Nhớ lại trận thắng đầu tiên

Chỉ với chiếc MIG-17, trong đợt xuất kích đầu tiên, Không quân nhân dân Việt Nam đã bắn rơi tại chỗ 2 máy bay phản lực của Không quân Mỹ (ảnh có tính minh họa).

Ngày đó, Không quân nhân dân Việt Nam mới thành lập, còn rất non trẻ. Chỉ với chiếc MIG-17 và pháo 37mm, 23mm nhưng bằng sự mưu trí dũng cảm, sáng tạo tuyệt vời, ngay lần không kích đầu tiên, bằng loạt đạn đầu, ta đã bắn rơi 2 chiếc F-8U, lập chiến công đầu cực kỳ quan trọng cho mặt trận trên không vừa được mở.

Chiến thắng đã làm nức lòng dân và làm kinh ngạc đối phương trên cả 2 phương diện kỹ thuật và chiến thuật. Ngày 3-4-1965 đã trở thành ngày truyền thống đánh thắng trận đầu của Không quân nhân dân Việt Nam.

Sau khi dựng lên cái gọi là “sự kiện vịnh Bắc bộ” (ngày 5-8-1964), Tổng thống Mỹ Giôn-xơn quyết định tăng cường quân Mỹ vào chiến trường miền Nam, đồng thời mở rộng chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân ra miền Bắc. So sánh tương quan lực lượng theo cách nhìn của đế quốc Mỹ thì thấy: Không lực Hoa Kỳ hoàn toàn có thể tiêu diệt toàn bộ những mục tiêu quan trọng của Bắc Việt Nam. Họ đánh giá rằng “một nhóm không lực của Bắc Việt Nam không thể đương đầu nổi với không lực Hoa Kỳ”. Thực tế, nếu chỉ xét đơn thuần về số lượng máy bay, trang bị vũ khí, số giờ bay của phi công thì quả thật, Không quân Mỹ trội hơn hẳn Không quân Việt Nam lúc đó còn rất non trẻ.

Sau khi có lệnh của Tổng thống Giôn-xơn, đế quốc Mỹ đã nghiên cứu, soạn thảo kế hoạch đánh phá miền Bắc Việt Nam bằng không quân, thực hiện những cuộc oanh kích lớn, mệnh danh là chiến dịch Sấm rền. Chúng cho các máy bay U-2, RF-101, RF-8 và máy bay trinh sát không người lái SR-71 thường xuyên bay do thám khu vực Hàm Rồng, Bỉm Sơn, Ninh Bình. Để tăng cường lực lượng, nâng cao sức mạnh của thế trận phòng không nhân dân, Không quân Việt Nam đã gấp rút chuẩn bị tham gia chiến đấu. Ngày 6-8-1964, Trung đoàn trưởng Đào Đình Luyện chỉ huy Đoàn Không quân Sao Đỏ bay chuyển sân từ nước bạn về Tổ quốc. Sau khi đóng quân ổn định tại căn cứ Nội Bài, trung đoàn không quân tiêm kích đầu tiên nhanh chóng tiến hành công tác tổ chức chuẩn bị mở mặt trận trên không, đánh trả lực lượng không quân nhà nghề của Mỹ. Chúng ta nhận thức được cuộc chiến đấu sắp tới của Không quân Việt Nam với Không quân Mỹ sẽ diễn ra hết sức gay go, quyết liệt. Song, chúng ta có đội ngũ cán bộ chỉ huy và phi công đã từng là chiến sĩ bộ binh, được rèn luyện thử thách trong kháng chiến chống Pháp, có bản lĩnh, có tinh thần chiến đấu dũng cảm, được chiến đấu trên bầu trời Tổ quốc, có sự hiệp đồng chi viện của các lực lượng phòng không ba thứ quân nên có cơ sở khoa học để tin tưởng trận đầu ta ra quân thắng lợi.

Trên cơ sở so sánh tương quan lực lượng giữa ta và địch, tư tưởng chỉ đạo tác chiến của chúng ta là: Lấy ít đánh nhiều, lấy chất lượng cao thắng số lượng đông, vừa đánh vừa xây dựng, dùng tốp nhỏ, chiếc lẻ diệt địch. Bằng cách đánh du kích, sử dụng lực lượng nhỏ, bí mật tiếp cận địch, đánh có nghi binh, có công kích, có yểm hộ chặt chẽ; đánh nhanh rút nhanh, có lợi thì đánh. Để thực hiện tốt nhiệm vụ “mở mặt trận trên không thắng lợi, bắn rơi máy bay địch ngay từ trận đầu”, phương án tác chiến đã được vạch ra. Đoàn Không quân Sao Đỏ đã hoàn chỉnh phương án chiến đấu và xây dựng kế hoạch tổ chức trận không chiến đầu tiên, chuẩn bị máy bay và các phương tiện, bảo đảm sẵn sàng cho nhiệm vụ chiến đấu. Trung đoàn đã tổ chức đợt huấn luyện đột kích, nội dung chủ yếu là các khoa mục ứng dụng chiến đấu, xử lý các tình huống chiến thuật… Mọi công tác chuẩn bị cho việc mở mặt trận trên không đã hoàn thành; Trung đoàn báo cáo Bộ Tư lệnh Quân chủng. Qua nghiên cứu tình hình, Bộ Tư lệnh Quân chủng nhận định: có khả năng địch sẽ tổ chức đánh lớn vào khu vực Hàm Rồng trong các ngày 3 và 4-4-1965. Trung đoàn được lệnh sẵn sàng chiến đấu.

Sáng sớm 3-4-1965, công tác chuẩn bị trực tiếp cho chiến đấu của Trung đoàn Sao Đỏ đã hoàn thành theo đúng yêu cầu của Quân chủng. Đã từng lập nhiều kỷ lục xạ kích của trung đoàn trong huấn luyện ứng dụng chiến đấu, phi công Phạm Ngọc Lan đã chờ đến cự ly bắn có hiệu quả và nổ súng. Máy bay địch trúng đạn, bốc cháy dữ dội và cắm thẳng xuống đất. Đó là chiếc F-8U - máy bay cường kích phản lực của không quân thuộc hải quân Mỹ đầu tiên bị MIG-17 của Không quân nhân dân Việt Nam bắn rơi tại chỗ. Trận đánh đã kết thúc trọn vẹn, thực hiện được quyết tâm của bộ đội không quân đánh thắng trận đầu ngay lần xuất kích đầu tiên.

Ngày nay, Không quân Việt Nam đã được củng cố về tổ chức, trang bị ngày càng hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Phát huy truyền thống đánh thắng trận đầu, các đơn vị Không quân luôn coi trọng việc nghiên cứu, học tập, huấn luyện toàn diện để không ngừng nâng cao sức mạnh, khả năng và trình độ sẵn sàng chiến đấu. Không quân cùng với Phòng không, Hải quân và các lực lượng vũ trang khác đang ngày đêm canh giữ vùng trời, vùng biển, biên giới, đảo xa, sẵn sàng ứng phó kịp thời và có hiệu quả với mọi tình huống, bảo vệ sự bình yên của Tổ quốc.

 ĐỨC BÁU - NHƯ KHUÊ

(Trường Sĩ quan Không quân)