Trong vài năm trở lại đây, lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa đã có nhiều nỗ lực chấn chỉnh, thu hồi các dự án ven biển nhằm giữ và phát triển dải công viên dọc đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng (TP. Nha Trang). Song song đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo các đơn vị liên quan khẩn trương hoàn chỉnh thiết kế ý tưởng đô thị khu vực phía Đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng với mục tiêu biến gần 20km dọc bờ biển thành một dải công viên liền mạch, đẳng cấp, mang tầm quốc tế.
Có thời điểm, nhiều người yêu mến thành phố biển Nha Trang đã rất lo lắng khi hàng loạt dự án thương mại dịch vụ được cấp phép ngay tại phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng. Một viễn cảnh không ai muốn đó là công viên cây xanh bị chia cắt, công trình kiên cố xâm chiếm bờ biển, quyền tiếp cận và thụ hưởng của cộng đồng bị hạn chế. Tuy nhiên, nhờ sự nỗ lực, quyết tâm của lãnh đạo tỉnh mà hàng loạt dự án bị thu hồi, di dời để trả lại không gian công cộng cho người dân.
Đầu năm 2021, UBND TP. Nha Trang đã cưỡng chế thu hồi đất Dự án Công viên văn hóa, giải trí, thể thao Nha Trang Sao (Dự án Nha Trang Sao) để giao cho Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh quản lý, chấm dứt dự án nhiều tai tiếng kéo dài hơn 7 năm. Còn nhớ thời điểm năm 2014, Công ty Cổ phần Nha Trang Sao đã tổ chức lễ khởi công dự án này trên khu đất và mặt nước biển rộng đến hơn 100.000m2 nằm đối diện Hòn Đỏ (đường Phạm Văn Đồng). Khi đó, nhiều người đã lo ngại công trình này sẽ làm cản trở không gian công cộng, che chắn tầm nhìn, làm xấu đi nét đẹp của thành phố biển. Sau nhiều năm, dự án vẫn chỉ là khu đất bỏ hoang, nhếch nhác nên năm 2019, UBND tỉnh đã ban hành quyết định thu hồi đất dự án này. Quyết định thu hồi đất đã gặp phải sự phản đối quyết liệt của doanh nghiệp. Tuy nhiên, với sự quyết tâm của lãnh đạo tỉnh, đầu năm 2021, UBND TP. Nha Trang đã cưỡng chế thu hồi đất Dự án Nha Trang Sao, định hướng phát triển khu vực này trở thành công viên hiện đại phục vụ người dân và du khách.
Khu vực Dự án Nha Trang Sao đối diện Hòn Đỏ được thu hồi để xây dựng công viên, xây dựng cầu kính bắc qua chùa Từ Tôn. |
Bên cạnh đó, UBND TP. Nha Trang cũng đã thực hiện thu hồi thành công 21.772m2 đất tại Dự án Công viên Phù Đổng. Dự án Công viên Phù Đổng rộng gần 24.000m2 được UBND tỉnh giao cho Công ty TNHH Invest Park Nha Trang từ năm 2012 để thực hiện dự án công viên kết hợp dịch vụ thương mại. Tuy nhiên, 21.772m2 đất Nhà nước giao không thu tiền sử dụng đất để đầu tư xây dựng công viên thì công ty này thi công dang dở, nhếch nhác. Ngay sau khi thu hồi, UBND TP. Nha Trang đã đầu tư hoàn thiện các hạng mục còn lại, chăm sóc cây xanh, tạo không gian phục vụ cộng đồng. Tháng 6-2022, Khu nghỉ mát Evason Ana Mandara Nha Trang đã chính thức ngừng đón khách lưu trú để tổ chức di dời, trả lại mặt bằng phía đông đường Trần Phú. Toàn bộ hoạt động lưu trú được chủ đầu tư chuyển vào Evason Ana Mandara Resort & Spa tại Khu du lịch Bắc bán đảo Cam Ranh. Mới đây, UBND tỉnh đã ban hành quyết định thu hồi đất 5 căn biệt thự di tích tại Dự án Khu nghỉ dưỡng cao cấp Bảo Đại (phường Vĩnh Nguyên, Nha Trang), giao cho Trung tâm Bảo tồn di tích tỉnh quản lý, nâng cấp, khai thác nhằm nâng cao giá trị tại khu vực bờ biển Nha Trang.
