Trong công tác phá án, sẽ rất thiếu sót nếu không nhắc tới những cán bộ, chiến sĩ công an ở bộ phận kỹ thuật hình sự.
Trong công tác phá án, sẽ rất thiếu sót nếu không nhắc tới những cán bộ, chiến sĩ công an ở bộ phận kỹ thuật hình sự (KTHS). Họ là những người luôn vào cuộc bằng tinh thần trách nhiệm cao, tích cực thu thập dấu vết có liên quan trong thời gian sớm nhất, phục vụ công tác điều tra hay “giải mã” nhiều bí ẩn khác, lập nên chiến công thầm lặng. Những câu chuyện ghi được ở Phòng KTHS Công an tỉnh là một minh chứng cụ thể.
1- Khởi đầu câu chuyện, Thượng tá, Phó Trưởng phòng KTHS Nguyễn Khắc Huy nói: “Trong 5 năm gần đây, bình quân mỗi năm, Phòng KTHS Công an tỉnh tái hiện sự thật hơn 1.000 vụ việc ẩn khuất bằng các hoạt động giám định và khám nghiệm hiện trường. Mặc dù công cụ tác nghiệp được trang bị tương đối đầy đủ và tốt hơn so với thời gian trước, nhưng anh em vẫn phải đối mặt nhiều khó khăn vất vả. Bởi lẽ, khoa học công nghệ phát triển, thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm càng thêm tinh ma, có nhiều chiêu thức đối phó công an”.
Đội trưởng Đội Khám nghiệm hiện trường, Trung tá Nguyễn Văn Thọ tâm sự: “34 năm trong nghề, tôi đã cùng đồng đội khám nghiệm hiện trường hàng trăm vụ trọng án giết người, tai nạn giao thông, tai nạn lao động, cháy - nổ, trộm - cướp tài sản và đã va chạm nhiều tình huống lắt léo, giả tạo… nhưng kết cục sự thật đã được làm rõ bằng khoa học KTHS. Cách đây không lâu, kẻ trộm đột nhập Xí nghiệp gạch ngói Diên Khánh, khiêng mất két sắt có 200 triệu đồng. Khi khám nghiệm hiện trường, chúng tôi rà soát, thu thập 4 dấu vết đường vân. Tiến hành tra cứu trên hệ thống nhận dạng vân tay tự động (Vafis) tại Cục hồ sơ nghiệp vụ Cảnh sát (C53) đã xác định đường vân đó của Cao Thanh Hùng, trú ở phường Phương Sơn, TP. Nha Trang - kẻ có nhiều tiền án về tội trộm cắp tài sản. Với chứng cứ đó, nghi can đã phải khai nhận hành vi phạm tội. Trước đó, kẻ gian mở két sắt trộm cắp hơn 700 triệu đồng tại Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Vạn Ninh, nhưng khi khám nghiệm hiện trường không phát hiện dấu vết mở két bằng công cụ khác, đường vân thu được trên két sắt của thủ quỹ Bích Huyền. Những thông tin đó đã hỗ trợ cơ quan điều tra lật tẩy nữ thủ quỹ trộm cắp rồi dựng hiện trường giả”.
Đề cập đến trọng án giết người, cướp tài sản Trung tá Thọ chia sẻ: “Do trạng thái tâm lý bất ổn, hung thủ gây án thường làm xáo trộn hiện trường, tạo hiện trường giả, vứt bỏ hung khí nơi khác… trước khi lẩn trốn. Cán bộ khám nghiệm hiện trường phải tạo ra chìa khóa “giải mã” bí ẩn, “đánh thức” tử thi lật tẩy hung thủ. Nổi cộm trong số đó là vụ Nguyễn Văn Lưu, trú ở thôn Cổ Mã, xã Vạn Thọ, huyện Vạn Ninh bịa chuyện người em họ là Nguyễn Văn Luật bất động do trúng gió độc rồi giả vờ dùng dầu xoa bóp. Đến khi người thân đưa nạn nhân đi cấp cứu phát hiện nhiều dấu hiệu bất thường thì Lưu tung tin thấy người lạ từ trong nhà chạy ra ngoài. Khi khám nghiệm hiện trường, chúng tôi đã thu thập được chày gỗ và một số dấu vết vân tay phù hợp với kết quả khám nghiệm tử thi nạn nhân chấn thương sọ não do vật tày, ngạt cơ học do bị bóp cổ, vùng ngực có dấu vết tác động ngoại lực. Chứng cứ khoa học đó đã hỗ trợ cơ quan điều tra đấu tranh làm rõ hành vi giết người của Lưu để thực hiện mưu tính cướp tài sản”.
