Tạo môi trường cho học sinh nghiên cứu khoa học

Sở Giáo dục và Đào tạo vừa triển khai đến các phòng Giáo dục và Đào tạo, trường Trung học phổ thông công tác chuẩn bị cho cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh dành cho học sinh trung học năm học 2018 - 2019.

Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) vừa triển khai đến các phòng GD-ĐT, trường THPT công tác chuẩn bị cho cuộc thi Khoa học kỹ thuật (KH-KT) cấp tỉnh dành cho học sinh (HS) trung học năm học 2018 - 2019.

Phát triển sâu rộng hơn

Năm học 2017 - 2018 tiếp tục đánh dấu những bước phát triển cả về chiều rộng và chiều sâu trong phong trào nghiên cứu khoa học của HS trên địa bàn tỉnh. Nhiều trường ngày càng quan tâm hơn tới hoạt động này. Số đơn vị, dự án và thí sinh tham gia cuộc thi KH-KT cấp tỉnh tăng so với các năm, với 34 đơn vị (gồm 26 trường THPT, 8 phòng GD-ĐT), 152 dự án, 16 lĩnh vực, 246 thí sinh. Trong đó, nhiều dự án, ý tưởng được ban giám khảo đánh giá có tính phát hiện, đầu tư nghiêm túc và nhiều sáng tạo. Đặc biệt, với sự chuẩn bị và đầu tư chu đáo, đoàn Khánh Hòa đã đạt được kết quả cao trong Cuộc thi KH-KT cấp quốc gia, trong đó lần đầu tiên có 1 giải nhất của HS Trường THCS Võ Văn Ký (TP. Nha Trang); ngoài ra, có 1 giải ba của HS Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn (Nha Trang), 2 giải tư của HS Trường THPT Lý Tự Trọng (Nha Trang) và THPT Ngô Gia Tự (TP. Cam Ranh).

Tuy vậy, theo lãnh đạo Sở GD-ĐT, vẫn còn một số trường, đơn vị chưa mạnh dạn cho HS tham gia sân chơi trí tuệ này. Một số đơn vị dự thi chỉ mang tính chiếu lệ, thiếu quan tâm đầu tư, nội dung dự án còn sơ sài. Ngoại trừ Trường Đại học Nha Trang đã có sự giúp đỡ về các thí nghiệm thực hành, hỗ trợ về nghiên cứu khoa học, góp ý xây dựng hoàn thiện các dự án thì cuộc thi vẫn chưa thu hút được các nhà tài trợ và sự hỗ trợ của các trường cao đẳng, đại học, viện nghiên cứu trên địa bàn tỉnh.

Giáo viên một trường THPT tại Nha Trang nhận định, có những thầy cô, HS có những ý tưởng hay, song lại lúng túng khi biến ý tưởng thành sản phẩm, dự án nghiên cứu khoa học. Ngoài việc chưa được trang bị tốt phương pháp nghiên cứu, kỹ năng hướng dẫn HS thì ở các trường, điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác nghiên cứu còn khó khăn nên không thể chứng minh kết quả nghiên cứu bằng thực nghiệm. Mặt khác, xác nhận của nhà trường cũng không có nhiều giá trị để dự án có thể tham gia những sân chơi lớn hơn. Nhiều đề tài có ý tưởng hay, nhưng vì kinh phí đầu tư nghiên cứu vượt xa khả năng hỗ trợ của nhà trường nên giáo viên, HS phải tự xoay sở, dẫn đến kết quả nghiên cứu còn nhiều hạn chế.

Tạo điều kiện nghiên cứu

Mới đây, Sở GD-ĐT đã có hướng dẫn triển khai hoạt động nghiên cứu khoa học và tổ chức Cuộc thi KH-KT cấp tỉnh dành cho HS trung học năm học 2018 - 2019 (dự kiến sẽ diễn ra vào đầu tháng 12-2018). Trong đó, yêu cầu các phòng GD-ĐT, trường THPT đẩy mạnh phát động phong trào, tổ chức các buổi hội thảo, tập huấn để cán bộ quản lý, giáo viên và HS nắm rõ những quy định, hướng dẫn về công tác tổ chức cuộc thi và phương pháp nghiên cứu. Theo ông Nguyễn Sinh Cung - Trưởng phòng Giáo dục Trung học Sở GD-ĐT, các trường cần khai thác hiệu quả tiềm lực của đội ngũ giáo viên, đặc biệt là giáo viên có năng lực và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học; giao nhiệm vụ cho giáo viên trao đổi, thảo luận về những vấn đề thời sự, vấn đề nảy sinh từ thực tiễn trong quá trình học tập, các buổi sinh hoạt lớp, chào cờ, ngoại khóa, hoạt động trải nghiệm sáng tạo để định hướng, hình thành ý tưởng về dự án nghiên cứu của HS. Mặt khác, phát triển Câu lạc bộ KH-KT trong nhà trường nhằm tạo môi trường cho HS nghiên cứu, chia sẻ về kiến thức, kỹ năng và các sản phẩm nghiên cứu, giúp các em tiếp cận và vận dụng những phương pháp nghiên cứu, sản phẩm khoa học vào thực tiễn. Ngoài ra, cần có sự quan tâm phối hợp với các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng; viện và trung tâm khoa học công nghệ; Sở Khoa học - Công nghệ; Liên hiệp các hội KH-KT; tổ chức đoàn; nhà khoa học; cha mẹ HS… trong việc hướng dẫn và đánh giá các dự án khoa học của HS cũng như hỗ trợ về kỹ thuật và tạo điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị cho HS nghiên cứu.

Sở GD-ĐT cũng đề nghị các trường xem xét tính giảm số tiết dạy theo quy định cho giáo viên hướng dẫn HS để dành thời gian nghiên cứu, hướng dẫn HS đi thực tế. Đối với giáo viên có đóng góp tích cực và có HS đạt giải có thể được xem xét nâng lương trước thời hạn, được ưu tiên xét đi học tập nâng cao trình độ, xét tặng giấy khen, bằng khen và ưu tiên khi xét tặng các danh hiệu khác. Đồng thời, các trường cũng cần có chế độ ưu tiên, khuyến khích phù hợp cho những HS đạt giải ở cuộc thi cấp trường, huyện và tỉnh.

H.NGÂN