Dự án Công viên Phù Đổng đã được thu hồi để cải tạo, chỉnh trang phục vụ mục đích công cộng. |
Ngoài ra, dọc bãi biển trên đường Trần Phú còn có Nhà hàng Louisiane do Công ty Cổ phần Quốc tế Biển Xanh làm chủ đầu tư, có diện tích hơn 4.800m2; Sailing Club do Công ty TNHH Eco và Công ty Cổ phần Hòn Tằm biển Nha Trang làm chủ đầu tư, có diện tích hơn 2.000m2. Cả 2 công trình này đều được Ban Thường vụ Tỉnh ủy thống nhất chấm dứt hoạt động, di dời khỏi khu phía đông đường Trần Phú sau khi Thiết kế ý tưởng đô thị khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng được thông qua.
Nhà hàng Louisiane cũng thuộc diện di dời. |
Sailing Club thuộc diện di dời để trả lại đất cho công viên. |
Toàn cảnh khu vực dọc biển phía nam Nha Trang cũng được cải tạo, tạo điểm nhấn tại cửa ngõ vào thành phố. |
Việc di dời các dự án để xây dựng, kết nối dải công viên ven biển dọc đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng đã được thống nhất trong Thường trực Tỉnh ủy từ năm 2018. Thời điểm đầu năm 2018, sau khi nghe Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh báo cáo, xin chủ trương điều chỉnh Quy hoạch phân khu khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thảo luận và thống nhất phạm vi quy hoạch khoảng 240ha dọc theo đường Trần Phú và Phạm Văn Đồng với tổng chiều dài gần 20km.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu Quy hoạch phân khu khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng phải mang tính ổn định, lâu dài nên phải ưu tiên tối đa không gian khu vực phía đông sử dụng làm công viên công cộng, nơi sinh hoạt cộng đồng phục vụ nhân dân. Đối với các điểm dịch vụ công cộng trên các công viên đều phải được thiết kế không gian mở, hài hòa và thuận lợi cho các sinh hoạt công cộng của người dân và du khách. Một số khu vực ứng dụng công nghệ nuôi bãi để tạo bãi tắm rộng nhằm phục vụ cho người dân và cộng đồng, không sử dụng vào mục đích kinh doanh, thương mại.
Có thể nói, TP. Nha Trang có đẹp, tiện ích, đẳng cấp hay không phụ thuộc rất nhiều vào không gian đô thị của gần 20km phía đông đường Trần Phú và Phạm Văn Đồng. Vì vậy, lãnh đạo tỉnh quyết tâm giữ, mở rộng và nâng cấp dải không gian này, hướng tới mục tiêu phục vụ tốt nhất cho nhu cầu của người dân và du khách.
Phối cảnh Bến du thuyền phía Bắc TP. Nha Trang |
Theo lãnh đạo Sở Xây dựng, Đồ án quy hoạch phân khu khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng được UBND tỉnh phê duyệt năm 2014 đã bộc lộ nhiều hạn chế, tồn tại. Vì vậy, từ nhiều năm trước, UBND tỉnh đã chỉ đạo thực hiện điều chỉnh quy hoạch này theo hướng giảm số lượng dự án, công trình trong khu vực quy hoạch để phát triển công viên cây xanh, dịch vụ công cộng trên tuyến công viên bờ biển, đảm bảo phục vụ cộng đồng nhiều hơn. Sau nhiều lần góp ý, chỉnh sửa, mới đây, Thiết kế ý tưởng đô thị khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng do Liên danh Công ty Cổ phần Tập đoàn địa ốc Nova và Công ty Cổ phần Đầu tư Đất Tâm tài trợ đã được Thường trực Tỉnh ủy thông qua. Có thể nói, thiết kế ý tưởng đô thị này đã nâng Nha Trang lên một tầm cao mới, trong đó có nhiều ý tưởng táo bạo.