Giám định ma túy - 1 trong 9 lĩnh vực giám định đã được Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh triển khai thực hiện từ nhiều năm qua |
2- Liên quan hoạt động giám định truyền thống - tài liệu, Thiếu tá, Đội trưởng Vũ Thế Nam cho biết, giám định truyền thống bao gồm: chữ ký, chữ viết, phục hồi và khai thác thông tin kỹ thuật số trên các thiết bị điện thoại di động, máy tính, thẻ nhớ; còn giám định tài liệu bao gồm: hình dấu, bản in, văn bản. Với 4 giám định viên (GĐV), nhưng mấy năm gần đây, phải đảm trách giám định trên 100 vụ việc mỗi năm, từ những mẫu giấy xuất viện, giấy chứng nhận đăng ký xe máy cho đến chữ ký giả mạo trong đơn tố cáo, dấu vết sửa chữa trong tài liệu của cơ quan nhà nước, dấu vết đường vân… đều được các GĐV làm rõ sự thật bằng KTHS. Thiếu tá Nam kể: “Có lần, Công an huyện Cam Lâm trưng cầu giám định Sổ lâm bạ của bà Trần Thị Út Hậu ở xã Cam Hải Đông kê khai bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất thực hiện Dự án Khu du lịch Sài Gòn - Cam Ranh. Kết quả giám định phát hiện diện tích đất trên Sổ lâm bạ đã bị ghi thêm một con số 0 để biến hóa từ 10.380m2 thành 103.800m2. Với chứng cứ khoa học này, đương sự không chỉ bị từ chối bồi thường diện tích khống mà còn bị xử lý hành vi sửa chữa giấy chứng nhận, tài liệu của cơ quan, tổ chức”.
Nói đến giám định kỹ thuật số, Thiếu tá Nam nhớ lại: “Một đêm cuối tháng 9-2016, người dân phát hiện tử thi bị phân hủy chỉ còn lại bộ xương trong thửa đất cạnh Quốc lộ 1 ở xã Suối Tân, huyện Cam Lâm. Vụ việc thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận với nhiều thông tin đồn đoán trọng án ly kỳ. Sau khi chúng tôi phục hồi 41 số điện thoại và 15 tin nhắn trong điện thoại thu được trong túi quần tử thi đã bị rỉ sét do tác động thời tiết, Công an huyện Cam Lâm xác định được tung tích nạn nhân và làm rõ nguyên nhân tử vong do tự gây tai nạn giao thông”.
3- Thượng tá, Phó Trưởng phòng KTHS Nguyễn Khắc Huy được đào tạo chuyên ngành bác sĩ đa khoa ở TP. Hồ Chí Minh. Cách đây 25 năm, khi còn là bác sĩ thực tập tại Khánh Hòa, anh đã cùng nhiều cán bộ KTHS, điều tra viên vượt qua những chặng đường rừng hiểm trở miền núi xã Sơn Trung, huyện Khánh Sơn để khám nghiệm tử thi 30 nạn nhân sau sự cố máy bay YAK-20 rơi xuống thung lũng Ô Kha ngày 14-11-1992. Sau chuyến đi đó, duyên nghiệp đưa anh đến với nghề KTHS và đảm trách chỉ huy Đội Giám định hóa - kỹ thuật pháp lý - pháp y sinh vật hàng chục năm qua. Thượng tá Huy cho biết: “Trong 10 lĩnh vực giám định hiện nay ở Việt Nam, chúng tôi đã thực hiện 9 lĩnh vực: dấu vết đường vân, tài liệu, dấu vết cơ học, súng - đạn, hóa học, sinh học, kỹ thuật, cháy - nổ, kỹ thuật số - điện tử, chỉ còn lại giám định âm thanh chưa triển khai. Phòng KTHS Công an tỉnh là 1 trong 10 đơn vị được đầu tư thiết bị giám định sinh học và máy sắc ký khí giám định ma túy. Nhờ thiết bị giám định sinh học, các GĐV lật tẩy chân tướng một số đối tượng gây tai nạn giao thông, giết người, cố ý gây thương tích sau khi giám định vết máu, tóc, lông của người đã thu được ở hiện trường và trên công cụ liên quan. Ngoài việc phục vụ giám định ma túy nhanh gọn, chính xác bằng máy sắc ký khí theo trưng cầu của các cơ quan điều tra ở địa phương, chúng tôi còn giám định ma túy cho công an các tỉnh: Ninh Thuận, Phú Yên”. Một trong những cuộc giám định khẩn trương, chính xác, đáp ứng kịp thời yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm là vụ các trinh sát Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh vây bắt Ikechukwu Okwudili Uzochikwu - quốc tịch Nigeria cùng hai đối tượng đi trên xe taxi đến một giao lộ ở xã Vĩnh Thạnh, TP. Nha Trang để bán ma túy. Mặc dù đối tượng chối cãi, nhưng với thiết bị kỹ thuật hiện đại, GĐV có đủ căn cứ khoa học kết luận trong 1kg ma túy tổng hợp bị thu giữ có 44,4% heroin, 39,4% Methamphetamine và 11,2% cần sa”…
Ở một góc nhìn khách quan, những người đảm nhiệm công tác khoa học KTHS không chỉ góp phần cùng các đơn vị nghiệp vụ trong lực lượng công an lập nhiều chiến công đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ an ninh Tổ quốc và bình yên cuộc sống, mà còn bảo vệ công lý trong những vụ tranh chấp dân sự, kinh tế, thương mại… Với tri thức khoa học công nghệ và tính năng động, sáng tạo, Phòng KTHS Công an tỉnh sẽ kiến tạo thêm nhiều chiến công trên chặng đường phía trước.
PHAN THẾ HỮU TOÀN
