Người dân vẫn vô tư hút thuốc lá nơi công cộng

Qua 2 năm triển khai nhiều biện pháp nhằm xây dựng TP. Nha Trang không khói thuốc cho thấy, việc thực thi quy định về phòng, chống tác hại thuốc lá đã có những chuyển biến ở một số đơn vị, cơ quan. Tuy nhiên, tình trạng hút thuốc lá ở những nơi cấm hoàn toàn, nơi công cộng vẫn diễn ra tràn lan…

Qua 2 năm triển khai nhiều biện pháp nhằm xây dựng TP. Nha Trang không khói thuốc cho thấy, việc thực thi quy định về phòng, chống tác hại thuốc lá (THTL) đã có những chuyển biến ở một số đơn vị, cơ quan. Tuy nhiên, tình trạng hút thuốc lá ở những nơi cấm hoàn toàn, nơi công cộng vẫn diễn ra tràn lan…

Biết cấm vẫn hút

Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá quy định rõ tại Chương 2, Điều 11: Cơ sở y tế là một trong những địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và trong phạm vi khuôn viên. Tuy nhiên, có mặt tại Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) tỉnh một ngày cuối tháng 2, trong khuôn viên sân ngay cạnh căn tin, chúng tôi thấy có 7 người đang hút thuốc ngay dưới 2 tấm bảng lớn ghi cấm hút thuốc lá trong bệnh viện. Tương tự, ở dãy ghế đá cũng có khá nhiều người ngồi hút thuốc, dù xung quanh có nhiều bảng cấm hút thuốc lá và nêu cả tác hại của nó. Vứt điếu thuốc đang hút dở khi bị bảo vệ bệnh viện nhắc nhở, ông Nguyễn Thái Long (phường Phước Hải, TP. Nha Trang) phân bua: “Hút thuốc đã hơn 30 năm nay, tôi cũng biết tác hại của nó nhưng không bỏ được. Nuôi vợ bệnh cả ngày ở đây, nhiều khi mệt nên phải hút vài hơi cho tỉnh táo dù biết như thế là không nên”.

Người dân vẫn hút thuốc lá trong khuôn viên bệnh viện.

Địa điểm vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em cũng là nơi cấm hút thuốc lá. Thế nhưng, tại Nhà Thiếu nhi tỉnh, chúng tôi vẫn dễ dàng bắt gặp nhiều phụ huynh hút thuốc khi chờ đón con. Tại các bến xe trong thành phố cũng có không ít người hút thuốc ngay ở một số khu vực có gắn bảng cấm hút thuốc…

Đã có chuyển biến, nhưng…

Tại hội nghị tổng kết 2 năm xây dựng TP. Nha Trang không khói thuốc, ông Lâm Quang Chứng - Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết, thời gian qua, Ban chỉ đạo phòng, chống THTL tỉnh đã phối hợp với Ban điều hành Dự án Tăng cường thực thi chính sách không khói thuốc lá tại Việt Nam và mạng lưới y tế công cộng tỉnh triển khai nhiều hoạt động phòng, chống THTL. Ngoài ra, với sự hỗ trợ của một số đơn vị, Sở Y tế phối hợp với UBND TP. Nha Trang và các sở, ban, ngành liên quan đặt 4 pano lớn  tuyên truyền về THTL tại các tuyến đường lớn vào thành phố; đặt 85 bảng lớn cấm hút thuốc tại các UBND xã, phường, cơ quan, đơn vị và hàng ngàn bảng nhỏ cấm hút thuốc tại các phòng khám, bệnh viện, bến xe, nhà thi đấu…; thành lập nhóm giám sát thực thi Luật Phòng, chống THTL và tiến hành giám sát hơn 100 cơ quan, đơn vị trên địa bàn TP. Nha Trang. Kết quả cho thấy, sự tuân thủ các quy định cấm hút thuốc trên địa bàn TP. Nha Trang bước đầu có sự chuyển biến. Ở TP. Nha Trang 100% xã, phường, phòng, ban, công ty, đơn vị thuộc thành phố; các trường học, phòng khám đa khoa khu vực… đều thành lập Ban chỉ đạo phòng, chống THTL; lắp đặt biển cơ quan không khói thuốc. Đồng thời tổ chức phổ biến Luật Phòng, chống THTL đến cán bộ, công chức, viên chức; đưa quy định cấm hút thuốc lá vào quy chế thi đua, khen thưởng hàng năm; có phân công bộ phận thường trực cơ quan nhắc nhở người đến liên hệ công tác không hút thuốc lá trong khuôn viên cơ quan…

Bác sĩ Nguyễn Văn Xáng - Phó Giám đốc BVĐK tỉnh cho biết: “Bằng nhiều biện pháp như: gắn biển cấm hút thuốc ở nhiều nơi trong bệnh viện, phát liên tục trên loa phóng thanh các bài viết về THTL, đội bảo vệ và đoàn thanh niên của bệnh viện thường xuyên đi nhắc nhở bệnh nhân và những người vào bệnh viện không được hút thuốc lá…, đến nay đã không còn tình trạng hút thuốc lá trong buồng bệnh. Việc hút thuốc lá trong khuôn viên bệnh viện vẫn còn nhưng đã giảm. Riêng đối với cán bộ, công nhân viên của bệnh viện thực hiện nghiêm túc quy định này”.

Tuy đã có sự chuyển biến nhưng có thể thấy, việc thực hiện tốt quy định này chủ yếu diễn ra ở các cơ quan, đơn vị nhà nước; riêng ở những nơi công cộng, việc người dân vô tư hút thuốc vẫn còn phổ biến. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, trong đó chủ yếu là hiện nay chưa triển khai việc xử phạt đối với những người vi phạm về hút thuốc tại những nơi cấm; mặt khác, người dân chưa hiểu hết quyền và nghĩa vụ của mình đối với việc phòng, chống THTL…

Ông Lê Văn Thành - Phó Chánh Thanh tra Sở Y tế cho hay: “Từ khi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực, ngành Y tế chưa tiến hành xử phạt trường hợp nào vì lực lượng thanh tra của ngành mỏng, gánh nhiều việc. Trong khi đó, muốn xử phạt phải bắt tận tay, nếu không, người hút thuốc sẽ chối ngay về hành vi vi phạm của mình. Chính vì thế, tuyên truyền, nhắc nhở vẫn được ngành xem là hoạt động chính”. Còn bà Đặng Thị Nhã - Phó Chủ tịch UBND phường Phước Hòa (TP. Nha Trang) chia sẻ: “Đối với cán bộ, viên chức, đảng viên, việc cấm hút thuốc lá hay xử phạt khi vi phạm sẽ không khó. Nhưng để quản lý trong dân thì không dễ, vì chỉ có thể dựa vào lực lượng trật tự đô thị. Tuy nhiên, lực lượng này rất mỏng, phải gánh nhiều hoạt động trong khi địa bàn rộng, dân đông. Vì vậy, từ khi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực đến nay, đối với người dân, chúng tôi cũng chỉ thực hiện công tác tuyên truyền và nhắc nhở ”.

Với các hoạt động mà Ban chỉ đạo phòng, chống THTL tỉnh đặt ra trong năm 2014 như: đẩy mạnh công tác tuyên truyền; tăng cường giám sát, kiểm tra việc thực hiện các quy định pháp luật về phòng, chống THTL; xây dựng cộng đồng điểm không khói thuốc lá…, hy vọng, công tác phòng, chống THTL ở tỉnh sẽ có thêm những chuyển biến mới.  

BÁ NGHĨA