Theo đại diện Tập đoàn NDA (đơn vị lập Thiết kế ý tưởng đô thị khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng), ngay khi bắt tay vào việc lập ý tưởng thiết kế, các chuyên gia, kiến trúc sư hàng đầu của tập đoàn đã dành nhiều thời gian để tìm hiểu về cuộc sống, văn hóa, ẩm thực và con người Nha Trang. Đội ngũ chuyên gia của Tập đoàn NDA xác định con đường dọc biển Nha Trang là hệ thống chính để liên kết đô thị thông qua đường giao thông, đường dạo, đường đạp xe và chuỗi quảng trường, công viên ven biển. Đây là mặt tiền chính tạo nên sức hấp dẫn của Nha Trang, là không gian thúc đẩy phát triển du lịch, dịch vụ và cải thiện môi trường sống. Vì vậy, trong tương lai cần phải cải tạo bãi tắm, bổ sung và mở rộng dịch vụ tắm biển, mở rộng công viên, bổ sung dịch vụ công cộng. Đồng thời, tổ chức mạng lưới bến du thuyền, bến thủy nội địa, cảng du lịch cộng đồng gắn với khu chức năng ven biển. Bên cạnh đó, còn thiết kế đường đi xe đạp an toàn, thuận lợi, gắn với cảnh quan đa dạng và các tuyến phố sinh động.
Phối cảnh cầu Trần Phú được cải tạo, mở rộng, có thêm lối đi bộ và lối đạp xe. |
Ông Đặng Trung Chính - Giám đốc Văn phòng Tập đoàn NDA tại Việt Nam cho biết, hiện nay, dải ven biển của Nha Trang có những đặc tính riêng nhưng chưa thật sự nổi bật. Các vị trí quan trọng chưa được quan tâm và thiếu điểm nhấn đã làm giảm đi tính nhận diện của thành phố. Vì vậy, đơn vị tư vấn đề xuất tăng tính nhận diện của các khu vực thông qua đường nét thiết kế, không gian hoạt động tương ứng với từng khu vực; đồng thời kiến tạo các công trình điểm nhấn, không gian điểm nhấn cho toàn khu vực. Trong định hướng chung phát triển đến năm 2040, Nha Trang sẽ là trung tâm dịch vụ sự kiện tầm cỡ quốc gia và quốc tế, trở thành một tiêu chuẩn mới về chất lượng sống và làm việc với bờ biển xanh, sạch và phát triển bền vững, giàu bản sắc văn hóa, tổ chức giao thông đa dạng, thông minh, phù hợp. Với Thiết kế ý tưởng đô thị khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng, đơn vị tư vấn muốn biến Nha Trang có bờ biển đa dạng, trung tâm sự kiện, chăm sóc sức khỏe, văn hóa ẩm thực… tầm cỡ quốc tế.
Đơn vị tư vấn xác định một số điểm nhấn dọc bờ biển Nha Trang gồm: Cầu An Viên bắc qua Cửa Bé sẽ như một cổng chào ở phía nam của Nha Trang; dinh Bảo Đại nằm trên núi Cảnh Long được cải tạo, nâng cấp; nút giao giữa trục chính sân bay Nha Trang cũ và đường Trần Phú sẽ được xây dựng thành Nhà hát Đại Dương với nhiều khu chức năng. Ngoài ra, khu vực Nhà khách 378, cầu Trần Phú và cổng chào nằm ở cuối đường Phạm Văn Đồng cũng được xác định là các điểm nhấn giúp nhận diện Nha Trang.
Phối cảnh cầu An Viên bắc qua Cửa Bé. |
Một trong những điểm mới của Ý tưởng thiết kế này là tạo ra một con đường đạp xe dài 20km xuyên suốt để ngắm cảnh bờ biển Nha Trang. Đường đạp xe trải dài từ cầu An Viên đến khu vực Vega City với màu sắc và vật liệu an toàn, tạo nên sự thoải mái cho người sử dụng. Hoạt động này giúp người dân, du khách có thể tiếp cận dễ dàng các điểm tham quan, các khu tiện ích và khám phá đường biển theo nhu cầu mỗi cá nhân. Tại khu vực Khu nghỉ mát Evason Ana Mandara Nha Trang cũ sẽ xây dựng Ngôi làng của biển. Tại đây sẽ tháo dỡ phần lớn các công trình cũ, chỉ giữ lại và cải tạo một số công trình phục vụ thương mại, đảm bảo mật độ xây dựng không quá 5%. Đồng thời, cải tạo không gian thành một công viên với lối tiếp cận ra biển, giữ lại tối đa cây xanh hiện trạng, bổ sung các công trình phục vụ tiện ích. Tại dinh Bảo Đại sẽ chăm sóc cây xanh hiện trạng và trồng thêm nhiều cây mới, tạo đường đi dạo dưới bóng cây, các điểm ngắm cảnh trên núi; trùng tu 5 biệt thự cổ, mở cửa miễn phí khuôn viên dinh cho người dân và du khách đến như một vườn bách thảo. Tại vị trí Nhà khách 378 sẽ cải tạo thành Bảo tàng A. Yersin bằng cách giải phóng toàn bộ các cụm công trình, bố trí một bảo tàng theo chủ đề bác sĩ A. Yersin, khu thương mại, khu ngắm cảnh, uống cà phê, tạo điểm đến thu hút người dân và khách du lịch.
