Ngày 20-7, Bộ Tài chính có Công văn 10220/BTC-TCT hướng dẫn về điều kiện chứng từ thanh toán qua ngân hàng (NH) để được khấu trừ, hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT). Phóng viên Báo Khánh Hòa đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Trang, Trưởng phòng Tuyên truyền và Hỗ trợ người nộp thuế (Cục Thuế tỉnh) về vấn đề này.

- P.V: Theo Công văn 10220/BTC-TCT, những hóa đơn có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên phải có chứng từ thanh toán qua NH mới được khấu trừ thuế GTGT. Vậy, xin ông cho biết, chứng từ thanh toán qua NH được hiểu như thế nào?

- Ông Nguyễn Văn Trang: Nhằm thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt; ngăn chặn tình trạng mua, bán, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp; gian lận trong khấu trừ và hoàn thuế GTGT; Thông tư số 129/2008/TT-BTC ngày 26-12-2009 của Bộ Tài chính quy định hàng hóa, dịch vụ mua vào từng lần trên 20 triệu đồng theo giá đã có thuế GTGT nếu không có chứng từ thanh toán qua NH thì không được khấu trừ thuế GTGT. Bên cạnh đó, hàng hóa, dịch vụ mua vào theo phương thức thanh toán bù trừ; thanh toán ủy quyền cho bên thứ ba thanh toán qua NH mà các phương thức thanh toán này được quy định cụ thể trong hợp đồng cũng được coi là thanh toán qua NH. Trong một thời gian khá dài, quy định phải có chứng từ chứng minh việc chuyển tiền từ tài khoản (TK) người mua sang TK người bán thì mới thỏa mãn điều kiện được khấu trừ, hoàn thuế GTGT đã được áp dụng đối với hàng hóa xuất khẩu. Tuy nhiên, thời gian đầu thực hiện Thông tư 129/2008/TT-BTC, một số doanh nghiệp (DN) cho rằng việc dùng tiền mặt chuyển vào TK bên bán cũng là thanh toán qua NH. Vì vậy, đã có nhiều DN dùng phương thức thanh toán này cho hóa đơn mua vào có giá trị gồm cả thuế GTGT trên 20 triệu đồng.

Tuy nhiên, ngày 20-3-2009, Bộ Tài chính có Công văn số 3046/BTC-TCT nêu rõ hàng hóa, dịch vụ mua vào từ 20 triệu đồng trở lên phải có chứng từ chuyển tiền từ TK của bên mua sang TK của bên bán thì mới được khấu trừ, hoàn thuế GTGT; đồng thời cũng quy định rõ các chứng từ bên mua nộp tiền mặt vào TK của bên bán không đủ điều kiện được khấu trừ, hoàn thuế GTGT.

Trên cơ sở những ý kiến, phản ánh của các Cục Thuế và DN về điều kiện chứng từ thanh toán qua NH, ngày 20-7-2009, Bộ Tài chính đã có Công văn 10220/BTC-TCT  làm rõ vấn đề trên như sau:

Điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với hàng hóa, dịch vụ mua vào từ 20 triệu đồng trở lên là phải có chứng từ chuyển tiền từ TK của bên mua sang TK của bên bán mở tại các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán theo các hình thức thanh toán phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành như: séc, ủy nhiệm chi hoặc lệnh chi, ủy nhiệm thu, thẻ ngân hàng và các hình thức thanh toán khác theo quy định. Bên cạnh đó, một số trường hợp sau cũng được coi là thanh toán qua NH:

- Trường hợp hàng hóa, dịch vụ mua vào theo phương thức thanh toán bù trừ giữa giá trị hàng hóa, dịch vụ mua vào với giá trị hàng hóa, dịch vụ bán ra, vay mượn hàng mà phương thức thanh toán này được quy định cụ thể trong hợp đồng thì phải có biên bản đối chiếu số liệu và xác nhận giữa hai bên về việc thanh toán bù trừ giữa hàng hóa, dịch vụ mua vào với hàng hóa, dịch vụ bán ra, vay mượn hàng.

- Trường hợp hàng hóa, dịch vụ mua vào theo phương thức bù trừ công nợ như: vay, mượn tiền; cấn trừ công nợ qua người thứ ba (ngoài trường hợp nêu trên) mà phương thức thanh toán này được quy định cụ thể trong hợp đồng thì phải có hợp đồng vay, mượn tiền dưới hình thức văn bản được lập trước đó và có chứng từ chuyển tiền từ TK của bên cho vay sang TK của bên đi vay đối với khoản vay bằng tiền.

- Trường hợp hàng hóa, dịch vụ mua vào được thanh toán ủy quyền cho bên thứ ba thanh toán qua NH thì việc thanh toán theo ủy quyền phải được quy định cụ thể trong hợp đồng dưới hình thức văn bản và bên thứ ba là một pháp nhân hoặc thể nhân đang hoạt động theo quy định của pháp luật.

- Trường hợp thanh toán trong nội bộ DN có đơn vị hạch toán phụ thuộc phát sinh hóa đơn GTGT nhưng không có chứng từ thanh toán qua NH thì quan hệ thanh toán tiền hàng mang tính chất thanh toán nội bộ giữa công ty và chi nhánh hoặc giữa công ty trong tập đoàn vẫn đủ điều kiện được khấu trừ thuế GTGT.

Đồng thời, để giải quyết khó khăn cho các DN trong những tháng đầu thực hiện Thông tư 129/2008/TT-BTC, Bộ Tài chính đã đề ra hướng xử lý về chứng từ thanh toán như sau: Đối với trường hợp hàng hóa, dịch vụ mua vào có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên trong thời gian từ ngày 1-1-2009 đến hết ngày 31-3-2009 có chứng từ chứng minh việc nộp tiền mặt vào TK bên bán hoặc có chứng từ chuyển tiền vào TK bên bán sẽ được kê khai, khấu trừ thuế GTGT đầu vào. Điều này cũng đồng nghĩa với việc nếu từ ngày 1-4-2009 trở đi, bên mua nộp tiền mặt vào TK của người bán hàng hóa, dịch vụ mua vào từ 20 triệu đồng trở lên thì không được khấu trừ, hoàn thuế GTGT.

- P.V: Bên cạnh việc hỗ trợ cho DN, điều kiện trên còn giúp ích gì cho ngành Thuế, thưa ông?

- Ông Nguyễn Văn Trang: Trên cơ sở Công văn 10220/BTC-TCT của Bộ Tài chính, cơ quan Thuế sẽ hướng dẫn cho các DN kê khai điều chỉnh, bổ sung thuế GTGT đầu vào đối với các hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên trong thời gian từ ngày 1-1-2009 đến ngày 31-3-2009 chưa được kê khai khấu trừ thuế (vì sử dụng hình thức nộp tiền mặt vào TK người bán). Với quy định trên, ngành Thuế cũng giảm được áp lực phải giải quyết bức xúc của DN trong các cuộc hội nghị đối thoại, tiếp xúc hoặc DN kiến nghị bằng văn bản về vấn đề mình không được khấu trừ thuế vì đã nộp tiền mặt vào TK người bán.

- P.V: Xin cám ơn ông!

THU HIỀN (Thực hiện)