm. Nước dừa tắc được đựng trong thùng nhựa mở nắp. Khi thùng nước dừa tắc gần cạn, người bán nhanh nhẹn dùng tay trần cạo cơm dừa, rồi cho cơm dừa và nước dừa vào một thùng nhỏ (loại thùng đựng sơn nước) đặt dưới đất. Sau đó, cho nước lạnh và đường vào khuấy đều, tiếp tục bán cho khách. Một người bán nước giải khát ở đây tiết lộ: “Đồ uống bán cho sinh viên nên phải pha chế khác hơn ở gia đình. Bình quân, 1 trái dừa tươi pha được 6 ly dừa tắc; 1 hộp tắc xí muội (mua với giá 26.000 đồng) pha được khoảng 70 - 80 ly dừa tắc. Mỗi ngày, tôi bán mấy trăm ly nước dừa tắc, chanh dây, đậu đỏ; trừ chi phí lãi khoảng 300.000 đồng”. Bạn Phạm Thị Diễm Nhi - sinh viên Trường Đại học Nha Trang bộc bạch: “Thời tiết nóng nực, tôi hay cùng bạn bè tới các quán bán dừa tắc để giải khát. Tuy nhiên, tôi hơi băn khoăn về chất lượng; không hiểu họ pha chế như thế nào mà lại rẻ thế”.
 |
| Nước giải khát giá rẻ được bày bán ở nhiều nơi. |
Trước cổng Trường THCS Thái Nguyên (Nha Trang), vừa thấy khách dừng xe, bà Y. - một người bán nước giải khát dạo đon đả: “Mua đi em, nước trà chanh, ca cao, xi rô thạch... chỉ 5.000 đồng/ly. Các loại nước này vừa rẻ vừa ngon!”. Quan sát, chúng tôi thấy hộp sữa đã đục lỗ nằm dưới đất; đá, ly nhựa, hũ thạch... không được che đậy để trong giỏ xách. Đợi hồi lâu, chỉ có vài học sinh ghé mua nước của bà Y. Thấy chúng tôi có vẻ e ngại, bà Y. nói: “Tiền nào của nấy. Giá rẻ như vậy thì trà chanh chỉ có thể được pha với công thức: Nước, chất tạo màu, hương vị, đường và vài lát chanh tươi”.
Không chỉ trường học, tại các chợ trung tâm, tuyến đường có vỉa hè thông thoáng, cũng có rất nhiều điểm kinh doanh nước giải khát. Chỉ với 5.000 - 6.000 đồng là có thể mua được một ly nước bông cúc, nước đắng màu sắc bắt mắt. Khi được hỏi các loại nước này được chế biến từ loại cây gì thì người bán nào cũng khẳng định đây là các loại nước giải nhiệt của người Hoa, được nấu từ nhiều loại lá, cây tự nhiên. Một lần khác, chúng tôi ghé vào hàng bán nước nha đam “di động” ở Ngã 6. Thấy khách, bà chủ hàng nước quảng cáo: “Mua nha đam đường phèn nguyên chất đi em, giá rẻ, chỉ 5.000 đồng/chai. Nước này do chị tự nấu, uống rất mát, thanh nhiệt, giải độc”. Nhìn nước nha đam được đựng trong các chai nhựa đã qua sử dụng, chúng tôi không khỏi ái ngại nhưng vẫn mua một chai. Uống thử một ngụm, thấy mùi hơi ngai ngái. Người bán cho biết, nếu hôm nào bán không hết thì để chai nha đam vào thùng đá, hôm sau bán tiếp!
Theo tìm hiểu của chúng tôi, tại các nơi bán nước giải khát vỉa hè, người bán còn sử dụng một số loại phẩm màu không rõ nguồn gốc. Một nhân viên cơ sở hóa chất trên đường 2-4 tiết lộ, vẫn có người đến đây mua phẩm màu công nghiệp sử dụng trong chế biến thực phẩm. “Tuy không được phép sử dụng nhưng hiện nay, màu công nghiệp vẫn được dùng khá phổ biến trong một số thực phẩm như thạch, nước trái cây, đồ ăn nhanh... Để phân biệt, người tiêu dùng nên lưu ý thực phẩm được nhuộm màu hóa học thường có màu sặc sỡ, kém tự nhiên hơn đồ uống dùng màu tự nhiên”, một kỹ sư hóa chia sẻ.
Ông Lê Đình Đờn - Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh cho biết, hiện nay, việc quản lý thức uống đường phố còn nhiều bất cập do chờ sự phân cấp quản lý. Ở Khánh Hòa, mỗi huyện, thị đều có ban chỉ đạo liên ngành về vệ sinh an toàn thực phẩm. Hàng tháng, quý, ban chỉ đạo có kiểm tra, giám sát nhưng chưa có chiều sâu. Để đảm bảo sức khỏe, người tiêu dùng không nên ham rẻ mà chọn những thức uống chưa được kiểm định, những loại đồ uống không rõ nguồn gốc như nước giải khát bán rong. Trước khi các cơ quan chức năng vào cuộc, người tiêu dùng nên tự bảo vệ sức khỏe của mình.
NGUYỄN KIM