Bên cạnh đó, cầu Trần Phú sẽ được cải tạo trên hiện trạng theo hướng mở rộng, có làn đi bộ, làn xe đạp và làn xe cơ giới, trở thành điểm nhấn độc đáo của Nha Trang. Tại khu vực phía bắc Nha Trang (đoạn gần núi Cô Tiên) sẽ xây dựng Công viên tịnh dưỡng và bến du thuyền với điểm nhấn là quảng trường ánh sáng, nhạc nước nghệ thuật, thiên đường ẩm thực, điểm ngắm hoàng hôn trên biển. Tại khu vực biển gần Hòn Đỏ (khu đất thu hồi Dự án Nha Trang Sao) sẽ xây dựng Công viên di sản văn hóa với nhiều điểm check-in, quảng trường di sản văn hóa có sức chứa hơn 11.000 người, sân trượt ván tầm cỡ quốc tế rộng hơn 1ha, cầu kính bắc qua chùa Từ Tôn, tượng đá khổng lồ cao 15m đối diện chùa Từ Tôn. Ngoài ra, các công trình như: Nhà hàng Bốn Mùa, Sailing Club, Nhà hàng Louisiane… được đơn vị tư vấn đề xuất tháo dỡ công trình kiên cố để cải tạo hiện trạng công viên, tạo không gian mở, thân thiện với khu vực xung quanh; mật độ xây dựng toàn khu được khống chế khoảng 2,17%; mật độ cây xanh sẽ tăng thêm 25% so với hiện tại; giao thông được thiết kế thông minh, kết nối thuận lợi, có nhiều bãi đỗ xe và trạm trung chuyển.
Phối cảnh toàn cảnh bờ biển Nha Trang theo Thiết kế ý tưởng đô thị khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng. |
- Xin ông cho biết những việc cần triển khai sau khi Thiết kế ý tưởng đô thị khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng được Ban Thường vụ Tỉnh ủy thông qua?
- Từ nhiều năm trước, lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã nhận thấy vai trò quan trọng của khu vực ven biển Nha Trang nên đã lập Đồ án quy hoạch phân khu khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng. Sau khi nhận thấy quy hoạch được phê duyệt có nhiều điểm bất cập, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Xây dựng và các đơn vị liên quan khẩn trương điều chỉnh đồ án này nhằm vừa phát huy hết tiềm năng, lợi thế của khu vực, vừa đảm bảo người dân, du khách được tiếp cận, hưởng thụ tốt nhất từ các tiện ích công cộng. Có thể khẳng định, Thiết kế ý tưởng đô thị khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng là tâm huyết của lãnh đạo tỉnh với mong muốn nâng Nha Trang lên tầm cao mới. Trong quá trình triển khai xây dựng ý tưởng thiết kế, UBND tỉnh đã chỉ đạo UBND TP. Nha Trang chủ trì, phối hợp với đơn vị tài trợ và đơn vị tư vấn thiết kế cần tập trung lưu ý các ý kiến chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, như: Phương án quy hoạch giao thông, tuyến đường xe đạp, phố đi bộ, Nhà hát Đại Dương, Khu dân cư ven biển phường Vĩnh Nguyên, khu vực Quân cảng Hải Quân.
Trên cơ sở Thiết kế ý tưởng đô thị khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng đã được Ban Thường vụ Tỉnh ủy thông qua, UBND TP. Nha Trang khẩn trương lập các quy hoạch phân khu khu dân cư các phường có phạm vi ranh giới liên quan đến khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng gửi Sở Xây dựng thẩm định và trình UBND tỉnh phê duyệt trong quý IV/2023. Đồng thời, sớm nghiên cứu, xây dựng và ban hành Quy chế quản lý kiến trúc đô thị khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng để tổ chức, quản lý và thực hiện quy hoạch đúng quy định. Bên cạnh đó, thành phố sớm tổ chức công bố thông tin, công khai quy hoạch và ý tưởng thiết kế đô thị khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng để người dân được biết và giám sát. Trong đó, cần nêu rõ các chỉ tiêu, diện tích xây dựng thương mại dịch vụ, mật độ cây xanh của toàn khu so với hiện trạng để tạo sự đồng thuận, ủng hộ trong nhân dân. Sở Xây dựng có trách nhiệm theo dõi, đôn đốc và phối hợp với UBND TP. Nha Trang trong quá trình triển khai thực hiện, kịp thời báo cáo, tham mưu UBND tỉnh các nội dung chuyên môn về công tác quản lý quy hoạch, đảm bảo tiến độ công việc được giao.
Đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng nhìn từ hướng dinh Bảo Đại. |
- Thời gian tới, UBND tỉnh sẽ xử lý, sắp xếp lại một số công trình ở phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng như thế nào, thưa ông?
- UBND tỉnh đã giao các sở: Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Văn hóa và Thể thao, UBND TP. Nha Trang và các đơn vị liên quan nghiên cứu, tham mưu UBND tỉnh các giải pháp xử lý, cải tạo, sắp xếp lại các công trình phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng theo ý tưởng thiết kế đô thị đã được thông qua và phù hợp với các quy hoạch đã được phê duyệt. Trong đó, một số công trình như: Nhà hàng Louisiane, Sailing Club, Evason Ana Mandara Nha Trang… sẽ được kiểm tra, rà soát thủ tục cho thuê đất, điều chỉnh quy hoạch, tổ chức lại việc quản lý, khai thác đảm bảo hiệu quả nhất để phục vụ cộng đồng và du khách, tạo ra một dấu ấn kiến trúc đẹp, hiện đại, thân thiện với môi trường.
Sau khi Thiết kế ý tưởng đô thị khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng được thông qua, UBND TP. Nha Trang có nhiệm vụ tham mưu, dự thảo văn bản UBND tỉnh báo cáo, gửi kết quả nghiên cứu ý tưởng thiết kế đô thị đến các cơ quan Trung ương có thẩm quyền quản lý, sử dụng các công trình Nhà khách 378, Nhà khách T78, Quân cảng Hải Quân… để tham khảo và tổ chức triển khai thực hiện đảm bảo phù hợp định hướng quy hoạch chung của địa phương.
Phối cảnh Ngôi làng của biển tại khu vực Ana Mandara |
Phối cảnh phía Bắc TP. Nha Trang nhìn từ trên cao. |
- Xin ông cho biết, UBND tỉnh có kế hoạch gì để xây dựng các công trình dọc phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng theo ý tưởng thiết kế đô thị đã được thông qua?
- UBND tỉnh đã giao Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, tham mưu việc bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 đối với các công trình được đề xuất đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách tỉnh, như: Cải tạo cầu Trần Phú, xây dựng mới cầu kính nối từ bờ biển qua chùa Từ Tôn…
Thời gian tới, Sở Kế hoạch và Đầu tư sẽ chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường cùng các đơn vị liên quan tham mưu UBND tỉnh về việc kêu gọi đầu tư bằng nguồn vốn ngoài ngân sách tại các phân khu theo đúng quy định của pháp luật, nhất là tại khu vực các công trình, dự án đã hết thời hạn thuê đất hoặc thuộc diện bị thu hồi, như: Nhà hàng Louisiane, Sailing Club, Evason Ana Mandara Nha Trang, Công viên Phù Đổng… Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ tham mưu UBND tỉnh các thủ tục có liên quan để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, giao đất thực hiện xây dựng nhà nghỉ mới tại Khu du lịch bắc bán đảo Cam Ranh và bàn giao Nhà nghỉ 378 trên đường Trần Phú cho UBND tỉnh xây dựng Bảo tàng A. Yersin. Sở Văn hóa và Thể thao chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tham mưu UBND tỉnh phương án phục dựng và khai thác đối với 5 căn biệt thự tại Dự án Khu nghỉ dưỡng cao cấp Bảo Đại đảm bảo phát huy giá trị văn hóa, di tích của công trình. Trong thời gian tới, UBND tỉnh sẽ tập trung kêu gọi xã hội hóa, phát huy nguồn lực toàn xã hội để hiện thực hóa Thiết kế ý tưởng đô thị khu vực phía đông đường Trần Phú - Phạm Văn Đồng; Nhà nước sẽ quản lý theo ý tưởng quy hoạch đã được phê duyệt.
- Xin cảm ơn ông!
Bài viết - Hình ảnh: VĂN KỲ
Thiết kế E-magazine: MINH KHANG